(G)Een blad voor de mond – Protestantse Gemeente Huissen

Verbonden blijven ondanks sociale distantie. In een tijd waarin het coronavirus ons leven beheerste, stuurde ds. Matthijs Glastra regelmatig een bericht ter bemoediging. Onderstaand de berichtgeving, meditaties en overdenkingen zoals die in een Nieuwsbrief (G)Een blad voor de mond aan geabonneerde gemeenteleden werd verzonden.

Een pagina met hartenkreten, kleine tekstjes, gedichtjes, wat komt er langs op social media en facebook, waar word ik toch ook blij van, wat geeft zorg….

“Voor alle zieken, voor hun naasten
voor de medici en verpleegkundigen die hen hulp bieden;
in het bijzonder voor alle ouderen
en voor mensen met een verminderde weerstand
bidden wij samen tot u:

KYRIE ELEISON – HEER ONTFERM U ”

22. Nieuwsbericht (G)Een blad voor de mond

17 februari 2021 – Aswoensdag

‘Zeven werken van barmhartigheid’ / 40-dagen-tijd 2021

# BARMHARTIGHEID

’t Is maar goed dat ik thuis een kalender aan de muur heb hangen, nu alle dagen gelijk zijn. Mijn OMDENK-kalender houdt de moed erin en maakt elke dag tóch weer anders met een nieuwe tekst. “Je kunt nog zo veel kleurpotloden hebben, als je ze niet gebruikt blijft alles zwart-wit” “Discipline zonder passie is als stug doorlopen op een doodlopende weg”. Hoe langer het gaat duren, hoe stugger en taaier het leven wordt. Soms lijkt het wel een doodlopende weg. Dan is is er de hoop dat erbij het vaccineren nu even goed doorgepakt wordt. Wat we missen is dat er na die ene bezoeker niemand meer langskomt. En als die ene bezoeker er niet is, zijn mijn dagen wel heel erg alleen. Dan wordt het stug volhouden.

Volgende week ontvangen alle Sjaloom-lezers een 40-dagentijd-kalender (ben je geen Sjaloomlezer , maar wél graag een kalender: laat het mij weten!). Voor elke dag een tekst, een gedachte , een activiteit. Dat het bij mag dragen om in de weken naar Pasen toe tijd en ruimte te maken voor een moment van stilte, bezin-ning en verdieping. Dit jaar is het thema “de zeven werken van barmhartigheid”.

Uit de tijd dat ik in de jeugdzorg werkte komt er dan direct een gesprek naar boven met een jongen die van huis uit niets met kerk en geloof te maken wilde hebben. In de kleine gesprekjes die we samen hadden kwam er een beeld naar voren van een kerk die vooral bezig is met te zeggen wat je NIET mag doen. De tien geboden, niet dit, niet dat. Niet(s) op zondag. ‘Dominee Matthijs, waarom lezen ze niet elke zondag in de kerk de zeven werken van barmhartigheid ? Véél beter dan die tien geboden!’ ‘Prachtige voorstel, ken jij ze dan?’ ‘ Ja, uit Suske en Wiske, de zeven snaren’. De vreemdelingen een huis geven. En hij vertelde hoe hij zich langzaam aan in dit huis thuis begon te voelen. Dat het leven vreemd is als je vader een onbekende is en je moeder verdwenen. Dat een groepsleider die met hem naar judoles hem een compliment had gegeven voor zijn doorzettingsvermo-gen. Daar moest ie om lachen, een beetje vreemd – dat viel best tegen. We zouden wat vaker de werkenvan barmhartigheid . . .

We moeten maar zien wat het oproept en geeft als wij ons tot barmhartigheid laten uitnodigen, uitdagen. In de vieringen staan de zeven werken van barmhar-tigheid centraal bij de collectedoeleinden die de diaconie ons aanreikt. En vandaaruit verbinden we dat in de vieringen met liederen, gebeden en lezingen. En wat je er verder mee gaat doen ??

Om te beginnen ontvang je voor thuis naast de 40-dagentijd-kalender met Sja-loom ook een klein bezinningsboekje. Barmhartigheid: kleine daden van liefde, in stilte gedaan. Ik vind dat passend in dit Corona-jaar. Het waren vaak juist die kleine stille momenten van omzien die ons op de been hebben gehouden. Een telefoon-tje, ga je mee wandelen, wil je even jouw hart luchten. Een (strip)boek lenen. Een kalenderspreuk op de muur prikken. Een glimlach en een traan. Barmhartigheid als een weg naar menswording, zo willen wij Jezus volgen. Dat wij met elkaar verbonden zo naar Pasen toe mogen leven. Ik zal er zijn voor jou – wij zijn er voor elkaar – wij geven om elkaar.

# ZEVEN (ACHT!) WERKEN VAN BARMHARTIGHEID

Zes van deze werken zijn gebaseerd op woorden van Jezus (Mattheus 25: 35-36) :

               “Ik had honger en gij hebt Mij te eten gegeven,
               Ik had dorst en gij hebt Mij te drinken gegeven,
               Ik was vreemdeling en gij hebt Mij opgenomen.
               Ik was naakt en gij hebt Mij gekleed,
               Ik was ziek en gij hebt Mij bezocht,
               Ik zat in de gevangenis en gij zijt tot Mij gekomen”

Paus Innocentius III (1198-1216) voegde daar in het jaar 1207 een zevende werk aan toe: de doden begraven. Daarbij wordt met name een link gelegd met het bijbelboek Tobit: ‘Ik gaf brood aan de hongerigen en kleren aan de naakten; als ik het lijk van een volksgenoot buiten de muren van Nineve zag liggen, dan begroef ik het.(Tobit 1,17).’ Paus Franciscus heeft in 2016, bij de opening van het jaar van barmhartigheid, voorgesteld om daar een achtste werk aan toe te voegen: de zorg voor ons gemeenschappelijk huis (de aarde) – de aarde omarmen.

We zullen de werken volgen in de -net iets andere!- volgorde van de 40-dagentijd kalender (zoek de verschillen!). In de Stille Week lezen we fragmenten uit het boek Tobit (gesprekskring volgt later 😊, prachtig verhaal om samen te lezen). Voor Rembrandt van Rijn was Tobit het favoriete bijbelboek. In de kunstgeschie-denis hebben de zeven werken van barmhartigheid vooral in de late Middel-eeuwen kunstenaars tot grootse schilderijen geïnspireerd, o.a. de Meester van Alkmaar en Pieter Brueghel de Jonge.

# EEN SCHOOT VAN ONTFERMING

En natuurlijk stelt iemand de vraag: Wat moeten we toch met die ouderwetse oubollige versleten woorden uit de bijbel ? Goedertierenheid, ontferming, barmhartigheid ? Tegelijkertijd voel je ook dat een ‘vriendelijke Samaritaan, een aardige kerel’ toch heel anders klinkt dan de ‘barmhartige Samaritaan’. Huub Oosterhuis heeft de lofzang van Simeon (over een barmhartige God) het woord barmhartig vertaald met ‘een schoot van ontferming’

“Een schoot van ontferming is onze God.
Hij heeft ons gezocht en gezien
zoals de opgaande zon aan de hemel.

Hij is ons verschenen
toen wij in duisternis waren,
in schaduw van dood.

Hij zal onze voeten richten
op de weg van de vrede ”

Een schoot van ontferming. Heel mooi, maar ook geen alledaags Nederlands in omgangstaal. Huub Oosterhuis probeert met die ‘schoot van ontferming’ de hebreeuwse grondbetekenis van barmhartigheid recht te doen: barmhartigheid komt van het woord ‘baarmoeder’. Dáár waar het leven ontspringt, waar leven gedragen wordt, waar leven mag groeien, geboren mag worden – dáár wordt mijn bewogenheid voor mensen steeds opnieuw geboren. Barmhartigheid wordt opgewekt, verwekt. Het is geen bedacht plan, of een regel van goed gedrag of fatsoen die we samen afspreken. Barmhartigheid wordt in mij gewekt, is steeds weer anders, persoonlijk, nieuw – jij die mij aanziet wekt van binnen mijn barmhartigdkeid. Jij maakt zacht wat is verhard, verwarmt wat is verkild . . .

Barmhartigheid is het verhaal van de twee vrouwen die bij koning Salomo komen. Beiden hebben een kind gebaard en nu is in de nacht één van de twee baby’s overleden en ze weten niet van wie het kind is dat leeft en het kind dat gestorven is. Als ze er met woorden niet uitkomen pakt Salomo een zwaard: dan allebei de helft. Toen ontstak haar ingewand, haar baarmoeder en zij werd met innerlijke ontferming bewogen. Geef het kind aan haar, maar laat het kind leven.

Barmhartigheid is laten leven, leven geven. In de evangeliën keert dat terug bij Jezus: hij werd met innerlijke ontferming bewogen. ‘Barmhartig’ is in de bijbel een attribuut dat uitstek en bijna uitsluitend aan JHWH wordt toegeschreven. De barmhartige God, in het Hebreeuws “el rachoem”. Een woord, afgeleid van “rechem”, dat baarmoeder betekent. De barmhartige God is een “baarmoeder-lijke” God. Waar wij in het Nederlands het hart als centrum van onze bewogen-heid zien, is dat in het Hebreeuws de baarmoeder.

Barmhartigheid
is geen welwillende beweging van ik naar jou
vanuit mijn overvloed naar jouw tekort
vanuit mijn goedheid naar jouw onbestemdheid.

Barmhartigheid ontstaat
wanneer jij mijn veiligheid binnenbreekt
mij uit evenwicht brengt
en mij uitdaagt om een antwoord te geven.

Barmhartigheid
is een goddelijke baarmoeder
waaruit nieuwe vormen van leven ontstaan.

Anne Vandenhoeck

# JODENDOM: BARMHARTIGHEID ALS ‘DADEN VAN VERBONDENHEID’

De klassieke Joodse uitleg formuleert de relatie tussen God en de mens heel concreet: Mens, lijk op Hem ! Wij zullen God navolgen in wat hij doet. En dat komt steeds weer terug: de zorg voor de naaste, uitgedrukt in daden van trouw en verbondenheid, is gebaseerd is op het navolgen van wat God doet (Imitatio Dei). God kleedde Adam en Eva, Hij begroef Mozes. Zoals God heilig en barmhartig is, zo zal de mens heilig en barmhartig zijn.

Wat betekent dat, om te zijn als de ‘Heilige-gezegend-zij-Hij’

Zoals Hij de naakten kleedt, zoals er geschreven staat (in Gen 3,21): ‘En de Eeuwige God maakte voor de mens en zijn vrouw rokken van vellen en kleedde hen aan’, zo moet ook jij naakten kleden.

De Heilige-gezegend-zij-Hij bezoekt de zieken, zoals er geschreven staat (in Gen 18,1): ‘En de Eeuwige liet zich aan hem zien bij de eiken van Mamre’ [na Abrahams besnijdenis, toen hij zich ziek voelde], zo moet ook jij zieken bezoeken.

De Heilige-gezegend-zij-Hij troost de treurenden, zoals er geschreven staat (in Gen 25,11): ‘En het gebeurde na de dood van Abraham dat God Izak zijn zoon zegende [d.w.z. troostte]’, zo moet ook jij treurenden troosten.

En de Heilige-gezegend-zij-Hij begraaft doden, zoals er geschreven staat (in Deut 34,6): ‘En Hij begroef hem [d.i. Mozes] in een dal’, zo moet ook jij doden begraven. [Babylonische Talmoed Sota 14a]

Voor deze werken van barmhartigheid – de Joden noemen het ‘de daden van verbondenheid’ – is geen maat. De enige maat is : je zult je naaste liefhebben als jezelf.

# BARMHARTIGHEID – SUSKE EN WISKE

Willy Vandersteen, schrijver van de Suske en Wiske albums, heeft in een van zijn albums een heel verhaal over de zeven werken van barmhartigheid geschreven. Hij schreef dit verhaal omdat hij zich zorgen maakte over de steeds harder wordende maatschappij, waarin geld soms belangrijker is dan liefde voor de naaste. De vraag die door het album heen blijft klinken is ‘wie kent de zeven werken van barmhartigheid nog?’ De Zeven Snaren zijn van een harp en zo lang die zeven snaren beroerd (ontroerd!) worden en klinken, zullen de Werken van Barmhartigheid in de wereld aanwezig blijven. Maar de harp werd in het verleden verstopt door een tovenaar die verliefd was geworden op een toverheks . . .

# BARMHARTIGHEID – PAT DE VYLDER

De schilderijen die in het kleine bezinningsboekje zijn opgenomen komen van de Belgische kunstenaar Pat de Vylder (1933-2012). In 2006 maakte hij een cyclus rond het thema van de zeven werken van barmhartigheid. Bij deze aangrijpende schilderijen schreef priesterdichter Manu Verhulst poëtische impressies. Bij uitgeverij Halewijn verscheen hiervan het boek “De zeven werken van barmhartigheid en het religieus geinspireerd humanisme van Pat de Vylder”.

# VASTENAKTIE – SPAARKAART?!

In de 40-dagentijd staan mensen soms bewust(er) stil bij wat het leven betekent. De werken van barmhartigheid bieden dan zeker inspiratie én mogelijkheden. Barmhartigheid kent géén vast recept , barmhartigheid gebeurt in momenten van ontmoeting. Misschien maar goed om niet te veel vaste(n)afspraken met jezelf te maken en je te laten verrassen, open te staan voor wat komt.

Wat blijft: soms is het juist wél fijn om een handreiking te ontvangen waarmee je zelf aan de slag kunt gaan. Heel duidelijk iets afspreken wat je NIET gaat doen: minder vlees, minder autorijden of minderen met sociale media. Het kan ook betekenen dat je juist iets WEL wilt gaan doen: iemand een kaart sturen, een compliment geven of voor iemand bidden. De PKN geeft een vastenkaart uit (één voor volwassenen, één voor kinderen) waarbij je zeven weken lang elke week op een andere manier kunt vasten & sparen. Bij elke dag staat een bedrag dat je kunt (be)sparen of missen. Dit geld kun je dan geven aan een goed doel, bijvoorbeeld voor Rodolfo in Cuba of het ziekenhuis in Myanmar. Als je er een of meer van wilt hebben: ze liggen in de kerk of een berichtje naar matthijsglastra@kpnmail.nl.

Ik vond een mooie uitleg van de rabbi’s over de werken van barmhartigheid: deze zijn groter en meer waard dan het geven van een gift. Want bij een gift geef je alleen maar geld, bij een daad van verbondenheid geef je ook met je lichaam. Een gift geeft men aan de armen; daden van verbondenheid doet men aan armen én rijken. Een gift geeft men aan de levenden; daden van verbondenheid en trouw doet men aan levenden én aan doden

# VASTENAKTIE – RODOLFO EN MYANMAR

Barmhartigheid is de zorg voor mijn naaste ver weg en dichtbij. In de 40-dagentijd besteden we als protestantse gemeente extra aandacht aan bekende collecte-doelen van de diaconie. In Cuba en Myanmar zijn de ontwikkelingen op dit moment zorgelijk. Naast botsende politieke belangen gaat het in beide landen om tekorten aan eerste levensbehoeften voor veel mensen. We willen door extra financiële ondersteuning helpen om het dagelijks leven dragelijker te maken.

Aly Boven is met een team van de Leprazending regelmatig naar Myanmar geweest om leprapatiënten te ‘helpen’. Aly heeft in die stad in Myanmar speciale contacten met een arts in het ziekenhuis waar de Leprazending actief is. Deze arts kan met geld van ons extra fysiotherapie en materialen aan leprapatiënten geven. Verder ondersteunt deze arts een gezin financieel zodat de kinderen naar school kunnen gaan.
Hetzelfde geldt voor Rodolfo in Cuba. Hij kan direct financieel ondersteunen in de wijk waar hij werkzaam is. In zijn laatste bericht aan Piet Knol schreef hij: ‘De prijzen van voedsel stijgen sterk door de langdurige schaarste. Er staan lange rijen om ergens in de stad iets te kopen.’ Rodolfo geeft ons regelmatig een update over hoe hij onze gelden verdeelt.

Ons verzoek is om geld naar de diaconie over te maken nu collecteren niet mogelijk is. Dat kan op nummer NL 57 RABO 0124 0698 86 tnv Diaconie Protestantse Gemeente Huissen. U kunt zelf aangeven of het voor Rodolfo of Myanmar is . Zonder vermelding wordt het gelijkelijk verdeeld. Dank u wel !!

# LITURGISCH BLOEMSCHIKKEN

Elke zondag in de Veertigdagentijd zal ook in de liturgische bloemdschikking het thema van de diaconie verbeeld worden: de werken van barmhartigheid. “Ik ben er voor jou – wij zijn er voor elkaar”

21 februari Ziek zijn en verzorgen

28 februari Dorst hebben en te drinken geven

7 maart Vreemdelingen zijn en huisvesting geven

14 maart Naakt zijn en kleding geven

21 maart Honger en te eten geven

28 maart Gevangen zijn en bezoeken

De dagen in de Stille Week – Witte donderdag, Goede vrijdag, Paaswake en Paasmorgen – krijgen ook een eigen schikking. Deze week staat ‘de doden begraven’ centraal.

# GEEF KLEUR AAN BARMHARTIGHEID

# OUD-HOLLANDSE TEGELTJES

# VOOR MIJ IS BARMHARTIGHEID . . . . . .

# LIED VAN BARMHARTIGHEID

21. Nieuwsbericht (G)Een blad voor de mond

29 januari 2021

Zoals er mensen zijn die zingen,

niet omdat zij dit willen,

maar omdat er een stem in hen oprijst,

zo zijn er ook mensen die geloven,

niet uit angst en uit hoop op beloning,

maar omdat zij krachtens hun wezen niet anders kunnen.

– Abel Herzberg –

# OP DE VLEUGELS VAN EEN LIED

Hoort u koning hoe mijn lied verten roept
waarin wij ons kunnen bewegen

De avondklok én niet zingen én corona-moeheid . . én nog steeds geen nieuw nummer van “(G)een blad voor de mond”. Zou Matthijs ook een beetje corona-moe zijn geworden? Ja, net als iedereen , soms maar een beetje moe, dan weer een beetje boel moe. De woorden raken op , we vallen in herhaling, de dagen lijken op elkaar, we zien te weinig mensen, de rek is uit het elastiekje. De kleine dingen en ontmoetingen die het leven optillen en ondersteunen , het leven even anders laten oplichten en opbloeien, zijn er te weinig. Een uurtje op het terras. Liverpool of FC Groningen. Avondje film of theater. Vrienden opzoeken. (Klein)kinderen.En ik realiseer me terdege dat ik er nog heel goed mee weg kom. Hoe zwaar is het voor alleenstaanden. Jongeren. Mensen die volledig aan huis gebonden zijn. Het verdriet en machteloosheid als de sociale bodem steeds meer uit jouw leven wegvalt.

Dit nummer gaat over liederen en zingen. Over ruimte en verten waarin wij ons kunnen bewegen. Om mee te beginnen dat ontroerende verhaal van die eenvoudige herdersjongen David die aan het aan hof van koning Saul zijn opwachting maakt. Saul glijdt weg, glijdt af in zijn leven. Het lukt hem niet meer om het licht van het leven te voelen en te zien, opgesloten, lockdown, depressief, somber, woedeaanvallen. Hij ziet in David een ‘wapenbroeder’, iemand die je helpt in de strijd. Maar dan blijkt dat een gesloten harnas niet het beste houvast in het leven biedt. Het krachtigste wapen van David is zijn harp. Met hart en ziel raakt hij de snaren en gelukkig ook de snaren van Sauls ziel.
De Duitse dichter Rainer Rilke laat David het dan zo zeggen: ‘Hoort u koning hoe mijn lied verten roept waarin wij ons kunnen bewegen’ . David speelt en dat schenkt Saul verlichting. Er staat niet in het verhaal ‘en de duisternis verdween’. We willen het soms te snel, te simpel. Laten er daarom liederen en muziek zijn die ons op weg houden, geduldig volhoudend, verten oproepend om naar uit te zien. Licht aan het einde van de tunnel.

# NIET ZINGEN IN DE KERK

Als we niet meer kunnen zingen in de kerk – moeten we dan niet een bordje ophangen met ‘tijdelijk onbewoonbaar verklaarde woning’ ? Kun je wonen in Gods huis zonder dat er gezongen wordt ?
Zonder zingen wordt het saai, eentonig, deftig, een ‘respectable house’ waar geen leven meer inzit. Uit onderzoek blijkt dat kerkmensen dat het meeste missen: niet de ontmoetingen met mensen of het kerkgebouw waar je al tijden niet bent geweest , maar het niet meer (samen) zingen. Iemand van Promises vertelde me onlangs ‘ik kan straks niet eens meer zingen, ik heb het té lang niet meer gedaan’. Niet zingen is eigenlijk een onmogelijkheid. Onbewoonbaar, onleefbaar.

En toch! Er zijn geloofsgemeenschappen waar de lofzang een veel dominanter rol speelt dan in onze vieringen in Huissen. ‘God troont op onze lofzangen’, wij schieten tekort tegenover God als we samenkomen zonder te zingen klinkt er in zwaardere bevindelijke kringen. Zo’n uitspraak geeft het zingen wel een heel erg zwaar (over)gewicht, alsof God het daarvan moet hebben om God te zijn. Zingen en eredienst als een heilig gebod? Ik denk ook aan evangelische opwekkings-kringen waar zingen het hart van de viering is. Bijzonder is het om te zien hoe in Amerika de evangelische gemeenten waarin Praise, opwekking en worship een grote plek innemen inderdaad laten weten hoe erg ze het missen, maar tegelijkertijd ook een kwartslag draaien en elkaar inspireren om niet bij dat gemis halt te houden. Het gaat niet om ons lied, het gaat om ons leven. En dan ontstaan er in een tijd van niet-zingen spontaan op billboards en postertjes kleine pareltjes van prachtige geloofsteksten. Als kleine liederen van geloof en volharding. Hou vol & heb het leven lief.

# PSALMEN

In de Bijbel staat een boek met alleen maar liederen (=Psalmen) , om te zingen én te bidden. In de Psalmen staan liederen die het ‘brede geloof van de geloofsge-meenschap (WIJ) vertolken , maar nóg meer liederen met zeer openhartige persoonlijke teksten waarin IK en God elkaar zoeken. Het kan allemaal wel waar zijn, mooi opgeschreven en doorverteld, maar IK God . . . hoe en waar kan IK JOU toch vinden?
In het boek van de Psalmen worden verlangens en teleurstellingen, lief en leed, recht en onrecht van de gelovige en ongelovige mens onder woorden gebracht. Alle menselijke emoties komen langs, heel het leven wordt bezongen. Reisliederen, klaagliederen, liefdesliederen. Je zou het ‘bidden met open ogen’ kunnen noemen: alles wat er door mijn leven stroomt zal en moet gezien en uitgesproken worden. In het zoeken van mijn levensweg zoek ik de aanwezigheid van de Levende. In het leven zelf zit een onzekerheid die zich niet laat verstaan als een kwestie van twijfel, maar veel meer een kwestie van gemis. In dat missen blijft er een grondvertrouwen dat door alles heen ‘zijn hand mij zal bewaren’.

“Psalmen nemen mij mee naar de binnenkant van de schriftverhalen. Mijn eigen binnenkamer, mijn hart en ziel. Je zingt jezelf het verhaal binnen en wordt deelgenoot van een koor dat deze liederen al vele eeuwen zingt. Psalmen nemen mij mee in de beleving en de emotie. De God die gezegd heeft Ik zal er zijn – waar is die dan ? Bestaat die wel ? Kun je op God bouwen en vertrouwen ? JA zingen de Psalmen, dat kan – maar die vraag zal jouw hele leven steeds weer terug komen. Psalmen zijn geen preken , antwoorden of levenslessen – ik mag mijn hart luchten , bij God. Dat geeft lucht en adem. Ik vind mijzelf terug en soms word ik zelf op mijn vingers getikt”. (uit “Altijd hetzelfde lied” van Gerard Swüste)

# PROTESTANTSE KERKLIED – SAMEN ZINGEN

Luther en Calvijn vertaalden de Bijbel in de volkstaal. Geloven is niet van en voor een klein groepje geestelijken, maar van het hele volk. En alle 150 vertaalde Psalmen kregen vervolgens een extra aanpak: in strofen , op rijm , een eigen melodie. Zo kon de gemeente deze liederen samen zingen. Natuurlijk is de tekst belangrijk en of de melodie zingbaar is. Nog mooier als die twee goed samengaan. Maar al snel ontstond er een protestants kerkgevoel: het allerfijnste van een goed kerklied is om het samen met andereen te zingen. Het gevoel van samen een gemeente te zijn. ‘De gemeente staat aan de wieg van het kerklied, zoals anderzijds het lied ons als gemeente op de been houdt’. Samen zingen , een actieve betrokkenheid, draagt onze (protestantse) vieringen. Dat zit heel diep in ons en we merken deze maanden hoe erg we dat missen

Luther en Calvijn gebruikten het kerklied ook/bovenal om geloofswaarheden over te brengen. Om het volk te leren hoe je over geloofszaken moet denken. Veel protestantse liederen zijn geschreven met een té veel aan geloofsbeschouwing en een té weinig aan geloofservaring. Het zijn vaak liederen die het geloof willen uitzingen en niet zo zeer inzingen. Het lied als een verlengstukje van de leer.
Maar een lied is zo veel meer! Het raakt mij heel anders dan een Bijbelverhaal. Waar de Schrift de verhalen van buitenaf beschrijft, bezingt een lied van binnenuit de geloofservaring. In het zingen zelf worden ervaringen gedeeld én nieuwe ervaringen en emoties opgeroepen . Een lied wordt gedragen door geloofservaringen én het geeft ruimte aan nieuwe ervaring. ‘Ik ben het zelf niet die zingt, er zingt iets in mij, er is een stem die in mij oprijst’

# PSALMEN – OUD & NIEUW GODSBEELD

Het zingen van Psalmen en Gezangen plaatst ons in een lange traditie. Calvijn heeft ons daarin voor lange tijd op eenzijdige spoor gezet waardoor in de eredienst het Psalmboek het enige liedboek voor de liturgie was. We mochten alleen maar zingen wat in de Bijbel stond om vermenging met ‘wereldse liedekens en verlangens’ te voorkomen. In ons ‘psalmboekje’ (!) stonden daarom alleen maar de Psalmen met een kleine aanvullingen van de Bijbelse lofzangen en de geloofsbelijdenis. De rijkdom en verscheidenheid van de psalmteksten (poëzie, witte regels in de tekst , stem én tegenstem, keervers en refrein) werd in een standaardvorm gegoten: strofen, coupletten, versjes . Alle 150 op een zelfde (trage) melodie. Alles op rijm, heel geordend. Dat is jammer. Want het leven rijmt vaak niet. De wanhoop, onmacht, het persoonlijke, de stiltes die vallen . . . vragen om een veel grotere diversiteit om de Psalmen te zingen en te verstaan, in teksten en muziek. Cantorij en Promises laten oude psalmteksten (op)nieuw klinken, mooi! En het is bijzonder dat juist van ‘buiten het protestantse erf’ de vernieuwing zich ontwikkelde met bijvoorbeeld de vrije poëtische psalmbewerkingen van Huub Oosterhuis.

Oosterhuis laat zien en horen dat het woord ‘God’ in het Bijbelse geloofsverhaal een héél andere betekenis heeft dan de gangbare van ‘een almachtig opperwezen’. Door het zingen van oude kerkliederen blijven wij ons ook in die verouderde theologie bewegen. ‘Hoe kunnen wij Psalmen zingen als ze verweven blijven met die verouderde theologie, voorspelbare melodieën en een taal die te mannelijk is ? Ik mis liederen die zonder te veel geestelijke bagage van mensen te eisen het verlangen van ons mensen verwoorden naar een laatste werkelijkheid die deze wereld en ons leven draagt, een vertrouwen dat goede machten ons omgeven en dat wij mensen voor elkaar zo’n goede macht van liefde en zorg mogen en moeten zijn’ schreef Carel ter Linden. Oosterhuis geeft vanuit zijn Psalmbewerkingen veel nieuwe woorden voor God. Vriend, vreemdeling, de mens die kwaad is op God, hem aanspreekt op zijn woord – houd je daar toch aan GOD! Maar ook God als een bron van onvoorwaardelijke vertrouwen, vriend voor het leven, nooit heb ik niets met Jou!

In zijn psalmteksten verschuift en verschrijft Oosterhuis de betekenis van god en mens, van boven en beneden. Oude klassieke tegenstellingen worden opengelegd en overwonnen , alles loopt ‘als spraakwaterverf in elkaar over’, in een ontroerende persoonlijk beeldende omgangstaal.

Als mensen iets van God ervaren, dan moet er niet gepreekt maar gezongen worden. Het zingen zelf geeft ons de ervaring dat God en mens elkaar raken. Door te zingen komt het van binnenuit, met hart en ziel, mijn adem, mogen het mijn woorden worden . Als ik zing wordt God geboren. In MIJ! Protestanten zijn daar altijd wat terughoudend in geweest: gevoel, emotie, sentiment, spontaniteit, het gaat niet om mij of mijn persoonlijke beleving maar om God. Om het geloof dat we samen delen. Tegelijkertijd maakte men toch creatief ruimte voor die persoonlijke bevindelijkheid: als we in de kerk alleen maar Psalmen mogen zingen , zingen we thuis bij het orgel Johannes de Heer en andere Gezangen. Want we voelden het wel: we zongen iets te veel met ons hoofd en te weinig met de stem van ons hart (terwijl die twee héél goed samen kunnen gaan). Calvijn moet dat zelf ook ervaren hebben, want ergens schrijft hij dat ‘de eredienst een ladder kan worden waarlangs de gelovige tot in de hemel kan opstijgen’

Via de website van de PKN, www.protestantsekerk.nl, zijn de bundels “Als het leven kantelt – Psalmen in Coronatijd” en “Gebeden in een tijd van Corona” te downloaden.

# DE STILTE ZINGT U TOE

In de week dat het landelijk bestuur van de Protestantse Kerk Nederland het dringend advies gaf om de komende weken niet in de kerkdiensten te zingen, schreef ds. René de Reuver (‘secretaris van de PKN’ ) in zijn nieuwsbrief:

“Het zijn zware en verdrietige tijden voor ons allemaal. Het duurt al zo lang. Worstelende met het advies om niet meer te zingen in de eredienst hielpen mij woorden uit Psalm 65: ‘De stilte zingt U toe, o Here’. Deze woorden troosten mij in deze verdrietige situatie. De noodgedwongen stilte, het niet hardop zingen in de eredienst is ook aanbidding, toewijding en lofprijzing van God. God die troont op de lofzangen van Israël (Psalm 22:4) hoort ook ons zwijgen als loflied. Zo geeft Psalm 65 woorden aan mijn gebed in deze tijd van lockdown.”

# ZO ZACHT MOGELIJK ZINGEN

Henk Jongerius kreeg bij zijn 70^e verjaardag van Huub Oosterhuis een psalm toegestuurd. Psalm 101, die begint en eindigt met dezelfde woorden: “En weer zingen, maar nu zo zacht mogelijk”. Beiden zijn zij zoek naar geloofswoorden en ervaringen die cirkelen rondom God.
Woorden voor God die eerder worden geboren in een lied dat met jouw eigen adem gezongen wordt dan in het herhalen van gesloten dogma’s . Om die woorden te vinden en verstaan is stilte nodig. Open plekken in een lied. Een lied heeft stilte nodig, het luisteren naar het leven en de Levende.
Soms kun je ‘het’ niet zeggen, alleen maar zingen. Stilte , verwondering, pijn, leven. Toen Huub Oosterhuis al zijn liederen in een bundel bij elkaar bracht, kreeg die verzamelbundel de veelzeggende titel “Stilte zingen” en is het eerste lied een vrije berijming van Psalm 65.

Ik vond het een prachtig verjaardagsgeschenk. Wat mij raakt in die psalm en waar het mij om gaat is dat ‘zachte’. Wat er bij het echte zingen gebeurt is dat jouw binnenkant of je ziel zacht wordt. Daar ben je klein en kwetsbaar, daar word je tot je eigen formaat teruggeroepen. Je bent niet meer en niet groter dan je bent. ‘Ik zal het stil maken, wachten in mijn binnenste kamer’ staat er. Dat is mij uit het hart gegrepen.”

# PSALMEN BIDDEN

# NIEUWE PSALM – LICHT ZIEN EN ZIJN

Laureate Amanda Gorman , 22 jaar , dichteres die bij de inauguratie van president Biden de wereld betoverde omdat ze durfde te geloven in de dageraad. ‘Ze danste door haar gedicht , ze droeg het tegen beter weten in de berg op.’ Deze week verscheen haar eerste dichtbundel, op 7 februari zal ze een gedicht voordragen bij de Super Bowl, ze tekende een modellencontract , en . . . zij schrijft teksten als Psalmen! Een paar fragmenten van “The hill we climb”

# VECHTEN TEGEN HET VIRUS

# PRIKPOST IN DE KERK – PSALM ZONDER WOORDEN

In Engeland worden niet alleen grote sporthallen, maar ook steeds meer kerken gebruikt als prikpost. Op deze foto zonder woorden spreken de beelden. Geen Christusbeeld aan de zijkant aan een muur of in een aparte kapel, maar midden onder (boven) ons zijn armen uitstrekkend. En licht gevend . . .

# ZINGEN EN GELOVEN // RUTH VAN DER WAALL – SCHAEFFER

“Zingen en geloven…, is daar een relatie tussen? Hebben zingen en geloven iets met elkaar te maken? De joodse schrijver Abel Herzberg heeft die overkomst tussen zingen en geloven eens mooi geformuleerd: ‘Zoals er mensen zijn die zingen, niet omdat zij dit willen, maar omdat er een stem als vanzelf in hen oprijst, zo zijn er ook mensen die geloven, niet uit angst en niet uit hoop op beloning, maar omdat zij vanuit hun wezen niet anders kunnen.’

We zingen niet alleen omdat we zo opgewekt en vrolijk zijn, maar we zingen ook omdat we de afstand tussen Gods beloften van recht, vrede en geluk aan de ene kant, en onze wereld, ons leven, aan de andere kant, in het lied als het ware overbruggen.
Toen Calvijn zijn beschrijving van de liturgie ‘De vorm van de gebeden’ noemde, gaf hij daarmee aan dat het gezamenlijk zingen een vorm van gebed is. De kerkvader Augustinus (rond 400 n. Chr.) zei het ook al: ‘Zingen is twee keer bidden’”

Deze tekst komt van de website van Ruth van der Waall-Schaeffer, vaste gastpredikante in Huissen. Onlangs verscheen er van haar de bundel “Uitzicht – veerkracht zoeken in onzekere tijden”. Daarin zoekt zij naar woorden en beelden van hoop. Naar uitzicht , vergezichten en inzicht als de wereld op slot zit.
Kosten € 10,=, uitgeverij Docete.

# PAASKAARS THUIS

Voor de een hoeft het écht niet: ‘thuis kerkje spelen’. Ik hoef geen kaarsje of een kerk die allerhande liturgische teksten voor thuis aanreikt. Voor een ander is er stilletjes aan een klein thuisritueel ontstaan. Een kaars aansteken, de Bijbel openleggen bij de lezing van de zondag, de liturgie uitgeprint of via de laptop erbij. Wat ik wel geregeld terug hoor: vaak mét een lekker kopje koffie tijdens de viering en niet pas erna.
Elk jaar bieden we de gelegenheid om voor thuis een kleinere versie van de paaskaars uit te zoeken en die keuzes als één gezamenlijk bestelling uit te voeren (meer info over de kaarsen via www.boca.nl). Wellicht dat er dit jaar meer aanleiding is om er een voor thuis te bestellen?
De symbolen zijn : levensboom – Emmaüsgangers – beschermde aarde – zon, druiven en vissen – Christusteken – vredesduif. Keuze uit 25 (€21), 30 (€27) , 40 (€ 34) of 60 (€59) cm hoogte.
Via het prikbord in de kerk opgeven lukt dit jaar niet , het kan nu via Ruud Viëtor, 06 1585 8293 of Matthijs Glastra, 06 2129 4143, vóór 10 februari. Je kunt natuurlijk ook zelf bestellen.

# NIEUWE RAAMPOSTER IN DE KERK

20. Nieuwsbericht (G)Een blad voor de mond

22 december 2020

# WELKOM IN DEZE WERELD

De beelden bij de muziekopname van “Stille Macht” van Dirk van de Glind zijn van de graffitikunstenaar Banksy. Heel bijzonder: niemand weet wie deze kunstenaar is. Er is gespeculeerd over zijn ware identiteit, maar die is tot op de dag van vandaag een mysterie. Overal in de wereld laat hij zijn werk op muren achter, overal laat hij zien wat hem beweegt en drijft – en tegelijkertijd wil hij zijn/haar anonimiteit behouden als een rebel van de samenleving. Beelden op de muur als een onzichtbaar aanwezig pamflet voor vrijheid, toekomst, kwetsbaarheid. Het is bijna een religieus mysterie: je bent er wel, maar we kunnen jou niet zien 😊.
En er is een opmerkelijk verbinding met het werk van Keith Haring: kunst moet er zijn voor iedereen, kunst is van én voor de straat.

In “Sjaloom” heb ik het al benoemd: zoals deze kunstenaars de kunst terug willen geven aan het volk, de straat, zo wilde Jezus geloof en religie terug geven aan de schare. Niet de elite, de geestelijkheid, de kerk, de dogma’s. Als je dat wilt zoek je naar een taal die iedereen verstaat. Dan begin je misschien wel in een stal met herders . . .

Kerst : God verlaat het museum van de hemel en we vinden hem op straat. De straten waar wij langs lopen, leven, wonen. Keith Haring laat in zijn afbeeldingen steeds zien hoe hij geraakt is door kinderen. Kinderen kijken met nieuwe ogen naar het leven. Een steeds terugkerende afbeelding in zijn werk is een kruipende baby, de essentiële uitdrukking van ons menselijk bestaan. Een mensenkind, zoekend naar eerlijkheid en oprechtheid. Waar ben ik welkom in deze wereld?

# BANKSY

“Stille macht”, Dirk van de Glind, https://youtu.be/c97uxyD0Dbg

# KEITH HARING

De afbeeldingen van “A very special Christmas” komen van een reeks verzamelalbums (LP’s!) met kerstmuziek waarvan de opbrengst bestemd was voor de Special Olympics (voor mensen met een verstandelijke beperking). Keith Haring maakte het ontwerp voor de cover, de hoes en het label. Het werd bij latere edities steeds weer gebruikt, steeds in andere kleuren.

# KLEINE ADVENTSKALENDER

Ja, wie wat bewaart . . . uit mijn kerstdoos deze cover van de NCRV-gids. Prachtige illustraties van Jansje Bouman. In mijn jeugd met woorden van Karel Eykman. Nu misschien van opa of oma , of van jouzelf. Of van wie het bekijkt.
Je kunt de plaatjes ook uitknippen en daarna maar zien hoe je ze weer tot het kerstverhaal maakt !

# KERST-TAFELGESPREKKEN ?!

19. Nieuwsbericht (G)Een blad voor de mond

19 december 2020

Maandagavond ging Nederland op slot. Heel veel gaat niet door. Heel veel gaat anders door. “Komt allen tezamen” wordt nu een Stille Nacht. Voor veel mensen hoort een fysieke kerstviering bij het kerstgevoel. Het kost moeite om kerst zonder kerk voor te stellen. Kerst zonder familie en vrienden, zonder mensen om je heen. Niks aan, niet leuk, zo jammer.
Hoe belangrijk vormen ook zijn, schreef iemand, ze vallen gelukkig niet samen met de inhoud. Dat is meer dan een gemakkelijk goedmakertje. Het erkent dat je kerst altijd viert op de plek waar je bent.Kerstvieren is moeilijk(er) als je alleen bent. Als
je verdriet hebt over mensen die er niet (meer) bij kunnen zijn. Als er grote zorgen zijn over de toekomst van jouw bedrijf of baan. Zorgen over gezondheid, kinderen die opgroeien in een wereld met zo veel onzekerheid. Kerst gaat over herders die de nacht doorbrengen op een open veld. Leeg. Donker. Guur en stil. Niet echt in de stemming om zelf een lied in te zetten. Laat mij maar even met mezelf. Dan zingen onverwacht engelen hun de inhoud van het kerstevangelie toe: jullie worden uitgenodigd om met eigen ogen te zien wat God ons bekend heeft gemaakt. Om God te vinden hoef/moet je niet omhoog kijken -kijk op de plek waar jij bent en leeft naar tekenen van nieuw leven. Van hoop en licht. Als je daar zorg voor wilt dragen, is God in jouw leven te vinden.

Op de eigen plek waar jij dit jaar bent (en dat is niet altijd de plek waar je het liefste wilt zijn). Blijf geloven dat er licht kan gaan schijnen in de duisternis, dat hoop en levenskracht in mensen steeds weer geboren kunnen worden. Dat God de
levensbron is van liefde en licht. Kerst: ik word uitgenodigd om zo naar het leven te kijken. Op de plek waar ik ben. Verbonden met elkaar. Goede en gezegende kerstdagen!

# LICHT EN LIEFDE WIJZEN DE WEG

# (KERST)VIERINGEN IN CORONATIJD

Dinsdagmiddag 15 december jl. heeft het moderamen (mét Ada van Arkel) besproken hoe wij de aangescherpte coronamaatregelen in onze kerkelijke gemeenschap zullen gaan uitvoeren. Na een intensief overleg is er besloten om de solidariteit met de samenleving het zwaarst te laten wegen. We zullen de komende periode niet vasthouden aan de (kerkelijke) ruimte die ons geboden is om in kleine kring vieringen te beleggen. Ook wij proberen zo veel mogelijk thuis te blijven en het aantal ontmoetingen en reizen te beperken. Dat betekent dat alle vieringen tot en met 19 januari alleen digitaal te volgen zijn. Dat kan via www.kerkomroep.nl en sinds kort ook met beeld (website www.pknhuissen.nl)

Ook alle (verhuur)activiteiten gaan tot en met 19 januari niet door. De predikant zal op woensdagmorgen van 10.00 – 11.30 uur in het kerkgebouw zijn voor diegenen die behoefte hebben aan een (pastoraal) gesprek. Wel graag van te voren melden bij Matthijs Glastra, predikant@pknhuissen.nl , 06 21 29 41 43.

Dit betekent dat de open inloop op zondagmiddag 27 december NIET door zal gaan in het kerkgebouw. De kerstviering op maandagmiddag 21 december om 15.00 uur gaat alleen DIGITAAL door; dat is jammer voor de onderlinge ontmoeting én het kerstgebak (en nog héél véél meer is zo jammer !), maar we proberen voor een andere lekkere verrassing te zorgen. Het thema is “STIL EN AANDACHTIG” en het zal gaan over het zwijgen en de stilte van Zacharias, Elisabeth , Maria . . . en dat van ons. Verder is er aandacht voor het lied “Stille Nacht”.

De wekelijkse zondag-vieringen gaan digitaal door, ook de Kerstnachtviering van 24 december om 22.00 uur en de kerstviering op 25 december om 10.00 uur zijn digitaal te volgen.

# KERSTVERHAAL 2020 (1)

In september 2015 maakt burgemeester Hubert Bruls van Nijmegen bekend dat in Heumensoord de grootste opvang voor asielzoekers in Nederland zou komen. In december 2015 verblijven er drieduizend asielzoekers. Heumensoord grenst aan Malden en ik word er vrijwilliger en geef samen met een gepensioneerde hoog-leraar Nederlandse les. “Overal waar -tje achter komt wordt kleiner, behalve buikje”. Er wordt veel gelachen om het niet begrijpen van elkaar. Er zijn veel vragen over mijn familie, hoeveel kinderen ik heb, of mijn ouders nog leven. In de kerstnachtdienst van 2015 lezen we naast het Kerstevangelie een hertaling van Lucas 2 voor onze dagen . . .

Bij Lucas 2: 1- 20 “En het gebeurde in deze dagen”

En het gebeurde in deze dagen dat er van de Verenigde Naties een bevel uitgevaardigd werd om alle wereldburgers te registreren. Deze registratie gebeurde toen Assad nog aan de macht was in Syrië.
En allen gingen op reis om zich te registreren, een ieder naar de eigen stad. Ook Yoessoef ging op weg, van Kurdistan, uit de stad Kobani, naar het Westen, Novio Magus – Nijmegen geheten naar een plek die Heumensoord wordt genoemd. Daar ontmoette hij veel verre familieleden en en hij laat zich registreren, samen met Miryam zijn vriendin, die zwanger is.

En het gebeurt als zij daar zijn dat haar dagen uitgerekend zijn en zij baart haar eerstgeboren zoon, wikkelt hem stevig in doeken en legt hem neer in een winkelwagentje omdat er voor hen geen plaats is bij van de Valk.

En er waren hooligans in die omgeving , “Heavy Angels”, zij hielden zich op bij de sportvelden en waakten over hun club. Opeens stond er een Angel bij hen, met een verblindende koplamp en tot de tanden bewapend zodat zij heel erg bang werden. De Angel zei tot hen: wees niet zo bang, want weet je, ik breng jullie een boodschap van grote vreugde, voor alle mensen: hier vlakbij, op de plek die Heumensoord wordt genoemd is in deze nacht jullie kampioen geboren de Messias, Gods Gezalfde wordt hij genoemd! En dit zal voor jullie het teken zijn Jullie zullen een baby vinden die ligt in een winkelwagentje.

En plotseling verscheen er bij die ene Angel een hele motorbende en zij prezen God en zongen een lied:
               Eer aan God in de hoge
               en vrede op aarde
               voor mensen die OK zijn

En het gebeurde toen de Angels van hen waren weggegaan dat de hooligans tot elkaar spraken: laten wij naar Heumensoord gaan om te zien of het écht gebeurd is wat ons bekend is gemaakt. En zij gingen met spoed en zij vonden Miryam en Yoessoef en het kind, liggend in een winkelwagentje. Toen zij het kind zagen vertelden zij wat er gesproken was over dit kind En allen die het hoorden verwonderden zich erover wat er door de hooligans over dit kind tot hen gezegd werd. Miryam evenwel bewaarde al deze woorden en zij bleef ze overwegen in haar hart. Toen keerden de hooligans weer terug en ze zeiden ‘praise God’ voor alles wat wij gehoord en gezien hebben!

# KERTSVERHAAL 2020 (2)

Hoe zou het kerstverhaal vandaag ‘vertaald’ kunnen worden? Ik ben begonnen en zal het verhaal op kerstmorgen verder vertellen – alleen ik weet écht nog niet hoe en wat het verder gaat!! Ik hoop van harte dat jullie mij daarbij willen helpen en ontvang graag (tot en met woensdag 23 december) jullie teksten, tekeningen, gedichten en suggesties !

En het geschiede in onze dagen toen het Corona-virus zich bleef verspreiden over de wereld dat er een bevel uitging van alle Europese regeringsleiders dat iedereen met de kerstdagen binnen moest blijven dat alle ontmoetingsplekken op slot gingen dat alle kroegen restaurants en hotels gesloten werden zodat er geen herberg meer open was.

En er waren nachtwerkers in de zorg, zij waakten tot diep in de nacht op de afdelingen van ziekenhuizen, de IC’s en de verpleeghuizen. En er waren herders die hun kudde in de steek moesten laten want hen werd opgedragen de toegangswegen van de steden te bewaken en erop toe te zien dat iedereen een mondkapje droeg en dat niemand zich met iemand anders op weg begaf want samenscholingen met meer dan één persoon waren ten strengste verboden. En het geschiede in die dagen dat bij Mirjam en Jos – die in hun studententijd op elkaar verliefd waren geworden – hun eerste kindje geboren zou worden. Zij wilden graag dat hun kindje in Nijmegen geboren en ingeschreven zou worden de stad waarin zij elkaar ontmoet hadden en lief gekregen waar zij als studenten volop hadden kunnen genieten van de vrijheid, de liefde, de studie , een wereld die er is om samen te delen.

Maar bij de Waalbrug werden ze tegengehouden omdat zij samen reisden en daarmee de regels overtraden. Mirjam vroeg aan de herders: ‘waar moeten wij dan naar toe ? waar is er op deze wereld een plek waar ons kindje geboren kan worden?’
Plotseling omstraalde hen een fel licht en klonk er . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

# LICHTPUNTJES (1)

LICHTPUNTJES

soms zijn ze groot,
soms zijn ze klein
jij hoeft ze niet te zoeken
jij kunt ze ook zijn

# LICHTPUNTJES (2) – WOORDEN VOOR ONDERWEG

2020 is een ongewoon bijzonder jaar vol ingrijpende momenten en herinneringen, zowel persoonlijk als (wereld)samenleving. Wat kun je daar met woorden over zeggen die recht doen aan alles wat er met ons leven is gebeurd? Wat hebben we tegen elkaar in dit jaar gezegd als woorden van hoop, moed, troost? Ik ervaar de zondagse viering elke week als een plek waar woorden gevonden en geboren worden.
Een grote verandering voor mij als predikant was dit jaar het loslaten van het oecumenisch leesrooster (waar ik ruim 35 jaar een trouw en gehoorzame opvolger van ben geweest!). Dit jaar werden de woorden niet aangereikt door een al klaarliggend leesrooster, maar kwamen ze voort uit het zoeken naar teksten en Bijbelse personen die in deze totaal andere, nieuwe tijdsfase onze reisgenoot konden zijn . Woorden bij onze route door het corona-landschap, woorden die méér waren dan een eigengemaakte bewuste keuze – ze werden mij ‘als een geschenk in de schoot geworpen’ .
We begonnen het jaar op weg naar Pasen met Dietrich Bonhoeffer. De Stille Week was Jona bij ons, van Pasen naar Pinksteren Simon Petrus zoon van Jona. En de laatste maanden reisden wij met Paulus mee, pionier in nieuw land. En ik zie in de verte al nieuwe vrienden aankomen, de wijzen uit het oosten. Steeds weer ontmoet ik in de Bijbel mensen die op weg gaan zonder een vaste routekaart, maar in het vertrouwen dat de weg gewezen wordt. Ik heb de Bijbelwoorden dit jaar als een rijk geschenk ervaren. Maar was het soms te veel mijn weg ? Hoe is dat bevallen: vieringen buiten de gebaande paadjes van een leesrooster om ? Misschien heeft iemand van jullie een reisgenoot die met ons mee wil lopen ?

De vorig jaar overleden Belgische kardinaal Godfried Danneels schreef een prachtige tekst over de wijzen. Gelovigen zijn mensen die vertrouwen op ‘een routekaart voor één dag ver’, de dag van vandaag! Mensen die met hoop en vertrouwen de toekomst tegemoet leven.

Eén dag ver.
De wijzen uit het oosten gaan op weg en vertrouwen erop dat er wegwijzers zullen staan waar ze langskomen. Zij stellen zich tevreden met dagreizen zonder een uitgewerkt reisplan – een voortdurende wisselende ster is hun kompas, ze gehoorzamen van dag tot dag aan wat er op het moment zelf van hen gevraagd wordt. Ze zijn niet ontredderd als er een fout adres tussen zit en ze bij het huis van Herodes uitkomen . . . . . .

     “Wie gelukkig wil zijn moet tevreden zijn
            met een kaart voor één dag ver.
     Hij of zij moet kunnen geloven en hopen”

Lotte van Dijk heeft op haar kerstkaart van de drie wijzen de routekaart al voor ons ingetekend (www.deverderkijker.com ). Kijk goed: zo moeilijk kan het niet zijn – daarmee kom je er vast en zeker 😊 !

# LICHTPUNTJES (3) – STILLE NACHT

2020 wordt een stille kerst. Kerst anders. Samuel Lee, tot vorige maand een jaar lang “Theoloog des Vaderlands” ziet er naast al het gemis óók een heilzame kant aan. Misschien best goed om dit jaar los te laten van wat er allemaal in de loop der tijden is bijgekomen. Kerst is gaandeweg steeds meer (onder)deel van de commercie geworden. Een mix van religie en commercie waardoor we wat uit het oog zijn gaan verliezen wat de echte betekenis van Kerst eigenlijk is. Kerstbomen, gevulde kalkoenen en – misschien wel het ergste – de onmogelijke opgave van cadeaus kopen voor iemand die alles al heeft.

Het is dit jaar een stille(re) kerst. Maximaal twee of drie gasten. Kerst alleen of met z’n tweetjes. Zo ongeveer is kerst begonnen. Kerst begint als een klein verhaal van twee mensen in een stal. Jozef en Maria moeten buiten de massa om een stil plekje vinden. Er zijn tijden in de geschiedenis geweest dat christenen niet openlijk kerst mochten vieren. Schuilkerken, een stil en verborgen plekje. Dietrich Bonhoeffer vond in de gevangenis de stilte van de binnenkamer, het gebed en het overwegen in zijn hart van teksten en liederen en vierde er Kerst. Stilte kan vreselijk zijn, gekmakend , stilte is op zichzelf helemaal niet mooi of heilig. Maar in de stilte ontstaat er soms een ruimte om open te gaan, ontvankelijk te worden. Stilte schept een ruimte waarin ik mijzelf kan ontmoeten. In de stilte kunnen soms nieuwe gedachten en inzichten geboren worden. In de stilte hoor je . . . wat klopt!

Op een kerstkaart stuurde iemand de volgende groet mee:

               God zegt: als omkijken pijn doet en vooruitkijken je bang maakt,
               kijk dan naast je.
               Ik ga met je mee. Ik ben altijd bij jou, alle dagen.

Een knuffel voor je tranen

Een knuffel voor gemis

Een knuffel vol met liefs en troost,
omdat het soms zo moeilijk is.

Ik wens jou een fijne decembermaand en een mooi 2021.

# LICHTPUNTJES (4) – ALS ZE ER NIET IS . . . .

Huub van der Lubbe, zanger van “De Dijk” laat ons in zijn liedjes in zijn mannenhart kijken. Sterke kerels blijken dan op het terrein van relaties (vooral met vrouwen, maar niet minder met zichzel) vaak kleine jongetje te zijn.
Mannen zijn net mensen: ze hebben anderen nodig, ze redden het niet alleen.
Het duurt best wel even voordat ze dat ontdekken en verwoorden – meestal is het dan te laat. Pas als ze er niet is, weet hij wat hij mist. We hebben dit jaar veel moeten missen. Een kleine tekstcollage tegen het missen en kwijtraken van wat in ons leven zo kostbaar én kwetsbaar is . . .

# LICHTPUNTJES (5)

# LICHTPUNTJES (6) – ADVENT IS ANDERS KIJKEN!

8. Nieuwsbericht (G)Een blad voor de mond

21 november 2020

# IK DENK DUS IK BESTA

# IK WIL NIET DENKEN DAT HET BESTAAT

# HOE GAAT HET MET JOU? DE GEMEENTEPEILING

We moeten het uitzingen !

Tussen 7 en 14 oktober is bijna iedereen die de zondagsmail ontvangt gebeld met de vraag “Hoe gaat het met jou?” En daaraan verbonden: hoe gaat het nu (én straks verder) met jouw verbondenheid met onze gemeente. Het waren open vragen, geen enquête en dus zijn er ook geen eenduidige of harde conclusies te trekken. Maar genoeg reacties om hier met elkaar te delen!

‘Wat fijn dat de kerk mij belt’.

Veel positieve reacties op deze vorm van contact leggen. ‘Dat moeten we over een paar maanden nog maar eens doen!’ Wat we merken is dat onze wereld kleiner is geworden. Er is het gemis van familie, (groot)ouders en (klein)kinderen die elkaar veel minder zien en zonder die knuffel, vreselijk. De ervaring dat contacten anders zijn geworden, niet minder waardevol. De een heeft meer hinder van de beperkingen dan de ander. Als je alleengaand bent mis je het fysieke en emotionele contact van iemand naast je. Soms is het erg eenzaam en voel ik mij opgesloten. Heel veel mensen geven aan dat ze er proberen nuchter en geduldig mee om te gaan: het is nu eenmaal zo, we moeten het uitzingen. Het is nu rustiger, meer tijd voor andere dingen.
In de verbondenheid met de kerk missen we de zondagse ontmoeting: de viering én de gesprekken bij de koffie. De betrokkenheid met elkaars lief en leed. We missen de spontaniteit van de terloopse ontmoetingen. We blijven thuis en komen (voorlopig) niet omdat we tot de risicogroep behoren. Corona heeft mij wel erg bewust gemaakt van wat de band met (kerk)mensen betekent. Leden van de cantorij en “Promises” missen het zingen, en zij niet alleen. Het niet kunnen zingen wordt heel vaak genoemd.
In de kerk vind je iets wat thuis niet zo gauw te kopiëren is. De kerkruimte helpt me om meer tot mijzelf in te keren, mijn geloof te voelen en te beleven. Er is de gemeenschappelijkheid van het zingen en elkaar ontmoeten. Thuis blijft dat toch wat ‘behelpen’, zeker als je alleen bent. Thuis mis je de gemeenschap met anderen, daardoor is er minder ruimte voor bezinning en devotie. En thuis rommelt er altijd wel iets doorheen . . . .

Hoe gaan we verder als gemeente? De keuze valt dan veel meer op het open houden van het kerkgebouw dan nieuwe activiteiten ontwikkelen voor de thuissituatie. Liturgisch materiaal ter ondersteuning van het thuis vieren of meer samenkomsten in kleine groepjes in de buurt worden niet vaak genoemd. Zo’n 15% zou dat – min of meer- op prijs stellen.

Veel hogere prioriteit geven we aan het openhouden van het kerkgebouw en het organiseren van veilige kleinschalige activiteiten in de kerk. We vinden het moeilijk dat de kerk in Coronatijd dicht is (daar hebben een aantal mensen écht last van, dat strookt niet met wezen van kerkzijn). We moeten ons inzetten om de kerk ook doordeweeks open te houden voor ontmoetingen en activiteiten. We moeten roeien met de riemen die ons zijn toegestaan. Ruim 40% zou graag een paar momenten in de week zien voor meditatie, stilte , inloop , een kaars branden en af en toe een kleine kringviering. Zo’n 25 tot 30 % heeft behoefte aan momenten van bezinning & reflectie, film, of wandelen in groepjes. Dit alles laat zich voor de komende tijd , met een beetje fantasie 😊 ongeveer zó invullen – en dat gaan we de komende tijd proberen te doen:

- zondagmorgen: viering , maximaal 30 mensen, mét beeld-verbinding
- 1 x maand open kerk op zondagmiddag ; inloop, een klein gesprek, een kaars branden
- 1 x maand op zondag een avondgebed
- 1 x maand een kleine kringviering van brood en beker
- woensdag , predikant is in de kerk aanwezig:
  ’s morgens inloop – ’s avonds open kringgesprek, thema , film , . . . . .
- vrijdagmiddag : inloop
Wat verder nog genoemd is en onze aandacht vraagt: kunnen we de ontmoetingsmiddagen van de maandagmiddag (wellicht iets andere vorm) weer opstarten? Voor het delen in elkaars lief en leed zijn we in deze tijden sterker afhankelijk van de zondagsmail – kan daaraan meer aandacht worden geven ? Wil je dan ook zelf doorgeven als er iets is om gedeeld te worden?! Misschien kunnen we iets meer telefonisch contact met elkaar hebben! En ook een paar keer met nadruk genoemd: juist omdat het nog steeds om een minderheid gaat die ‘ ter kerke kan gaan’ : blijf in jouw eigen omgeving actief omzien naar elkaar.
Corona plaats ons voor wezenlijke vragen: het is ook de kans andere kerk te worden, anders kerk te zijn. Gebruik de digitale middelen. Maak gebruik van een collecte-app . Ruim 60% geeft aan graag gebruik te gaan maken van beeld-verbinding. Daar gaan we 29 november a.s. mee beginnen, verderop wordt daar verdere uitleg bij gegeven. Verderop ook een paar voorbeelden van mogelijke thema’s voor een bezinningsmoment op de woensdagavond. De protestantse lezing van 2020 van Mark Rutte – de Nieuwe Bijbelvertaling 2021 – wat doet Corona met het afscheid nemen van geliefden – of wat zou jij een thema vinden om met elkaar te delen 😊 !

Door alles heen klinkt er vertrouwen en dankbaarheid hoe we samen als gemeente door deze periode heenkomen. We zijn blij met alles wat er WEL gebeurt en gedeeld wordt. Daar horen al deze reacties bij die we ontvangen hebben en de openheid waarmee de gesprekken zijn gevoerd. Een woord van dank voor Joke van de Belt, Machteld van den Bosch, Matthijs Glastra, Agnes Opgenoort en Wijchert de Wit die het plan voor deze gemeentepeiling hebben uitgewerkt.

# KASSIE KIJKEN ?

Onlangs schreef de classispredikant van Noord-Holland, Peter Verhoeff, over wat hij was tegengekomen aan ervaringen met kerkdiensten online. Zijn lijstje van minpunten is groter dan de plussen ☹. Online-vieringen worden volgens hem vaak onderworpen aan allerhande mediaregels en vooraf opgestelde draaiboeken. Je ziet bijna alleen maar sprekende hoofden en het preekje moet superkort. Online kerk is als het voetbalspel FIFA 2020: het lijkt op voetbal, maar je ruikt geen zweet en je hebt geen gras aan je schoenen. De Tsjechische theoloog Tomás Halik gaat nog een stapje verder. Voor hem überhaupt geen online vieringen, al zal daarbij zijn katholieke achtergrond sterk meespelen. “De echte aanwezigheid van Christus in de eucharistie vraagt om de echte aanwezigheid van gelovigen in de kerk.” En zo blijft een online-viering een beetje ‘kassie kijken’, je blijft een toeschouwer. Want nog steeds mis je de mensen naast jou in de bank , mis je de beleving. “Ik mis de geur van de kerk en ik mis de koffie (iemand sprak laatst over ‘het sacrament van de koffie’). Koffie is verbondenheid, en verbondenheid is evangelie. Ook bij online vieringen geldt nog steeds dat het de ontmoeting versmalt”.

Tja, dat wisten we natuurlijk allemaal wel. Steeds weer wordt er dan een vergelijking gemaakt met hoe het was vóór Corona – en dan missen we inderdaad veel. Maar als we inzetten met wat nú de mogelijkheden zijn, de behoefte aan verbinding die de anderhalvemeter-afstand overstijgt en overbrugt, die thuis en kerk met elkaar verbindt – dan zijn er velen die hebben aangeven dat zij denken dat een viering mét beeld-verbinding daaraan bij kan dragen. Dat je toch even in de kerk bent , dat je de Paaskaars ziet branden, dat de zegen niet alleen gesproken maar ook beleefd en gedeeld wordt – dan wordt het geen ‘kassie kijken’, maar verbinden we ons daarmee aan elkaar. Of het ons gaat bevallen ? We gaan het drie maanden proberen, ook vanuit verschillend perspectief. Laat dus weten wat je ervan vindt. Eerst maar eens zien, dan geloven? Of misschien toch: geloven mag gezien worden !

# WE GAAN STREAMEN – KERKDIENST MET BEELDEN

Vanaf 15 maart 2020 hebben we te maken met COVID-19. In de verwachting dat dit voor korte tijd zou zijn, heeft de kerkenraad in maart besloten de kerkdiensten alleen via de kerkomroep te blijven uitzenden. In de vergadering van 8 september moesten we helaas constateren dat de pandemie veel langer zou duren dan we gedacht hadden. De beperkingen zouden wel eens tot ‘ergens in 2021’ kunnen duren. De positieve berichten over de uitzendingen van de kerkradio blijven, maar er is een groeinde gemis van ‘beeld’, de symboliek en beleving van de rituelen. In de gemeentepeiling is dit ook uitgesproken.

De kerkenraad heeft daarom vanaf september de mogelijkheden voor streamen (beeld-verbinding) onderzocht en heeft besloten om vanaf 29 november (1^e advent) hiermee te beginnen, in eerste instantie voor een (proef)periode van drie maanden. Hoe bevalt dit ? Komt het aan onze vragen tegemoet ? De kerkenraad is zich er terdege van bewust dat deze uitzendingen aan diversen eisen zullen moeten voldoen. Hoe om te gaan met de privacy van de mensen die aanwezig zijn en eventueel in beeld kunnen komen? Wat zijn de wettelijke en auteursrechtelijke aspecten? We denken met het recht doen aan onderstaande uitgangspunten te kunnen beginnen.

De dienst zal rechtstreeks te zien zijn waarbij voornamelijk het liturgisch centrum (en de mensen die zich daar bewegen) in beeld komt.
Stoelen die in beeld komen zijn bij binnenkomst van de kerkzaal gemerkt
De beelden zijn alleen via een YouTube-kanaal op een besloten pagina op onze website te zien (d.m.v. een code, dus niet bereikbaar voor mensen die zo maar even op de website rondkijken). Deze code wordt de week voor de start bekend gemaakt aan gemeenteleden.
De beelden zijn dus niet zichtbaar op een ‘open’ kanaal of via een zoekfunctie op het internet en blijven maximaal zeven dagen te zien.
Bekendmaking via Sjaloom! Zondagsm@il, liturgie, “(G)geen blad voor de mond” en mededeling op de deur bij de ingang.

Wij hopen dat deze beeld-verbinding verbindend mag zijn voor ons gemeente-zijn! Voor vragen, opmerkingen of (meer) uitleg: Gerdine Dijkstra 06 11 87 25 05, Wijchert de Wit 06 13 13 77 83, Marja Huson 06 20 53 59 46

# HOOP IS SAMEN !
– Mark Rutte en Barack Obama over kerk en geloven –

Zaterdag 31 oktober jl, Hervormingsdag, sprak minister-president Mark Rutte in de Haagse Kloosterkerk de Protestantse Lezing 2020 uit. Hij sprak over de betekenis van het geloof voor hemzelf en voor de samenleving. ‘Is een goed leven een perfect leven?’, luidde de titel van Ruttes rede. Hij beantwoordde die vraag ontkennend, want perfectie bestaat niet in het leven (‘gelukkig niet!’) ; maar ook tegen wat daar mogelijk in besloten ligt ‘dat er zoiets bestaat als een mislukt leven’ komt alles in hem als gelovig mens én als liberaal in opstand. Hij noemde als kernwoord van geloven en kerk de behoefte aan gezamenlijkheid, juist daarin kan de kerk juist tijdens de coronacrisis voorzien. ‘Die traditie van gezamenlijkheid is uiteraard niet exclusief christelijk, maar wel voor een belangrijk deel. En dat werkt heel direct en persoonlijk door, want wie in God gelooft, mag hoop hebben en daar gaat een enorme troost van uit.’

Een week later verschenen de memoires van ex-president Barack Obama. In zijn memoires en toespraken is er geen term die zo vaak voorkomt als hoop. In de jaren tachtig was Obama maatschappelijk opbouwwerker in Chicago en ontdekte toen hoe belangrijk kerken zijn in een stad waarin corruptie, koehandel en politiek uitwisselbare termen zijn. ‘Ik vond in de kerk een gemeenschap die geloof en hoop biedt; dat het niet erg was te twijfelen, vragen te stellen en toch te reiken naar iets dat verder strekte dan het hier en nu’
Voordat hij president werd ging Barack Obama eens per maand naar de kerk, dat is daarna een stuk minder geworden. ‘Maar geloof zit bij mij in de manier waarop ik ben en werk en dat vertaalt zich vaak als hoop. Hoop, tegen beter weten, als koppige overtuiging dat het onmogelijke toch binnen handbereik ligt. Yes We Can!’

Ook Mark Rutte vertelde in Zomergasten 2016 geen al te geregelde kerkganger te zijn. Hij voelt zich vooral met kerk en geloven verbonden vanwege de rituelen , de mooie verhalen én de muziek van Bach! ‘Voor mij bestaat het geloof voor 49 procent uit twijfel, en voor 51 procent uit zeker weten’, zei hij toen. ‘Dat laatste percentage neemt overigens eerder toe dan af, klonk het in een nagesprek op Hervormingsdag. ‘Het mooie van de kerk en de kerkdienst is voor mij dat je daar de context van de eeuwigheid kunt ervaren. Het plaatst jouw leven en waar je mee bezig bent in een groter perspectief. Dat geeft enorme kracht’.

# GÉÉN CHOCOLADELETTERS , MAAR HOOFDLETTERS
– over een Nieuwe Bijbel Vertaling 2021 –

Er komt in 2021 een nieuwe bijbelvertaling, NBV21. De NBV van 2004 krijgt een modern jasje. Er worden 12.000 veranderingen doorgevoerd en God wordt weer een HIJ , mét hoofdletter.
Toen in 2004 de Nieuwe Bijbelvertaling uitkwam werd besloten de ‘eerbiedskapitalen’ áf te schaffen. Het meest doorslaggevende argument was daarbij dat deze niet te vinden zijn in de oorspronkelijke grondteksten. Nu worden ze weer in ere hersteld voor alle verwijzingen naar God , uit eerbied. De verklaring is dat veel trouwe bijbellezers (kerkgangers) zich gestoord hebben aan het ontbreken hiervan, en om deze trouwe groep bijbellezers niet kwijt te raken is hiervoor gekozen.
De discussie over de sekse-neutrale benamingen voor God de HEER , als Eeuwige, Ene of Levende, zijn in 2004 uitgebreid gevoerd en worden nu niet overgedaan. God blijft een HIJ. Jammer, want “God is geen Hij , God is god” schreef iemand.
In de rubriek “Ingezonden brieven” deed H.de B uit Deventer de suggestie om voor gOd alleen de hoofdletter O te gebruiken. In Huissen vroeg iemand mij wat ik van het nieuwe “Onze Vader” vond. Zij vond het mooi en vroeg of we deze tekst eens/vaker in onze vieringen kunnen bidden? Benieuwd naar jullie reactie!

# AFSCHEID NEMEN – DE INTIMITEIT VAN DE KLEINE KRING

De nieuw Paaskaars brandt. Bij de namen van hen die overleden zijn zongen we in het Gedachtenisweekend Lied 963 “Voorgoed geborgen, thuis bij U, waar licht en liefde zijn”. Hoewel: zelf zingen mochten we niet. En we waren met een klein groepje. Steeds weer merken we hoe Corona doorwerkt in allerlei facetten van ons leven. Met Allerzielen stond er in “Trouw” een artikel over de invloed van Corona op het afscheid nemen van onze geliefden. Hoe we door Corona intiemer zijn geworden in onze rouw.

Want ondanks alle beperkingen ervaren velen deze periode ook als een warme deken. “Doordat de hele wereld stilstond was er alle ruimte en tijd. In die zin was Corona voor ons ook een beetje een ‘cadeautje’: we hadden veel ruimte om in alle rust verdrietig te zijn. En nog steeds ontvangen we post of een klein bezoekje. Het lijkt wel alsof mensen langer met ons verlies bezig zijn, omdat ze zelf niet echt afscheid van papa hebben kunnen nemen. Zij zagen geen kist, zij waren niet bij het afscheid, dit is hun manier van verwerken denk ik. Die vele kleine momenten maken samen een grote herdenking”

Het is kleinschalig geworden. “In het begin hadden mensen het gevoel dat als niet iedereen erbij kon zijn, dan was het geen volwaardig afscheid. Maar steeds meer ervaren mensen ook de mooie kanten van het kleine karakter. Het is meer informeel, mensen zijn minder gespannen. Er ontstaat een sfeer waarin mensen geen sociale druk voelen en zichzelf kunnen zijn met hun verdriet. Het is intiemer”. De intimiteit zorgt ervoor dat mensen gemakkelijker zelf iets zeggen, omdat ze niet voor een bomvolle kerk of aula staan maar voor eigen familie. Ook mensen die anders nooit het woord zouden nemen spreken zich nu uit. Die intimiteit zorgt voor meer verbinding tussen verwanten.

“Kleine uitvaarten brengen nabestaanden terug naar de kern van afscheid nemen. Eerlijk gezegd werden er voor Corona soms zulke grote en meeslepende vieringen gehouden. Het kon niet op. Meer vorm dan inhoud. Nu zie ik dat mensen veel meer bij hun gevoel blijven, omdat het zo persoonlijk is. De kleine kring is voldoende.” De uitvaartbranche verwacht dat deze ontwikkeling ook na Corona zal doorzetten. Wat iedereen het meeste heeft gemist is lijfelijk contact. Als iemand je vasthoudt, word je even letterlijk gedragen en draag je het verdriet niet meer alleen.

# ADVENT EN KERST 2020 BEGINT VOLGENDE WEEK
zondag 29 november : “maar hij vergat haar te kussen . . . ”

Volgende week zondag 29 november 2020 begint de Adventstijd. Vier zondagen kijken we uit naar het Licht dat komen gaat. Net zoals in ‘het gedachtenisweekend’ willen we daar graag alle ruimte voor maken door er een ‘open-kerk-zondag’ van te maken. In de kerk is er ruimte om te vieren, een kaars te branden, stil te zijn, ontvankelijk te worden. Licht in het donker dat ons mag inspireren de toekomst tegemoet te leven.

’s Morgens om 10 uur is er een viering van Schrift en Tafel ,
’s middags is de kerk open van 14.00 – 16.00 uur ;
om 16.00 uur is er een kleine kringviering van brood en beker en
’s avonds om 19.00 uur een avondgebed. Als je wilt deelnemen aan een viering wél van te voren opgeven: aanmelden@pknhuissen.nl (en voor meer informatie: Ada van Arkel, 06 4472 0555 of Matthijs Glastra, 06 2129 4143).

Rode draad is deze eerste Adventszondag het boek “Brieven aan Doornroosje” van Toon Tellegen. ‘Wees waakzaam, wordt wakker’ klinkt het in de Adventstijd. Over wakker kussen en wat gebeurt er als je ontwaakt? Paulus stuurt ook vast wel een klein brieffragmentje.

17. Nieuwsbericht (G)Een blad voor de mond

30 oktober 2020

# LICHT DAT TERUGKOMT . . . .

Eeuwige,

wij noemen U

Licht – vriendelijk licht.

Laat uw schijnsel vallen

op uw aarde,

op uw mensen,

op het leven.

Zie ons overal verspreid

en toch bijeen,

verlicht ons samenzijn.

# REIS DOOR DE NACHT

Een oudere man (ik schijn onlangs iets gezegd te hebben over oudere vrouwen van 30-plus, dus nu even iets héél anders 😊) in mijn eerste gemeente vond het maar niks: we zouden de Stille Week heel anders gaan vieren. Hij was het zo gewend: op Goede Vrijdag het avondmaal, Jezus sterft voor onze zonden. En met Pasen gingen we altijd naar de begraafplaats om de paasjubel te zingen. Hij was zéér argwanend over al dat nieuwe gedoe van een paascyclus. Geen preek op Goede Vrijdag, maar het zwijgen en de stilte bij het kruis waar geen woorden voor zijn? Op zaterdagavond de kaars binnenbrengen en niet op Paaszondag? Avondmaal op donderdag: geen begrafenismaaltijd maar in een kring als vrienden voor het leven ? Hij had er een hard hoofd én hart in. Maar ‘als de deuren van de kerk open staan’, dan ben ik er. Hij was er alle dagen bij.

Hij was ontroerd geraakt. Voor zichzelf had hij Pasen omschreven als ‘Jezus maakt een reis door de nacht’. En juist dat had hij deze paascyclus gehoord, gevoeld, gezien en ervaren: Pasen is een reis door de nacht naar het licht. In zijn eigen levensweg had hij die reis al een paar keer gemaakt. Verdriet, pijn, conflicten, vervreemding van een van zijn kinderen. Hij had dat allemaal weggestopt en door er nu zo intens mee bezig te zijn had hij het onder ogen gezien, bij het licht van de paaskaars die in het donker werd binnengedragen. Alsof het Licht naar mij werd toe gedragen, Licht van Christus dat schijnt in het donker.

Pasen is een reis door de nacht. Dat doet een mens niet alleen in de week voor Pasen , maar het keert terug in en tekent vele levensmomenten. Corona is een reis door de nacht waarin veel lichtheid van het bestaan, ontmoetingen en vriendschap onder duisternis bedekt wordt. Het was een moeilijk besluit om dit jaar met Pasen de nieuwe paaskaars nog NIET te laten branden. Alsof het donker van Corona sterker is dan het licht van het paasevangelie ? Die reis door de nacht, de reis door het leven maken we als gemeente SAMEN. De paaskaars is van de HELE gemeente. En we we waren geduldig. Misschien straks in juni als de regels versoepeld worden? Misschien in september als we weer mogen zingen? Misschien als…en toen konden we écht niet langer wachten.

Want zondag 1 november is het gedachteniszondag. We gedenken onze geliefden die gestorven zijn, dit jaar en al die jaren dat we hen al moeten missen. Dood, alleen verder leven, verdriet en gemis – het is een reis door de nacht. Daarin laten we elkaar niet alleen. En wat woorden soms niet kunnen zeggen willen we dan elkaar tot troost en kracht meegeven: dat het licht van God en mensen jou mag begeleiden op jouw levensreis. Licht van Christus – in jouw licht zien wij elkaar.
Vrijdag 30 oktober: het is herfst, het stormt, een tijd vol donkere dreiging – en opeens is het zomaar Pasen. Welkom jij, lieve nieuwe paaskaars – Licht, vriendelijk licht, verlicht ons leven . . . .

# IN UW LICHT ZIEN WIJ ELKAAR

geduld met anderen is liefde
geduld met jezelf is hoop
geduld met God is geloof

# ONTMOETINGEN ROND HET LICHT

Vrijdagavond is er een vrijdag-avondgebed. Niet te veel (met) woorden, maar als liefde te groot is voor woorden mag het zichtbaar en tastbaar worden in het LICHT en in BROOD en BEKER . Beiden zullen veilig en verantwoord (uit)gedeeld worden waarbij we op onze plaats blijven zitten. Er zijn kleine bekertjes met druivensap; de ambtsdragers die het licht van de paaskaars en brood en beker uitdelen dragen een mondkapje. In deze viering is er ruimte voor 25 mensen.

Misschien zou je hier heel graag bij willen zijn. Maar schrik je terug omdat het toch té veel mensen zijn. Op andere momenten zijn er drie kleine kringviering van ongeveer 20 minuten met 10 personen, in de kerkzaal, met tafels waarop alles klaar staat.

Nog steeds kan het zo zijn dat je het té bezwaarlijk vindt om naar de kerk te komen. En zou je wél graag thuis een lichtje uit de kerk willen ontvangen om te branden. Geef dat door en dan komt er een kaarsje naar jou toe. En we realiseren ons terdege dat er mensen zijn die in het missen van de kerkdiensten heel erg het vieren van het avondmaal missen. Laat het ons dan weten, we kunnen dan met jou afstemmen wat er mogelijk is.

Op zondagmorgen is er de gedachtenisdienst waarin we de namen van elf gemeenteleden zullen gedenken. Hun nabestaanden en familie zijn voor deze viering uitgenodigd. Een aantal van hen heeft al te kennen gegeven dat zij er niet fysiek bij aanwezig zullen zijn – er is ruimte is voor gemeenteleden. Er zal gelegenheid zijn om zelf (voor iemand) een kaarsje aan te steken en namen op te schrijven die in de voorbeden opgenomen kunnen worden. Als je er zelf niet fysiek bij kunt zijn maar wel graag een naam wilt noemen: geef het door.

Zondagavond is er aan het einde van het wekend een zondag-avondgebed met ruimte voor 25 mensen Het licht is er (al) , brood en beker zijn gedeeld, we bewaren de namen van geliefden in ons hart – een verstilde viering rond twee liederen van Stef Bos en Herman Verbeek. “Laat mij nu gaan, genade die mij draagt”

Voor alle vieringen geldt: meld je aan !
In de kleine kringvieringen en het zondagavondgebed wordt er NIET gezongen. Vrijdagavond en zondagmorgen ook niet, maar dan zijn er wel voorzangers.
He hele weekend zullen een ambtsdrager en de predikant aanwezig zijn
Koffie drinken ? Vrijdagavond en zondagmorgen na de viering.
Verder liever niet ☹
Alle vieringen kun je thuis meeluisteren : www.kerkomroep.nl
Liever niet naar de kerk en toch graag een kaars of wellicht avondmaal bij jou thuis ? Geef het door.
Bij de vrije inloop is er achtergrondmuziek.
Als je in de kerk komt, kun je een kaars aansteken en/of meenemen naar huis
Het hele weekend: hou afstand & hou vol & heb het leven lief!

# WIJ GEDENKEN – UW LICHT SCHIJNT IN DE NACHT

“Het was alsof wij afscheid namen
maar liefde is oneindig groot
wij bleven en wij blijven samen
liefde is sterker dan de dood”

Omdat er liefde is,

bestaat er geen voorbij.
In alle eeuwigheid ben jij…

Toon Hermans

# LICHT VAN SAMEN – GEDACHTENISWEEKEND

Gedachtenisweekend

30 oktober – 1 november 2020

“De Levensboom”

In het weekend van Allerheiligen en Allerzielen zoeken mensen elkaar op. We gedenken wie we missen, branden een kaars , noemen geliefde namen. Met in achtneming van de veiligheidsvoorschriften is de kerk dit weekend open, u bent welkom! Als u wilt deelnemen aan een viering wél van te voren opgeven: aanmelden@pknhuissen.nl.Â Voor info: Ada van Arkel, 06 4472 0555 en Matthijs Glastra, 06 2129 4143

Vrijdag 30 oktober:
19.00 – 19.45 uur avondgebed rond het licht van de nieuwe paaskaars , viering met brood en beker
20.00 – 21.00 uur vrije inloop, muziek , een kaarsje aansteken

Zaterdag 31 oktober:
                15.00 – 16.30 uur           vrije inloop, muziek , een kaarsje aansteken
                17.00 – 17.30 uur           viering in kleine kring met brood en beker
                19.00 – 19.30 uur            viering in kleine kring met brood en beker

Zondag 1 november:
10.00 – 10.45 uur gedachtenisdienst

                15.00 – 16.30 uur            vrije inloop, muziek , een kaarsje aansteken
                17.00 – 17.30 uur            viering in kleine kring met brood en beker
                19.00 – 19.30 uur            avondgebed

# LICHT VAN LIEDEREN – “JE MOET ZINGEN WIE JE BENT”

In de vieringen van het gedachtenisweekend zal steeds een lied van Stef Bos (59) klinken. Momenteel zingt hij de sterren van de hemel in het tv-programma “Beste Zangers”. In april was zijn lied “Lentevers 2020” de afsluiting van de Paasnacht. Met dat lied opent de viering op vrijdagavond. Met het Licht van Christus maken we de overgang van donker naar licht en is er het lied “De overkant”. Bij brood en beker is er het lied “De taal van mijn hart”. In de gedachtenisdienst “Het zegt genoeg” en het avondgebed op zondag “Geen verweer”.

Stef Bos groeide op in een ‘gewoon gereformeerd’ gezin in Veenendaal. Hij vertelt vaak van het moment dat hij als 16-jarige jongen thuis kwam uit de kerk, het Liedboek voor de Kerken op tafel neergooide en tegen zijn vader zei: “Hier ben ik helemaal klaar mee”. Hij verliet de kerk en noemde zichzelf later agnost. “Papa, jij gelooft in God, dus jij gaat naar de hemel. En ik geloof in niks, dus we komen elkaar na de dood nooit meer tegen.” Maar in het tv-programma ‘Adieu God’ gaf hij onlangs aan ‘eigenlijk altijd een gereformeerd jongetje’ te zijn gebleven. Hij was vooral klaar met de kerk, met de kerkelijke structuren. Het was een daad van verzet van een puber, terwijl hij zijn geloof niet daadwerkelijk losliet. Hij bleef zoeken naar een persoonlijk geloof, een eigen identiteit, een persoonlijke verwoording. Een zoektocht van ‘ik geloof in niks’, naar ‘ik geloof in iets’ waarbij hij christelijke thema’s nooit geschuwd heeft. Enkele jaren geleden hield hij een Preek van de Leek in Amsterdam, in 2017 schreef hij de titelsong voor het EO-programma ‘Toen was geloof heel gewoon’, en eerder maakte hij voor het project ‘In een ander licht’ met de NCRV 12 hedendaagse liedjes over personen uit de Bijbel.

Stef en zijn vader zijn elkaar altijd zeer nabij gebleven. Toen hij als jongen helemaal klaar was met de kerk, zei zijn vader “Jongen, dan wil ik graag weten waar je wél voor staat”. Zijn vader kon over Christus of God goed vertellen en spreken én hij paste het toe in zijn leven. ‘Hij leefde het geloof voor, dat is voor mij altijd van grote betekenis geweest. Ooit was ik als puber met hem op weg naar zijn broer in Zwitserland. Wij logeerden onderweg in een hotelletje en ik moest bij mijn vader in bed slapen. Hij stond daar in zijn witte onderbroek die wat los om zijn heupen hing, ik in mijn Feyenoord-pyjama. Het voelde zeer ongemakkelijk.

En wat deed mijn vader? Hij knielde voor het bed, vouwde zijn handen en ging bidden, zonder woorden. Ik voelde me ontzettend onhandig. Want hij knielde niet alleen voor de Eeuwige Vader, maar ook voor zijn eigen zoon. Zonder woorden liet hij mij zien waar hij zelf voor stond.’ Zijn vader liet hem zien dat geloven in de praktijk geleefd moet worden. Er is geen andere manier om samen te leven dan door het samen te doen. ‘Dat is de opdracht die ik in mijn jeugd meekreeg. Ook bij mijn moeder kon ik het geloven zíén. Zij was een spirituele vrouw en is helaas jong overleden. Zij leerde mij niet alleen om te leven, maar ook hoe je kunt sterven. Dat is een geschenk voor de rest van je leven.’

In zijn levenshouding voelt Stef Bos zich blijvend verbonden met de erfenis van zijn (voor)ouders én via zijn vrouw met de Afrikaanse tradities waarin de verbondenheid met vorige generaties óók essentieel is. Als mens ben je deel bent van een groter geheel. In de ander zie ik mezelf. Het leven draait niet om mij alleen, maar ik leef in een groter verband en daaraan voeg ik iets toe. ‘Uit het zaadje dat mijn ouders geplant hadden kwamen heel andere bloemen dan ze hadden gedacht, maar wél bloemen.’ Zo geven mensen elkaar het leven en het licht door (en hun liedjes !). ‘We hebben lichtgevende mensen nodig. In mijn liederen probeer ik iets van licht door te geven.’

16. Nieuwsbericht (G)Een blad voor de mond

5 oktober 2020

# HOE GAAT HET MET JOU

Misschien had dochter die vraag tóch wat eerder moeten stellen? Want daddy, is dat nu écht alles wat je in die coronaperiode hebt gedaan en waar je nog jarenlang aan vastzit? Blijven steken in de eerste primaire reactie: WC papier hamsteren . .

In dit nummer van “(G)een blad voor de mond” gaat het om die vraag. Wat heb jij gedaan in die Coronatijd én wat doet de Coronatijd met jou ? Hoe ga je ermee om, hoe gaat het met jou ? We weten niet hoe lang het nog gaat duren. We weten niet wat wel/niet kan. Of de kerk daarin voor jou iets (meer) zou kunnen betekenen of dat het eigenlijk best wel gaat. Van tijd tot tijd stel je jezelf en elkaar de vraag: hoe gaat het met mij/jou? En na een half jaar met het Coronavirus: niet langer meer wachten om elkaar als gemeente die vraag te stellen.

We hadden daarvoor een enquêteformulier kunnen rondsturen. Dan wordt het een papieren ontmoeting. De kerkenraad koos voor een andere opzet: in de week van 7 tot 14 oktober wordt er een belronde gehouden waarin jou/jullie gevraagd zal worden: hoe gaat het met jou ? Misschien borrelt er direct wat naar boven. Misschien is dit (best wel!) een lastige vraag, want wat ‘moet’ je nu zeggen?

We hebben voor dat belmoment vier thema’s bedacht waarover we in gesprek kunnen gaan (misschien een klein kwartiertje):

Hoe gaat het met jou/jullie
Wat betekent de coronatijd voor jouw band met de kerk?
We denken daarbij aan twee dingen: wat betekent het voor de zondag én voor doordeweekse activiteiten en ontmoetingen?
Als je denkt aan het contact/verbondenheid met de kerk – wat is er dan de komende tijd voor jou het meest nodig/gewenst ?
Een open ruimte, lucht je hart – wat zou je aan de kerk willen doorgeven?

Met de ontvangen reacties zullen we dan een plan van mogelijkheden maken: “De toekomst tegemoet” en dit zo dicht mogelijk laten aansluiten bij wat er leeft.

# HOE GAAT HET MET JOU . . . .

Hoe gaat het met jou, hoe gaat het met ons – daar is al heel veel over geschreven en gezegd. En vaak houden de vele cartoons, posters en social media ons de nodige spiegels voor die minstens zo veelzeggend zijn over ‘hoe het met ons gaat’ (en wat er allemaal NIET gaat !) !

# HOE GAAT HET MET JOU . . . .

In veel cartoons op social media zien we een gesloten kerkgebouw. Corona als de botsing tussen open en gesloten.
Is er begrip voor de maatregelen, maar schuurt het verlangen naar vrijheid en ontmoeting met mensen en met God.
Hoe kun je op zondag vieren als je niet mag zingen. Bij elkaar vandaan moet zitten. Zo kun je toch geen avondmaal vieren ? Of zouden er door al die gesloten kerkgebouwen misschien overal nieuwe (thuis)kerkplekjes ontstaan ?

Hoe beleef jij nu de zondag ? Luister je elke zondag naar de kerkradio , of doe je dat soms en niet altijd (meer) op zondagmorgen ? Wordt het geen tijd voor een beelduitzending of ben je best tevreden hoe alles nu geregeld is en is dat meer dan voldoende? Misschien heb je wel heel iets anders wat jou de laatste tijd bezighoudt als het om de vrije (?!) zondag gaat . . . .

En als ik denk aan doordeweekse dingen . . dan zou ik graag willen dat het kerkgebouw (met in achtnemning van alle veeiligheidsregels) wat vaker open was. Want ik heb dat toch wel gemist . . . . voor de ontmoeting, gezelligheid of inloop.

Als een plek om kaarsje branden, stilte en meditatie , muziek. Voor de momenten van bezinning en reflectie. Een filmavond. Misschien zouden we op doordeweekse dagen ook eens een avondgebed of kleine meditatieve viering kunnen houden.

Misschien is en blijft het kerkgebouw niet veilig genoeg en zul je er voorlopig niet komen. Zouden we dan wat meer in kleine groepjes in de buurt kunnen afspreken? (Meditatief) wandelen in tweetallen? Wat meer geloofsmateriaal voor thuis ontvangen? Of laat het maar even zo – het gaat zo best goed met mij 😊 !

We gaan jou/jullie bellen. Als je daar geen tijd voor of zin in hebt: geef dat dan direct bij het begin aan. Dat is OK! En als je na een week vol verlangen naar dit belmoment hebt uitgekeken en maar niets hoort – misschien is het ons niet gelukt (tijd en bemensing) om iedereen in die week te bereiken. Zou je ons dan willen bellen -of een reactie sturen – vanaf donderdag 15 oktober? Als je eerder wilt reageren of met een vraag zit: laat het ons weten. Als je mee wilt doen: dank je wel voor je tijd en betrokkenheid !

# CONTACT OVER DEZE BELRONDE ?

Matthijs Glastra , 06 2129 4143 , predikant@pknhuissen.nl

Wijchert de Wit, 06 1313 7783 , wy.dewit@hccnet.nl

15. Nieuwsbericht (G)Een blad voor de mond

1 oktober 2020

# HET WAAIT WEL / NIET OVER

Meestal schrijf je bij een nieuw nummer dat je het fijn vindt dat . . . Dat je met veel genoegen en plezier dit nieuwe nummer aan de lezers aanbiedt. Maar heel stiekem had ik natuurlijk gehoopt dat nummer 14 van “(G)een blad voor de mond” de laatste zou zijn. Dat we konden zeggen: er was eens , lang geleden. Weet je nog hoe moe we waren van al dat Coronoa-gedoe. Alsof het in het nieuws en ons leven nergens anders meer over ging. In de zomer groeide de hoop dat we langzaam zouden terugkeren tot het ‘hernieuwde normaal’ . Maar helaas is het nog lang niet zover. Helaas: hier is nummer 15 ☹ ☹ Bovenstaande cartoon komt uit “De Gelderlander” van eind mei. In juni ging het leven langzaam aan weer een beetje open en van het slot. We gingen op vakantie, anders dan de vorige jaren, maar het kon toch een beetje. Al bleef er die afstandsgrens van anderhalve meter. Bleef het mondkapje. Het virus was en is er nog (steeds). . .

# IN DE WACHTKAMER

Acht jaar geleden verloor Babet te Winkel (freelance schrijver) haar moeder.
Ze ontving daarna veel condoleancekaarten waar zij veel steun uit haalde. Wat haar opviel in die kaarten: veel teksten en plaatjes op rouwkaarten zijn ‘zachtmakend’. Mensen willen je dan graag iets moois en liefs geven. De rauwe kant van het verdriet valt weg, terwijl rouwen ook gewoon een heel pijnlijk proces is. Rouw gaat niet alleen over dankbaarheid, maar is ook heel pijnlijk en die kant mag er ook zijn en zichtbaar worden. Samen met een illustrator begon ze andere verlieskaarten te maken: een troostrijk alternatief voor traditionele rouwkaarten.

Corona heeft alles te maken met verdriet en afscheid nemen. Van een tijd ervoor toen ‘alles nog normaal was’ en een nieuwe tijd ‘straks als het vaccin er is’. Een ietwat te simpele samenvatting en tegenstelling die geen recht doet aan allerlei andere vragen. Gaan we straks écht anders verder ? Wat lastig om zo geconfronteerd te worden met kwetsbaarheid en onzekerheid . Wat is solidariteit tussen oud en jong, gezond en ziek? Lukt het mij om te zeggen: ik doe het niet voor mezelf (was/is toch hét mantra van onze tijd?!!) , maar ik houd mij aan een regel omwille van anderen? En zo zitten we in de wachtkamer en weten niet hoe lang het gaat duren. Tussen hoop en vrees. Alleen én samen.

# KERKPOSTER

Op het raam van de kerkdeur hangt een nieuw postertje waarin we laten weten dat je op zondag welkom bent in de viering (nog steeds NIET samen zingen maar wél aanmelden via aanmelden@pknhuissen.nl ). Dat je thuis kunt meevieren via www.kerkomroep.nl. Door van tijd tot tijd het postertje door een nieuwe te vervangen houden we de blik naar buiten toe ‘levendig’. “Het is verdrietig dat als ik langs de kerk loop dat ie dicht is. Gesloten”. We proberen daarom des te meer naar buiten toe een levend signaal van solidariteit en volhouden te versterken in niet te zware taal.

Het werk van de Belgische cartoonist O’Sekoer , pseudoniem van Luc Deschee-maeker (1955) bestaat grotendeels uit cartoons en humoristische foto’s.
Hij maakte veelbesproken cartoons over o.a. de Holocaust, Trump en racisme.
In zijn cartoons speelt hij met veel kunstklassiekers en draait ze een kwartslag. Deze poster is in de stijl van Keith Haring , in 1990 overleden op 31-jarige leeftijd aan de gevolgen van dat andere sluipende virus AIDS. Kunst hoort niet thuis in musea (of gesloten klerken) vond Haring ; kunst is van en voor de mensen. Hoort thuis op de straat en in de metro. In het gewone leven de vraag stellen: Is dit een pijp of is dit een schilderij. Wat betekenen de dingen die we zien en meemaken? Corona – wat is dat ? En: wat is het NIET!

# PIONIEREN MET PAULUS

Toen half maart de Coronacrisis ons leven binnen drong, stonden we in het kerkelijk jaar op de drempel van de Stille Week. Er lag een mooie liturgische opzet klaar met Bonhoeffer, Chagall en de klassieke teksten voor die periode. En opeens was daar die afbeelding van Jona: na de crisis, na de ramp krabbelt hij weer aan wal en krijgt een tweede kans. Maar de onbevangenheid is hij kwijt, je ziet hem wankelend zoekend en met de nodige rimpels opnieuw beginnen.

Geloven is geen makkelijk antwoord of kant-en-klaar recept. Het is vallen en opstaan en daarbij het geloof bewaren dat mensen opnieuw mogen en kunnen beginnen. Dat je niet alles wat er in jouw leven is gebeurd blijvend mee moet dragen en stapelen. Nooit wordt wat er gebeurd is uitgeveegd. Dat blijft van jou. Je draagt jouw leven mee met al zijn lief en leed. Maar ergens in ons zit een kracht om niet kapot te gaan, niet verbitterd te raken, toch te blijven geloven, te hopen en open te blijven voor de liefde. Via Jona kwamen we bij Simon Petrus , zoon van Jona. Hij volgt Jezus met alle barsten en breuken die daarin meekomen. Zo groeide er opeens een heel andere leesroute dan het oecumenische rooster (wat ik bijna 35 jaar grotendeels heb gevolgd). En via Simon Petrus ontmoeten we nu Paulus . . .

Paulus en Coronatijd. Paulus heeft geen uitgewerkte routekaart, geen organisatie of gemeenteplan. Hij gaat op reis, beweegt mee met de plekken waar hij komt. Net als Daniel in het Oude Testament zoekt hij het gesprek met de cultuur om hem heen. Nee, je hoeft niet eerst besneden te worden. Nee, je hoeft niet eerst naar de kerk te gaan om te geloven. Kerk? Her en der zijn kleine groepjes en huisgemeentes van mensen die elkaar opzoeken. We moeten er wat van maken. Paulus blijft niet zitten in de wachtkamer. Gaat op reis, naar buiten en begint te schrijven. Brieven. Want er zijn zo veel vragen, zo veel verschillen , zo veel om met elkaar te delen.

# NAAR BINNEN EN/OF NAAR BUITEN ?

In het ontstaan van de christelijke gemeenschap(pen) speelde de vraag: zullen wij als volgelingen van Jezus een (aparte) groep blijven binnen het jodendom (dit wordt ná Paulus weer wat sterker benadrukt met de lijn van Petrus, de tempel en Jeruzalem als centrum van de godsdienst). Of zullen we een geheel eigen weg inslaan ? Zijn christenen een nieuwe gemeenschap in Jezus waar iedereen jood en heiden (niet-Jood) aan deel kan nemen?

Paulus probeerde in zijn zoektocht de joodse traditie trouw te blijven, maar los van de afgrenzing en de vastliggende vormen en gebruiken. Op zijn reizen zoekt hij steeds eerst aansluiting bij de joodse gemeenschappen, maar merkt dan elke keer opnieuw hoe verdeeld de reacties zijn als hij van de vrijheid van Jezus vertelt. Hij maakt dan de keuze zich te richten op de niet-Joden. Daar was het enthousiasme voor het evangelie veel groter. En Paulus vond makkelijk aansluiting bij mensen omdat hij hen aansprak vanuit een heel persoonlijk mystiek geloof: geloven zonder al te veel regels. Eenvoudig , verborgen en vol vertrouwen. Het gaat om Christus in mij en ik in Christus. God is alles en in allen. God is er al. Wij mogen geloven God dat U er al bent. Waar ik nog niet ben, bent U al. Waar geen kerk is, bent U al. Ik hoef U niet aan de wereld te verkondigen. U bent er al . . . .

Paulus sluit aan op wat er vandaag met de kerk gebeurt en veel ex-kerkgangers allang hebben gedaan: ze zijn op reis gegaan. Ze zijn niet in de besloten kring van de eigen groep gebleven, maar geloven op de plek waar ze leven. Waar je allerlei andere denkwerelden en gewoontes in alle openheid ontmoet. Waar je de taal van de wereld (moet leren) spreken. Waar leven en geloven soms veel minder vanuit een groepscode betekenis krijgen, maar vanuit mijn eigen verstaan en duiding. Niet vanuit een traditie, maar gericht op de ontmoeting. Kerk als kleine huisgroepjes. Paulus laat in zijn leven aan den lijve zien wat geloven betekent: op reis gaan. Een stem volgen. Zoals Abraham en Jezus. Zoals al die pelgrims die op reis zijn gegaan. Zoals ieder van ons de reis naar buiten én naar binnen in zijn/haar leven gaat . . .

# WIE SCHRIJFT DIE BLIJFT . . .

Paulus heeft veel gereisd en veel brieven geschreven. Nu wij in Coronatijd ons bezinnen op de vraag hoe we in tijden van afstand houden tóch contact met elkaar willen houden . . begrijpen we wat Paulus bezighield en motiveerde. Wat doe je als je niet bij elkaar bent en niet kunt samenkomen en je wilt toch het contact bewaren? Je schrijft een brief.

In Paulus’ brieven gaat het niet alleen om een verslag van al die kilometers van zijn reizen naar buiten, de wereld in – maar nog meer over die andere reis die elk mens maakt: de reis naar binnen. Om het contact met anderen en jezelf niet te verliezen stemt een mens af op wat waardevol is, jouw levenskern en levensbron, wat mijn leven zin geeft. Dag Hammarskjöld schreef kleine brieven en teksten, merkstenen voor onderweg. Dorothee Sölle schreef over de heenreis naar binnen die een mens moet gaan alvorens de terugreis naar de wereld te maken. Dietrich Bonhoeffer schreef brieven aan zijn beste vriend, zijn liefde Maria en zijn ouders. Door aan anderen te schrijven wat jou bezighoudt (her)vindt een mens zichzelf.

In oktober inspireert Paulus ons om op reis te gaan, de toekomst tegemoet. En op weg naar Kerst toe zullen we in de maanden november en december brieven gaan lezen (en schrijven ?!). Brieven van Paulus. Het ontroerend boek van Abdelkader Benali , “Brief aan mijn dochter”. Met Toon Tellegen lezen we de brieven van de prins aan Doornroosje die hij wakker zal gaan kussen. Er zijn brieven van en voor Amnesty.

‘In een tijd waarin mails langer dan een paar regels uitzonderlijk worden biedt de brief mij de mogelijkheid mij aan jou te verbinden, want wat is een brief anders dan een reddingsboei bij een sprong in het diepe’ (Uit: “Brief aan mijn dochter”)

“Als Doornroosje precies 99 jaar slaapt besluit de prins die haar wakker zal kussen op weg te gaan. Zijn reis zal één jaar duren. Hij weet niet waar haar kasteel is , hij weet eigenlijk ook niet waarom hij haar wakker wil kussen en hij weet helemaal niet wat er gaat gebeuren als zij ontwaakt.
Onderweg schrijft hij haar elke dag een brief over wat hij beleeft en wat hij denkt, 365 brieven aan Doornroosje die slaapt en zijn brieven dus niet kan lezen. Maar als hij haar niet zou schrijven, zou hij ook niet verder reizen naar haar. En dus schrijft de prins prachtige brieven over onderweg zijn, over verlangen en geduld, over het bereiken van wat je wilt, kortom: over het leven en de liefde!”

# LEVENSLOOP PAULUS

4 v Chr/8 na Chr (?)
               geboren in Tarsus, de hoofdstad van Cilicië, Klein Azië – in het zuiden
               van het huidige Turkije). Zijn moeder was vermoedelijk een joodse
               vrouw uit de stam van Benjamin. Zijn vader was een Farizeeër.
               In zijn jeugd naar Jeruzalem gegaan om er les te volgen bij Gamaliël.
               Hoewel hij ongeveer dezelfde leeftijd als Jezus had, heeft hij Jezus nooit
               in zijn leven ontmoet.

33          mystieke ervaring bij Damascus ; daarna terug naar Tarsus waar hij zich
               ruim 10 jaar ‘verborgen’ houdt

44/46    1^e reis met Barnabas , 2200 km

48/49    Apostelconcilie in Jeruzalem. Mogen niet-joden toetreden tot de
               christelijke gemeente zonder eerst jood te moeten worden?
               Keuze voor een naar binnen gerichte koers (Abrahamitisch)
               OF naar buiten gerichte koers (Noachitisch)

48/49 2^e reis met Silas na conflict met Barnabas, 4500 km , tot 51

53 3^e reis met Timoteüs en Titus, 4500 km , tot 57

57/58 naar Jeruzalem, daar aangeklaagd en gearresteerd

58/60 gevangenschap in Caesarea, in afwachting overbrenging naar Rome.

60/61 reis in gevangenschap naar Rome.

62/64 verblijf als gevangene in Rome in een eigen huurwoning

64 (?) vermoedelijke onthoofding in Rome onder keizer Nero.
Het boek Handelingen vermeldt de dood van Paulus niet.

# I’M ON THE ROAD AGAIN (1)
In de maand oktober volgen we in drie zondagse vieringen Paulus op zijn zendingsreizen. Elke reis staat één stad centraal.

4 oktober Eerste zendingsreis – Antiochië

Paulus vertrekt uit Antiochië. Daar bevond zich een rijke joodse gemeenschap die hem wil supporten. Iemand die jou ondersteunt geeft moed om op reis te gaan. Paulus komt in Antiochië: een bekende naam, maar een heel ander verhaal.
Hij houdt zijn eerste preek en dat wordt een mislukking. Gauw verder en na 1 jaar weer terug naar zijn thuisbasis, Antiochië.

11 oktober Tweede zendingsreis – Athene

Zijn reizen gaan steeds langer duren. Nu bijna twee jaar onderweg en hij maakt de oversteek naar Europa, naar Athene. Het centrum van de wijsbegeerte en daar probeert Paulus -goed voorbereid- bij aan te sluiten. Hij citeert een Griekse dichter, knoopt aan bij een inscriptie, hij probeert te overtuigen,
gaat in gesprek met die andere cultuur – maar het lukt niet. Athene laat hij
op zijn volgende reis links liggen.

25 oktober Derde zendinsgsreis – Efeze

Deze reis duurt bijna 4 jaar, zo lang kun je niet leven op andermans geld.
We horen hoe Paulus in Efeze in zijn eigen onderhoud voorziet door tenten en kleding te maken. Hij vindt er gehoor en volgelingen die hun oude geloof achter zich laten. Dat was tegen het zere been van de zilversmeden die hun bloeiende handel in zilveren beeldjes ten gronde zagen gaan door Paulus’ evangelisatie. Artemis, godin van de natuur. Natuur om geld te verdienen. Schepping , geloof en economie. Gaat dat wel goed samen ? Tóch maar goed dat het vandaag Scheppingszondag is !

# I’M ON THE ROAD AGAIN (2)

Het is ongelooflijk als je leest hoe veel en hoe ver Paulus in zijn leven gereisd heeft. Er bestaan talloze top-tien lijstjes met roadsongs. Op een lange autorit neem je soms jouw favoriete muziek mee. Of om thuis weer een beetje energie te krijgen luister ik graag naar . . . .

Waarheen, waarvoor Mieke Telkamp
I’m on the road again – Canned Heat
I’ve been everywhere – Johnny Cash
I’m always on the road – Willie Nelson
Middle of the Road
Band on the run – Paul McCartney
Ik ben op reis – Elly & Rikkert
Travelling Band – Creedence Clearwater Revival
Autobahn – Kraftwerk
Nachtrijders / met de vlam in de pijp – Henk Wijngaard
……………………………………………………
…………………………………………………..

# I’M ON THE ROAD AGAIN (3)

“Ik ben op reis” , Elly en Rikkert

Ik ben op reis, al weet ik niet waarheen

maar ergens stond geschreven dat ik deze weg moest gaan

en al aarzel ik soms even langs die eindeloze baan

toch weet ik – Iemand ging me voor

en daarom ga ik door

Ik heb geen geld , geen kaart en geen kompas

maar ik zie de tekens en die zeggen mij genoeg

en al geeft er niemand antwoord op de dingen die ik vroeg

Toch weet ik -aan het eind vind ik gehoor

en daarom ga ik door

Ik ben een vogel die z’n vleugels spreidt

Zo wil ik vliegen altijd verder dan de zon

Ik ben een paard dat zonder teugels rijdt

Maar er is iemand die me leidt en hij zegt: kom

Ik ben op reis al weet ik niet waarom

Maar ik luister naar de stilte en die zegt mij om te gaan

En al verlaat ik al m’n vrienden moet ik overal vandaan

Toch weet ik – er is geen ander spoor

En daarom ga ik door

# OP REIS DOOR DE BIJBEL – HET NIEUWE TESTAMENT

Pas 30 jaar na het sterven van Jezus verschijnt het eerste evangelie. Als Paulus rondtrekt is het Nieuwe Testament nog leeg. Hij begint als eerste in het lege schriftje te schrijven. Als we het Nieuwe Testament in volgorde van ontstaan (‘met de kennis van nu’) zouden weergeven , zou het er zo uitzien:

14. Nieuwsbericht (G)Een blad voor de mond

26 juni 2020

Vanaf zondag 21 juni is de viering op zondagen weer opengesteld voor gemeenteleden. Met aftrek van het aantal mensen dat die zondag dienst doet kunnen er (maximaal) 22 gemeenteleden aanwezig zijn. Ik zal nog eens diep in mijn bijbeltje gaan graven, maar dat is niet direct een mooi symbolisch Bijbels getal. Zoals het hele rekenmodel van aanmelden, voorschriften, afstand houden, niet zingen en geen koffie ook totaal niet-bijbels is. Zo is de gemeente niet bedoeld. Aankomende zondag gaat het over Petrus en Paulus en met wat een plezier lees je dan die vervelende strenge Paulus (dat beeld is zo gegroeid): geloven is vrijheid van dwang ! God is er niet alleen voor Israël, maar gemeente: zet de deuren open!!

Door al deze maatregelen wordt het steeds leuker om thuis kerk-te-zijn: daar mag je wél zingen, zo hard en vals en diep uit het hart als je maar wilt, daar kun je wél een kopje koffie drinken met iets lekkers erbij. ’Pas maar op Matthijs zei iemand, straks komen ze niet meer terug’. Als dat zo is – dan moeten we de deuren dus nog verder open zetten zodat we mensen ook buiten dat kerkgebouw kunnen ontmoeten. Dan nemen we de ervaringen van de laatste maanden écht mee op weg naar de toekomst. En zijn we ons deze maanden heel erg bewust geworden van de kracht van een gemeente: het gaat er niet allereerst om dat we de deuren van het kerkgebouw open zetten, maar dat ik de deuren van mijn eigen leven open kan zetten voor de anderen die ik ontmoet. Een kerkgebouw is nodig omdat ik plekken nodig heb in mijn leven waar ik de deur niet op een kiertje hoef te zetten, voorzichtig, de rem erop, houd een beetje afstand – maar ook wat verborgen is, mysterie, wat mij vreugde schenkt en verdrietig maakt , mijn verlangens en angsten, mag openen. God, omdat jij er bent, groter dan mijn hart. Ja, dat voel ik in de kerk.

Dus : gelukkig dat de deuren weer op een kier gaan!! Je kunt je voor een viering aanmelden via aanmelden@pknhuissen.nl of telefonisch via Marja Huson, 06 2053 5946 of Ada van Arkel 06 4472 0555. Misschien dat voor “(G)EEN BLAD VOOR DE MOND” de deur nu langzaam weer dicht kan gaan?
Ik kan het nog niet goed loslaten. Het is bij deze tijd gaan horen, het houdt ons bij elkaar in deze tijden. Het helpt om je hart niet op een kiertje te zetten, maar vrijuit (letterlijk en figuurlijk) te luchten! En ik ervaar het als een zichtbaar teken dat in ons gemeente-zijn niet het kerkgebouw het uitgangspunt is , maar de plekken waar wij als mensen leven. Om ons van huis tot huis met elkaar te verbinden, is er (nog een tijdje , net zo onregelmatig als deze tijden ) “(G)EEN BLAD VOOR DE MOND”.

Uit mijn mapje Corona-foto’s haal ik deze twee: hoe er geprobeerd wordt de leegte en het gemis op te vullen. Er zijn kerken waar iedereen een foto van zichzelf kon plaatsen. Hoeft de voorganger niet tegen de lege banken te (s)preken (voor mij zou dat eerder vervreemdend dan behulpzaam werken , denk ik…) De ander komt van een Duitse Bundesliga-club waar men het zo jammer vond voor het publiek én de spelers om in een leeg stadion te spelen. Ook daar mocht elke supporter zichzelf aanmelden voor een tribuneplaatsje. Dan zie je hoe groot clubliefde kan zijn: ik zie iemand niet één keer, maar twee keer op de tribune zitten. Wat in het echte leven nooit zou lukken, daar opent Corona nieuwe mogelijkheden: twee keer naar dezelfde wedstrijd gaan én met jezelf (buurman) in gesprek gaan! Het deed me denken aan twee gedichtjes: “Ik wou dat ik twee hondjes was” , toegeschreven aan Godfried Bomans en “Miezölf” van de Grunningse dichteres Annie Mekel.

‘Spleen’

Ik zit mij voor het vensterglas

onnoemlijk te vervelen.

Ik wou dat ik twee hondjes was,

dan kon ik samen spelen.

Miezölf

Als ik miezölf ooit tegenkom,

Zel ik den mit mie proaten,

Zel ik den zeggen: ik hol van die,

Of zel ik mie den hoaten?

Als ik miezoölf ooit tegenkom,

hou zel ik noar mie kieken,

zel ik den denken: ik ken die nait,

zel ik nait op mie lieken?

Als ikmizölf ooit tegenkom,

Bin ik vast slim ainkenneg

En zeg ik”goa mie mor veurbie

Ik ben ’t laifst allenneg.

# Thuis vieren

De dominicaan Erik Borgman schreef onlangs: “Er is veel katholieke huisliturgie verdwenen. Momenten om thuis ruimte te maken voor je geloof zijn losgelaten of teruggegeven aan de kerk. Misschien moeten we weer een beetje leren hoe wij het geloof in huiselijke kring kunnen beleven en het dagelijkse leven kunnen heiligen. In die zin biedt deze crisis ook een kans ().
Ook protestanten hadden en hebben hun huisliturgie. Een hardop uitgesproken gebed bij de maaltijden, Bijbellezen aan tafel, een dagboek voor het slapen gaan. Er hing een houten kruis aan de muur. Mensen hielden ‘stille tijd’. Vaak gebeurde dat op een vaste tijd op de dag, een vaste plek en werd het een vaste gewoonte waar niet van af werd geweken. Nu we vaker thuis online meevieren en van daaruit misschien ook op andere momenten daar thuis ruimte voor willen maken, is er vaak een drempel van onwennigheid en verlegenheid. Hoe doe je dat toch? (en zeker als je dat alleen moet doen !!!) Sytze de Vries geeft in zijn boeken een belangrijke aanwijzing: maak jouw thuisruimte voor zo’n moment iets anders.

Het is makkelijker om ook geestelijk een andere ruimte binnen te treden, als die ruimte daartoe uitnodigt. Ruimte en heiligheid roepen elkaar op. Een kaars, een open bijbeltje, even 5 minuten van te voren de stilte binnengaan.

Wat helpt jou ? Hoe doe jij het ? Ik zou die thuisverhalen graag delen met elkaar. In dit blad en in het volgende nummer van Sjaloom. Reacties zijn van harte welkom bij predikant@pknhuissen.nl

# De tweede fase van de coronatijd – blijven we verbonden?

Met grote letters schreef iemand bovenstaande vraag op. En daaronder een citaat van Leo Vroman
                               De zon maakt bloemen, warmte, hei.
                                               De zee maakt stil
                                               Wat maken wij?

# Je raakt elkaar kwijt

Het zijn vaak de kleine dingen waarin we het leven bewaren en beleven. Een berichtje in “Trouw” raakte mij afgelopen zaterdag.

“In deze coronatijden vergeet je soms de tijd dat je elkaar niet meer gezien hebt. Deze week kwam ik op de redactie een collega tegen, en ik realiseerde me dat ik haar drie maanden niet gezien en niet gesproken had. En dat geldt voor meer collega’s. Je raakt elkaar toch een beetje kwijt, als je geen koffieautomaat, lift of andere toevallige ontmoetingsplek in of rond de redactie hebt, waar je elkaar even spreekt in flits-onderonsjes.

Je realiseert je nu pas hoe belangrijk dat soort ontmoetingen zijn voor het peilen hoe het met iemand gaat, het uitwisselen van ideetjes of het geven van complimenten. Realiseer me dat echt menselijk contact de basis is van onze ontmoetingen. Zolang de beperkingen gelden zal het een worsteling blijven”

Het zijn vaak niet de grootse gebaren, maar de kleine momentjes die ons leven zin geven. Kleine ontmoetingen op straat, een kopje koffie, even iets afgeven, de pauze in een gespreksgroep, een blik die gewisseld -een glimlach die gezien – een klein berichtje dat even terzijde gedeeld wordt. Zomaar, even. Dat hebben we nodig om elkaar niet kwijt te raken. Sociologen hebben het wel eens over de ‘kleine derde plekken’. Naast de eerste levenscirkel van huis/privé en de tweede van werk hebben mensen behoefte aan informele ontmoetingsplekken zoals een terras, sportkantine, het kletsen op het schoolplein, café.

Plekken en momenten waar je zo maar – terloops, ongepland, terzijde – de wereld doorneemt , wat er wél en niet deugt, heb jij het al gehoord, een beslissing of gebeuren waar je wat mee in je maag zit. Plekken waar er even tijd is voor de ander. Die sociologen wijzen daarbij ook naar (informele) kerkgroepen , dichtbij het alledaagse leven van elkaar. Plekken om de ander en jezelf te vinden. Plekken om elkaar en het leven niet kwijt te raken.

# Kaartje sturen??

Aan mensen voor wie het leven zonder bezoek(regeling) in de Coronatijd erg stil is geworden hebben we de afgelopen maanden van tijd tot tijd een kaart verstuurd met een kleine groet. Mariette van Herwijnen coördineerde deze actie “Stuur een kaart” en er ontstond een lijst met 19 namen en er zijn bijna 100 kaarten verstuurd (en net als bij de tussenstand van het Corona-virus: niet alles is geregistreerd, er zullen ook vast spontaan kaartjes zijn verstuurd). De laatste weken wordt Mariette eigenlijk niet meer om adressen gevraagd. De druk is wat van de ketel – ook zonder een kaartje kunnen we elkaar groeten. We stoppen daarom met deze actie en willen Mariette bedanken én iedereen die een kaartje heeft gestuurd. En Mariette (en zij niet alleen) vindt het prima als jullie ook zonder haar tussenkomst af en toe iemand blij maken met een kleine groet !

# Zingen is dubbel bidden (1)

“If you sing right, heaven belongs to you” zong Nina Simone (1933 – 2003) , de ‘hogepriesteres van de soul’.
Nina, een Amerikaanse wonderkind dat met tweeënhalf jaar al de hymne “God Be with You till We Meet Again” speelde op het kerkorgel en met Mozart werd vergeleken.. De pianiste die niet alleen de hoop van haar familie was, maar ook de droom van de héle zwarte gemeenschap in Tryon, South-Carolina, moest waarmaken. Een activiste die de geweldloze strijd van dominee Martin Luther King te soft vond en de radicale ideeën van de Black Panthers omarmde. Na een turbulent leven stierf zij uiteindelijk tamelijk roemloos en eenzaam in haar huis in Zuid-Frankrijk. In haar liederen en leven klinken woorden door van kerkvader Augustinus. “Zingen is dubbel bidden”. Zingend kan ik uitdrukken wat ik niet in woorden uitgelegd krijg. “If you sing right, heaven belongs to you”

# Zingen is dubbel bidden (2)

In het blad “Volzin” verscheen in juni een artikel van Kees Posthumus over geloven en de kracht van zingen,
“Wat we zingen geloven we”. Hij gaat in gesprek met Sytze de Vries (SV) die talloze liederen heeft gemaakt; Gerard Swüste (GS) van de Amsterdamse Dominicusgemeente , en Marian Geurtsen (MG) van de oecumenische Janskerkgemeente in Utrecht. Soms ervaar je pas wat je mist . . . als het er niet is. Fragmenten om in deze tijd bij stil te staan.

Het lied kan binnen een geloofsgemeenschap een sterke verbindende factor zijn. Als mensen de kerk binnenkomen, vormen zij nog geen gemeente. Het zijn nog losse individuen, ieder met eigen sores en bezigheden. Zodra ze gaan zingen, nemen ze één taal in de mond. Dan vormt zich een gemeente (SV)

Er is onderscheid tussen liturgische taal en liturgische taal in de muziek. Als je zingt, kun je veel meer tekst uit je mond krijgen dan wanneer je iets zegt. Het lied “Zomaar een dak” eindigt met de woorden ‘om recht voor God te staan.’ Vraag je wat iemand vanochtend in de kerk deed, dan hoor je niet ‘ik ben recht voor God gaan staan’. Toch zingen we dat moeiteloos. De kracht van zingen is dat de noten je meenemen naar een niveau waarin je boven jezelf uitstijgt (GS)

In recent liedrepertoire ontbreken massieve Godsbeelden. God tuimelde uit de hemel omlaag om ook in liederen tussen ons te wonen, en soms zelfs ín ons. Hij of Zij wordt daarbij met vele namen genoemd.

In de Tien Woorden staat duidelijk dat je je geen beeld van God mag maken. Ik vat dit gebod letterlijk en figuurlijk op: vorm je geen beeld van God, niet in een gouden kalf, niet in een gedachte, niet in woorden van een lied. Het oude beeld van God als almachtig en verheven gooiden wij in stukken. Wat we overhielden was dat Gods aangezicht zichtbaar werd in het gelaat van de naaste in nood. Het is waarschijnlijk allebei waar. Wie naar de mens kijkt, ziet een glimp van God. Tegelijk spreken we niet voor niets over de Onnoembare (GS)

In een lied zoek ik naar een adres, een ‘jij’. Ook al is God voor ons geen persoon meer, eerder een bron of de grond om op te staan, het is wezenlijk om Iemand te kunnen aanspreken in een lied, in de liturgie (MG)

Ik heb altijd schroom gevoeld om te veel over God te zingen. Dat woord zegt niets, is te vaak misbruikt, te snel gebruikt als projectiescherm voor eigen ideeën. Ook mijn omgang met de joodse traditie was hierin bepalend: de Naam neem je niet op de lippen. Als ik over Hem of Haar of Het zing, is dat altijd in afgeleide vorm. In de Hebreeuwse taal drukt men in actieve, relationele termen uit wie God is. God zit niet zomaar ergens zichzelf te wezen, God is Iemand of Iets die gebeurt (SV)

In nieuwe liederen groeit de inclusiviteit van teksten, sterker dan in de (mannelijke) teksten van Oosterhuis het geval is. Het aloude probleem van te mannelijke teksten laat zich kernachtig uitdrukken met een uitspraak van feministisch theologe Mary Daly: ‘Als God mannelijk is, dan is de man God’. Zolang God niet kan worden bezongen en aanbeden in vrouwelijke bewoordingen, is ons Godsbeeld eenzijdig en gemankeerd. Het houdt vrouwen klein en ontneemt hen mogelijkheden en kansen. Het gaat ook om de positie tegenover God, wie passief is en wie actief. Natuurlijk is het een mooie mystieke houding om ontvangend te zijn. Maar mag dat alsjeblieft wel met instemming en niet verplichtend? (MG)

In 2015 verscheen de bundel “Zangen van zoeken en zien”. Bij sommige liederen denk ik: dit is zo multi-interpretabel, het gaat alle kanten uit. Dat werkt niet. Er moet een richting in zitten. Ik neem niet zo snel een lied theologisch de maat, tenzij het onzin is, of strijdig met de Schrift. Ik let meer op het taalgehalte. Veel in Zangen vind ik taalkundig en poëtisch onder de maat (SV)

# ZINGEN IS DUBBEL BIDDEN (3)

Een mooi artikel van Kees Posthumus. Onder veel zinnen zou ik dikke strepen willen zetten. JA! “Losse individuen worden een gemeenschap door samen te gaan zingen”. Je wordt een gemeenschap door deel te nemen, je bent meer dan een toehoorder of luisteraar. “Als je zingt kun je veel meer tekst uit je mond krijgen”. Met een lied kan ik verder zingen dan waar ik nu ben.

Over zingen valt zo veel te zeggen . Wat deze weken ook raakt: zingen en bidden is niet aan het kerkgebouw verbonden, aan een vaste locatie. Zingen en bidden kunnen meebewegen met het leven, ze zijn vaak de beweging van het leven zelf. Het kan thuis. Onderweg. Het opent en vertolkt mijn emotie, woorden krijgen een andere klank en toonhoogte. Hoe blij we mogen zijn in Huissen dat de cantorij en “Promises” geregeld zingen (en wat missen al die koren hun vaste zangavond). Hoe blij we mogen zijn met onze organisten. Vanmorgen las ik in de krant over de boosheid van voetbalsupporters nu er een verbod op spreekkoren en zingen is afgekondigd. Soms grappig én bizar om de woorden kerk en voetbal door elkaar te vervangen . . .

2019-07-03 23:45:46 LYON – Jackie Groenen van Nederland viert de overwinning op Zweden na afloop van de halve finale van het WK voetbal voor vrouwen in Frankrijk. ANP ROBIN VAN LONKHUIJSEN

“Geen spreekkoren? Het verbod op zingen in stadions noemen supporters lachwekkend. “Een miskenning van wat voetbal is”. Maar hoe wordt er straks geselecteerd aan de poort? En komt er in het stadion misschien een juichpolitie?

Deze week gaf premier Rutte aan dat zingen en spreekkoren straks in het stadion verboden zullen zijn. De voorzitter van de supportersvereniging van PSV reageerder direct: “Als er ooit een instituut voor overtollige bureaucratie wordt opgericht dan zou deze daar wel een ereplaats in moeten krijgen. Dit is een klassiek voorbeeld van risicoregelreflex, bedacht door iemand die nooit in een stadion is geweest () Zo’n zangverbod is hilarische ambtenarij en ook een lachwekkende miskenning van wat voetbal is: emotie. Het is ook onnodig, want de overgrote meerderheid van de supporters laat zich leiden door gezond verstand. Die mensen komen niet ziek naar een stadion om daar in elkaars gezicht te gaan hoesten. Dit is vermoedelijk ingegeven door het beeld dat voetbalfans losgeslagen idioten zijn. Grote flauwekul.”

# Het eenzaamheidsvirus & het gedichtenvirus

Nu we allemaal veel meer thuis moeten zitten, wordt de dichter in ons wakker. Op coronagedicht.nl schieten de gedichten als paddenstoelen het papier uit. Met een mondkapje voor werkte dichter Ingmar Heytze zich door honderden coronagedichten heen en schreef daarover in “Trouw”. Hij knapte er niet van op. Rijp en groen door elkaar heen, voor velen is het enige wat telt dát het rijmt. Lees en beoordeel zelf – en misschien nog mooier: laat jouw eigen dichterlijke stem spreken. Dit blad biedt jouw talent graag een podium !

Quarantijden De Corona houdt ons binnen We moeten er maar wat op verzinnen Hoe we met deze isolatie Komen tot een werkende situatie De één gedijt prima thuis De ander gewon niet En nog een ander ding is zeker Er ligt ons nog wel een tijdje Zo in het verschiet
Webcam quarantaine We hebben dezelfde diepvriespizza mozaarella besteld, en weggespoeld met hetzelfde merk cola – mijninwendige mens is identiek aan die van haar. Zachtjes op de achtergrond bij allebei muziek van Maan. Ons kledingcompromis (zij draagt geen ruitjesoverhemden, ik geen off-the shoulder tops) ligt klaar – Een wijnrode pyjama. Samen steken we een sigaret op, al rook ik normaal niet, en nemenplaats op bed. Tot we zeker weten dat we vrij van de symptomen zijn gebleven, is dit onze manier om toch dichtbij te komen. Waar denk je nu aan? vraagt ze – dan ga ik daar ook aan denken.

13. Nieuwsbericht (G)Een blad voor de mond

4 juni 2020

# Pinksteren 2020 – jij, ik, wij !

Adem van Geest
brengt ons God
dichterbij

Adem van Geest
maakt van jou en mij
wij

De vrijheid van de één mag niet ten koste gaan van de gezondheid van de ander

# Wie een kaartje stuurt

Uit nummer 4 van “GEEN BLAD” van 23 maart j.l.: “We zullen deze week een kaart sturen naar minister Bruins als een teken van diep respect en verbondenheid voor zijn grote inzet in deze -zeker ook persoonlijk – moeilijke en zware tijden”. Wat velen misschien wel weten: Bruno Bruins praat graag in/met beelden en wij ontvingen als kerk een originele bedankkaart van hem !

In onze gemeente coördineert Mariette van Herwijnen de actie “Stuur een kaart !” Aan mensen voor wie het leven zonder bezoek(regeling) erg stil is geworden sturen we van tijd tot tijd een kaartje met een kleine groet. Er is een lijst ontstaan met 19 namen en tot aan Pinksteren zijn er 75 kaarten verstuurd (en net als bij de tussenstand van het Corona-virus: niet alles is geregistreerd, er zullen ook vast spontaan kaartjes zijn verstuurd). De bezoekregeling is aan het versoepelen, maar nog steeds ervaren veel mensen deze tijd als een kleine stille wereld waarin een kaartje een geweldig teken van aandacht en meeleven is. Mariette is daarom nog steeds bereikbaar voor een adres. En dankjewel namens alle ontvangers voor deze warme groet!

Mariette van Herwijnen (026 325 46 12 / mariettevanherwijnen@gmail.com)
uit het dagboek van Etty Hillesum

# Uit het dagboek van Etty Hillesum

Een tekst aangereikt door een gemeentelid, een tekst ‘waar ik rust in vind’

Zondagochtendgebed , 12 juli 1942

Het zijn bange tijden, mijn God. Vannacht was het voor het eerst dat ik met brandende ogen slapeloos in het donker lag en er vele beelden van menselijk lijden langs me trokken. Ik zal je één ding beloven God, een kleinigheidje maar: ik zal mijn zorgen voor de toekomst niet als even zovele zware gewichten aan de dag van heden hangen, maar dat kost enige oefening.

Jij mag daar later ons voor ter verantwoording roepen. En haast met iedere hartslag wordt het me duidelijker: dat jij ons niet kunt helpen, maar dat wij jou moeten helpen en dat we de woning in ons, waar jij huist, tot het laatste toe moeten verdedigen.

Er zijn mensen, het is heus waar, die nog op het laatste ogenblik stofzuigers in veiligheid brengen en zilveren vorken en lepels, in plaats van jou, mijn God. En er zijn mensen, die hun lichamen in veiligheid willen brengen, die alleen nog maar behuizingen zijn voor duizend angsten en verbitteringen. En ze zeggen: Mij zullen ze niet in hun klauwen krijgen. En ze vergeten, dat men in niemands klauwen is, als men in jouw armen is. Ik begin alweer wat rustiger te worden mijn God, door dit gesprek met jou.

# Pinksteren – ‘Leef als een kind van de wind’

Een pinkstergroet van een gemeentelid om aan elkaar door te geven en moed in te blazen: “Heb het leven lief”. Een lied van Liesbeth List, gezongen door Elske DeWall bij The Passion 2017

Leef als een kind van de wind en van de liefde
En herken de open blik in de ogen van een vreemde
Dans met de maan, sla je armen om de sterren
Ga je dromen achterna op de maat van de seizoenen

Heb het leven lief als de stormwind gromt en als de lente komt
En verberg je niet als de regen valt en als de donder knalt
Zing het hoogste lied, vlieg in vogelvlucht door de blauwe lucht
Heb het leven lief en wees niet bang

Pluk elke vrucht die je aan de dag ziet hangen
En herken de open lach om de lippen van een vreemde
Vrij met de zon en verdrink in al zijn stralen
En omarm zijn spiegelbeeld in de rimpelloze vijver

Heb het leven lief als de stormwind gromt en als de lente komt
En verberg je niet als de regen valt en als de donder knalt
Zing het hoogste lied, vlieg in vogelvlucht door de blauwe lucht
Heb het leven lief en wees niet bang

Huil als het moet want je stikt in al je tranen
Maar ontwapen je verdriet met dezelfde overgave
Als waarmee je huilt, je kunt uit je as herrijzen
Het geluk van het moment zet een streep door het verleden

Heb het leven lief als de stormwind gromt en als de lente komt
En verberg je niet als de regen valt en als de donder knalt
Zing het hoogste lied, vlieg in vogelvlucht door de blauwe lucht
Heb het leven lief en wees niet bang

Heb het leven lief, met je ogen dicht of in het volle licht
Hou van wie je ziet pak de liefde vast en verlies haar niet
Heb het leven lief in de grijze nacht en als de morgen lacht
Heb het leven lief en wees niet bang
Wees maar niet bang, wees maar niet bang

# Groeten onderweg

We zien elkaar niet in de kerk, maar als je je in de ochtenduren door Huissen begeeft heb je hele grote kans om deze sportieve wandelaar tegen te komen en te spreken op gepaste afstand. En een bezoekje aan een alleenwonend gemeentelid kan je naast een goed gesprek ook mooie plaatjes opleveren!

In “Gemeentenieuws” schreef ik een stukje over mijn wandelingen en al die kleine teksten, graffiti, gekke borden, grappige teksten en afbeeldingen die je dan onderweg tegenkomt. Geregeld maak ik er een foto van, het zijn ‘groeten onderweg’ .
Toen ik onlangs door een stukje betonnen niemandsland liep had iemand daar “DUIF ●” opgeschreven (die punt erachter is zó mooi!). Op een plek waar geen vogels vliegen, geen bomen groeien en geen mensen leven schrijft iemand dit woord. Het is een spandoek van hoop, protest, een levensteken.

Pinksteren is het feest van Gods creatieve spirit. De discipelen zaten in lockdown, binnen, deuren en ramen gesloten. En opeens vloog er een duif naar binnen: naar buiten jullie! Vertel de mensen waarin je gelooft . Hou vol & heb het leven lief! En toen stuurde iemand een foto van onderweg, je hebt soms een bankje nodig om even te rusten. “Leef en geniet” en dan mag je weer verder gaan. En het schijnt dat als je geluk hebt er soms even een duif naast je komt zitten . . .

“Leef en geniet”

# Als wij het niet doen…

In het blad ‘Open Deur’ stond een fragment uit de theatervoorstelling “Soldaat van Oranje”. Iemand schreef: het zijn woorden die me niet loslaten en die ik graag wil delen.

Als wij niets doen

Wie dan?

We zien toch dat dit niet kan

’t Is nu aan jou en mij

Onze enige hoop zijn wij

Verschuil je niet achter je hoge en veilige muur

je moet jezelf vragen:

als de wereld in brand staat, wie blust dan het vuur?

Het gaat over jou, en mij

Onze enige hoop zijn wij

We zien toch dat dit niet kan?

Als wij niets doen

Wie dan?

# Kerk = kerkgebouw ≠ kerkgebouw

Een illustratie uit les 1 (!) van een catechese-project van de Anglicaanse Kerk in Engeland. Kerk-zijn heeft een kerkgebouw nodig, een ruimte om elkaar te ontmoeten. Maar kijk eens om je heen: hoeveel ruimte er is om samen te leven en te geloven. NB Graag deze plaat zelf verder invullen en pijltjes zetten.

# Terzijde

Een paar gedachten over de kerkdiensten, de ervaring van een luisteraar.

Als de insteek op weer bij elkaar komen ligt, dan zal er minder snel ingezet worden op bijv. een videoverbinding (zoals nu in Oosterhout/Ressen deels gebeurt). Een kerkdienst met beeld voelt meer nabij, dan een kerktelefoon verbinding die ondanks alle opgevolgde adviezen toch wel storingen blijft geven. Het voelt meer deelgenoot zijn van, als je ziet waar je onderdeel van bent. Als een en ander toch langer gaat duren, zou ik dat het onderzoeken/informeren waard vinden. Maar misschien hebben jullie het daar al over gehad en zijn er andere overwegingen?

Ook zou ik voor gezongen muziek van CD kiezen; Taizé, Oosterhuis , anderen en mooie muziekstukken,. Vaker gebruik maken van piano (de viering met Juliette) , ik vind het orgel vaak te hard klinken en het is te traag voor een kleine groep zangers, die je dan niet meer hoort zingen.

Kennelijk is het moeilijk het vertrouwde los te laten! Een kerk eigen?? Ik mail dit omdat ik me afvroeg of de kerkdiensten zo gaan omdat we dat zo gewend zijn, of dat er nu gekeken wordt naar hoe we de vieringen (technisch/gemeentevriendelijk voor een breder publiek) het beste kunnen doen onder deze andere omstandigheden? Misschien zijn er dan heel andere mogelijkheden waar we nu te snel aan voorbij gaan ? Daarbij waardeer ik ieders inzet om dit mogelijk te maken en mooie inhoud van de diensten!!

# Nieuwe beelden

De kerken halen deze weken geregeld de krantenpagina’s. In kerkelijk Nederland bestaat (bestond 😊) de denigrerende typering voor de niet-trouwe-kerkgangers : ‘geloven op wielen’. Je komt alleen in de kerk met de kinderwagen, de trouwauto en de begrafeniswagen. Basismomenten in het leven, kernrituelen van ons bestaan.

Het valt op dat de foto’s in kranten daar vaak aan refereren. Trouwen . Een begrafenisstoet waar de man zijn overleden vrouw met de fiets naar het uitvaartcentrum rijdt, begeleid door familie en zijn fietsclub. En Amerikaanse foto’s over dopen en een drive-through-kerkdienst. Hoe leuk (of verontrustend!) is het nieuwe normaal van het Amerikaanse kerkelijk leven? En welke foto’s zouden in scene zijn gezet ??

# Adieu God

Aan het einde van een pinkstergroet wordt een kijktip doorgegeven. De gesprekken die Thijs van de Brink voert in “Adieu God” met mensen over de (verloren) betekenis van het geloof in hun leven. In de uitzending van 25 mei j.l. gaat hij in gesprek met psycholoog René Diekstra. In de Maartenskerk in Sneek.

De kerk: een plek waar zijn wortels liggen. Waar hij tot rust kan komen. Waar je afscheid neemt van geliefden en voor hen een kaarsje kunt branden. Over de betekenis van religie en spiritualiteit: ze bieden weerstand en een weg om met bestaansangst om te gaan. Elk mens wordt geconfronteerd met vragen van dood, eenzaamheid, wat geeft mijn leven zin en betekenis , de keuzes die ik in mijn leven maak (bewegend tussen vrijheid en verantwoordelijkheid).
En God? God is vertrouwen. . Als een vliegtuig een noodlanding moet maken en de passagier naast mij vraagt ‘denkt u dat we het gaan halen’ , dan zeg ik “ik neem nu het besluit dat ik de piloot vertrouw die voor in de cockpit het vliegtuig stuurt. Ik zie hem niet, maar ik besluit hem te vertrouwen”

# AFSTAND HOUDEN! en toch lekker naar buiten?

Toen bij het begin van de Corona-crisis steeds meer openbare plekken en ruimtes door rood-witte linten werden afgesloten, bedacht het Oostenrijkse architectenbureau Studio Precht het ‘Parc de la Distance’ (park van de afstand) met als motto: Afstand houden en toch even naar buiten.

Inspiratie vonden ze bij de Franse baroktuinen en Japanse Zen-tuinen en dat bracht hen tot een soort doolhof voor de 1,5 meter-samenleving waar de bezoekers genoeg afstand kunnen houden tot elkaar. De vorm is geïnspireerd door een vingerafdruk. Gescheiden door 90 centimeter brede heggen zijn er verschillende routes om te wandelen en die routes brengen je van de rand naar het middelpunt en weer terug. Zo ontstaat er een wandeling van ongeveer 20 minuten. De architecten denken dat ook straks na de pandemie mensen daarnaar op zoek zijn: ontsnappen aan de drukte van de stad én tegelijkertijd écht alleen kunnen zijn in een openbare ruimte.‘Parc de la distance’– de afstand is gegarandeerd, maar wie weet ontstaan er heel snel olifantenpaadjes die de bocht naar elkaar open leggen ? Gaan mensen toch liever naar een open veld met kleedjes, kinderen die achter een bal aan rennen, fietsers en joggers, en een bankje om alles gewoon te zien en van mensen te genieten. Wordt het omgaan met elkaar vanaf nu inderdaad een doolhof die vaag herinnert aan de hand (veelzeggend: de vorm van een vingerafdruk) die we elkaar vroeger gaven of opstaken als groet?

Velen verwachten dat de coronacrisis een verdere stap zal vormen naar een ‘contactloze samenleving’. Technische ontwikkelingen en ontwerpen, producten, diensten, betalingen, bestellingen, boodschappen, worden steeds autonomer en fysieke aanraking is daarbij niet meer nodig. We gaan een tijd in van ‘leven zonder handen’ en dat zal ons juist extra bewust maken van onze handen! Aanraken en voelen zijn wezenlijke manieren om het leven te leren (ver)kennen. Mooi om die vragen met elkaar te delen, en mooi dat architecten met ontwerpen en modellen ons helpen dat visueel te maken.

In huize Glastra-van Meurs hebben we daarom -als proef- de deur laten vervangen. Onze nieuwe deur heeft geen handvat meer. We zitten nu heel veilig binnen, maar wel met onze handen in het haar in afwachting van de volgende technische truc die ons naar buiten moet gaan brengen. Want dat is toch wat je in die afgesloten binnenwereld héél snel ontdekt: leven gebeurt buiten ,met elkaar. Hopelijk gaat dat gauw gebeuren!

# Morgen wordt vandaag bedacht?!

Billboards langs de weg. Een reclame-tekst van 100 Nederlandse bedrijven die zich willen inzetten voor een duurzame toekomsteconomie. De Corona-crisis veroorzaakt veel heimwee naar wat er was, maar ook een verlangen naar een wereld waarin we anders met de schepping en leven omgaan. We zijn ons sterk bewust dat wij met elkaar ‘morgen vandaag moeten bedenken’.

Door de Coronacrises halen we de toekomst versneld naar ons toe. Ook als kerken worden we daar nadrukkelijk bij bepaald. Zal geloven in de toekomst veel meer via het scherm plaatsvinden, op een moment dat het mij past? Niet meer als kleine afzonderlijke kerkjes allemaal je eigen programmaatjes presenteren? Zonder een eigen gebouw, maar in kleine groepen thuis? We gaan in Huissen de komende maanden die route met elkaar markeren, om te beginnen het volgend nummer van “(G) EEN BLAD VOOR DE MOND”. “Wie nieuwe wegen zoekt moet geen oude sporen zomaar uitwissen. Je moet willen weten waar je vandaan komt om ergens naar toe te gaan” (Frits de lange)

12. Nieuwsbericht (G)Een blad voor de mond

22 mei 2020

# LEVEN – JE MAG ER ALLEEN MAAR NAAR KIJKEN ??

Dit bordje trof ik aan bij de ingang van een beelden-expositie. Mijn moeder drukte het haar kinderen op het hart als we de speelgoedwinkel binnenliepen. ‘Alleen maar kijken, denk erom: NIET vastpakken of aanraken’. Wat is het dus een moeilijke tijd voor (mensen)kinderen, on-natuurlijk. Om de wereld te ontdekken is aanraken en contact essentieel. Alleen maar kijken maakt mij tot een toeschouwer van mijn leven. Je bent geen deelnemer meer, we kijken van een afstandje naar elkaar.
Het zijn twee brandpunten die alles met liturgie en vieringen te maken hebben. Liturgie is niet iets van een dominee en een organist en een gemeente die toeschouwt . Liturgie, de ontmoeting met God en elkaar wordt gedragen door de gemeenschap van alle gelovigen, van ons allen. De mensen die er zijn, de mensen die thuis verbonden zijn, de mensen die op hun eigen wijze daar een invulling aangeven. Deelnemers zijn nooit alleen de mensen die erbij zijn in de kerk (trouwens: iemand verklapte me deze week ‘ook als ik wel in de kerk zit ben ik heus niet altijd aanwezig’) en het is niet waar dat je door thuis mee te vieren een toeschouwer bent. Dat loopt -gelukkig maar én wonderwel- veel meer door elkaar heen en is met elkaar verweven.

In deze Coronatijd met het nieuwe normaal van de anderhalve meter samenleving is juist dat aanraken en contact maken beperkt. Hangen overal rood-witte linten en staan er strepen en pijlen op de grond. En overal die bordjes: houd afstand, don’t touch. Komt er straks bij de kerk ook zo’n bordje te staan? In dit nummer van “(G) EEN BLAD VOOR DE MOND” wordt verslag gedaan van de bijeenkomst van de kleine kerkenraad op woensdag 20 mei j.l. Hoe gaan we als gemeente verder?? De rode draad in dat gesprek was: zorg ervoor dat we alles op alles zetten om de komende maanden de verbinding centraal te stellen. Er is geen tweedeling of buitensluiten, geen onderscheid tussen deelnemers en toeschouwers. In onze gesprekken en besluiten is het vertrekpunt dat we samen een gemeente zijn. Gemeente zijn wij samen, dat is de uitdaging én tegelijkertijd het vertrekpunt waar wij (voor willen) staan! Er zijn verschillende stemmen in de gemeente en er wordt verschillend gedacht over wat de beste weg is om hier verder mee te gaan. In dit nummer mag dat hopelijk oprecht doorklinken. Daarom nu eerst een ingezonden reactie van Jan Rietveld n.a.v. het vorige nummer. Als we niet verder komen dan ‘je mag er alleen maar naar kijken’ dan heeft Jan ‘het zo langzaamaan wel gezien!’ 😊

“Een meerderheid van de Nederlanders gaat niet naar de kerk op zondag. Zij slapen (eindelijk eens een keer) uit, sporten, genieten van de natuur, kijken naar een boom in de lege straat in de binnenstad, gaan bij oma op koffievisite. Of ze gaan niet naar de kerk, omdat de gezondheid dat niet toelaat. Voor die mensen hebben we gelukkig de kerkradio. Zij beleven de kerkdienst thuis. Soms al jaren. Ik heb dit de afgelopen tijd dus ook gedaan. Op tijd inschakelen, 2 kaarsen aangestoken. Aanvankelijk is dit, in het licht van de situatie, positief overgekomen. Beleven wat andere gemeenteleden al lange tijd uit noodzaak beleven, met de wetenschap dat de hele kerkelijke gemeente hetzelfde meemaakt.
Ikzelf heb dit zo langzaamaan wel gezien. Ik mis het directe contact. Geloven kan ook buiten de kerk. Geen dogma’s en gedachteloos volgen, maar de innerlijke beleving. Voor het delen van ervaringen is het daarbij wel zo makkelijk als je je broeders en zusters op zondag gewoon zonder afspraak kunt ontmoeten! Was het niet Paulus die schreef: “het is niet goed voor een mens om alleen te zijn”? Daar bedoelde hij vast niet stofzuigen en de was doen mee. Op zondag na de dienst met een kopje koffie in de hand kan je wellicht aan Kortjakje vragen hoe het nu echt zit. In de week zit dat er denk ik zo snel niet in”.

# THUISBLIJVEN EN WEGGAAN

Ze wonen hun leven lang al samen, maar hebben elkaar nog nooit gesproken. Als hij thuiskomt gaat zij weg en als zij weer terugkomt gaat hij op pad. De (jeugd) theatervoorstelling “Altijd weer” over het weermannetje en weervrouwtje is me al 20 jaar bijgebleven. Vol grappen, afgebroken handelingen omdat het weer opeens omslaat, slapstick . . . maar nog sterker de groeiende beklemmende tragiek van twee mensen die zó graag willen, maar niet samen kunnen zijn. Terwijl de seizoenen en de jaren voorbij trekken, groeit dat hevig verlangen naar elkaar. Misschien is het de hoogste tijd om niet langer mooi weer te spelen, maar ja: daaronder ligt de keuze tussen plichtsgevoel én het toegeven aan dat diepe verlangen.

De gedichtenbundel “Winterlaken” van Mischa Andriessen gaat over ‘een liefde die zo eenvoudig kan beginnen, maar zo zwaar op de proef gesteld wordt na het immens verlies van een kind. De man en vrouw dalen af in het donker van hun herinnering en komen uit bij de liedjes die ooit hun verbond bezegelden. Soms dwalen ze samen, vaker is het ieder voor zich. In die bundel staat het gedicht “Weerhuis” waarin het komen van de een en het gaan van de ander prachtig tot klinken wordt gebracht doordat de zin van de een tegelijkertijd de woorden van de ander kunnen worden.

        Zij denkt niemand komt binnen
        door een deur die op slot zit
        kan niemand eruit denkt hij ()

        denkt zij het sneeuwt alweer denkt hij
        zij denkt het is te koud om open te doen

Het mooie van de theatervoorstelling is dat door alle tragiek heen de glimlach van de liefde overheerst. Omdat er het groeiend verlangen is om samen in het huisje te blijven wonen en dat verlangen wordt alleen maar groter. Misschien lijkt dat weerhuisje een beetje op ons kerkgebouw. Hoe komen we elkaar nog tegen als er straks een groepje is dat wél (weer) naar de kerk gaat én een groep die dat vanwege leeftijd, gezondheid of andere redenen voorlopig niet zal doen?
Daarom vind ik het zo mooi dat de zinnen van de een overlopen in de zinnen van de ander. Dat je soms twee dingen tegelijkertijd kunt zeggen. Dat thuis en kerk tóch hetzelfde zijn. Dat we samen één viering dragen en delen. Zo iets zeggen kan in de poëzie (“er zijn dingen die alleen gezegd kunnen worden in de taal van de poezie, die heldere uitdrukking van gemengde gevoelens”). Het kan in de liefde. Het kan in het geloof. Omdat ze ontspringen aan een diep verlangen en dat delen we met elkaar, dat samen geloven is ons gemeenschappelijk thuis. En pas toen we dit gezegd hadden zijn we als kerkenraad naar die andere zaken gaan kijken.

# HOE GAAN WE VERDER ?

Hier komen de aandachtspunten & stappen die we woensdagavond als kerkenraad hebben gevolgd. Op 11 juni a.s. komt er een vervolg – hopelijk zijn deze stappen duidelijk en herkenbaar.

Het moderamen dacht in het weekend van 15 maart dat onze viering nog wel door kon gaan, met inachtneming van alle voorzorgsmaatregelen. Verschillende gemeenteleden spraken ons aan op onze maatschappelijke solidariteit en verantwoordelijkheid. Als gehele samenleving houden we ons aan de richtlijn: vermijd bijeenkomsten, zoek elkaar niet op, blijf thuis! Vanaf die zondag vieren wij enkel online met ongeveer vijf mensen ambtshalve in de kerk.
Nu de regering heeft aangekondigd dat er in onze samenleving weer meer ruimte komt voor ontmoeting en bijeenkomsten, willen we opnieuw aansluiten bij dat maatschappelijke draagvlak. Als op zo veel plekken er ruimte ontstaat elkaar weer te ontmoeten, dan hoort ook de kerk daarbij. We willen de geboden ruimte gaan benutten door te bezien met hoeveel mensen wij in ons kerkgebouw samen kunnen komen. Met nadrukkelijk daarbij als voorwaarde verbonden: als het ons lukt om de regels en protocollen goed en veilig uit te voeren én dat de menskracht in onze kerk toereikend en het werk uitvoerbaar is (we noemden hierbij vooral de kosters)
Omdat er in ons kerkgebouw met de anderhalve meter regelgeving afstand zo’n 25 plaatsen beschikbaar zullen zijn, betekent dit dat het grootste deel van de gemeente niet bij de vieringen aanwezig zal (kunnen) zijn. De online-vieringen blijven daarom van verbindende betekenis in ons vieren. Omdat deze situatie wellicht nog vele maanden gaat duren, zullen wij er zorg voor moeten dragen om de vorm van deze viering op die nieuwe en blijvende (thuis)situatie af te stemmen. Centraal aandachtspunt is en blijft: hoe lukt het ons om gelet op het missen van de fysieke ontmoetingen, de online-viering zo’n vorm te geven dat ze bijdragen aan de onderlinge verbondenheid en nabijheid. ‘De viering thuis meevieren is fijn, maar voelt soms toch te veel als een uitzending.’
Om de verruiming mogelijk te maken zijn er drie taakgroepen gevormd die in kaart gaan brengen wat er nodig is. Op 11 juni a.s. zal dan in de voltallige kerkenraad op basis van hun bevindingen verdere besluiten genomen kunnen worden.

Afgelopen woensdagavond is de koers aangegeven: we kiezen voor een JA, mits en niet voor een NEE, tenzij. De zorg is én blijft of de versoepeling niet te snel plaatsvindt, is het wel voorzichtig en behoedzaam genoeg? Met 1/3 tegen en 2/3 voor verwoorden we ons besluit als volgt:

Wij staan positief tegenover de verruiming die de overheid ons biedt om fysiek meer mensen in het kerkgebouw toe te laten. We weten nog niet op welke datum wij daartoe kunnen overgaan omdat we daarvoor eerst de komende weken onderzoek zullen moeten doen hoe dat in ons kerkgebouw veilig en verantwoord uitgevoerd kan worden. Op 11 juni a.s. willen we verdere besluiten nemen als de drie taakgroepen hun voorbereidend werk aan de kerkenraad voorleggen en ons op de volgende 3 hoofdpunten een werkbaar protocol/voorstel aanbieden.

DRIE TAAKGROEPEN

A. Veiligheid & Hygiëne!
Allereerst de zondagse vieringen. De looproutes, het aantal stoelen in de kerk, toiletten, hal en garderobe, schoonmaken. En mogelijk ook al richtlijnen voor de mogelijkheden buiten de zondagmorgen om (doordeweeks een kaarsje branden – getijdengebed – misschien een ontmoeting in kleinere kring vorm). En vervolgens: het gebruik van het kerkgebouw door koren, kliederkerk, gesprekskring, enzovoorts.

Als ik duidelijk weet wat het protocol is, is het eerlijker te beoordelen of ik daar wel/niet aan deelneem. Met nadruk steeds hierbij genoemd: de kosters. Wat zij aankunnen. Zorg ervoor dat hun verantwoordelijkheid en mogelijkheden niet overvraagd worden.

B. “Sorry, kerk is vol?”
Artikel 31 heeft in de kerkgeschiedenis een heel andere betekenis , maar wat gebeurt er als jij nummer 31 bent die zondagmorgen naar binnen wil gaan? Moet elke kerk nu opnieuw een artikel 31 opstellen? Moet ik mij (schriftelijk) opgeven van te voren, wie het eerst komt, of gaan we loten? Misschien op basis van mijn kerkbezoek van de laatste vijf jaren, of bieden ook hier resultaten uit het verleden geen garantie voor een vaste plek??
Die gesprekken moeten niet bij de deur opgelost worden, maar is duidelijkheid vooraf noodzakelijk. Opnieuw: als ik duidelijk weet hoe het geregeld gaat worden, helpt dat om een eigen beslissing te kunnen nemen.

C Een Corona-liturgie?!
Als we de kerk openen voor meer mensen, en er zijn onderzoeken die aangeven dat zingen een verhoogd risico op besmetting geeft, wat gaan we dan doen? Hoe gaan we het zingen in de viering een invulling geven (een voorzanger, een mini-cantorij of mini-Promises, geen liederen??). Mogelijk nieuwe elementen toevoegen, wat is een goede online-verhouding tussen tekst en muziek, hoe komen we tot een grotere betrokkenheid in de thuissituatie. Als zondagmorgen het merendeel van de gemeente thuis is, zullen we daar in de vorm van de liturgie rekening mee moeten houden. Dat roept nieuwe vragen op, misschien andere vormen voor een kerkelijke liturgie die een goede thuisliturgie kan zijn om samen te vieren. En vieringen op andere momenten ?

# “ IK GELOOF ALLEEN IN EEN GOD DIE KAN DANSEN ”

Woorden van Friedrich Nietzsche. Ik kwam ze tegen in een boekje dat iemand vier jaar na het overlijden van zijn vrouw maakte. Hij zocht naar beelden en woorden voor wat het betekent om een geliefde te verliezen en alleen achter te blijven en een nieuwe weg te vinden. Zichzelf opnieuw te vinden.

Ik geloof alleen in een god
die kan dansen.

                                Dansen is het zoeken
                                naar evenwicht
                                jezelf steeds weer
                                in een moeilijke positie brengen,
                                aantrekken en afstoten,
                                je grenzen verleggen
                                en hopen dat je niet valt.

                                Het mooiste is
                                om met z’n tweeën te dansen.
                               Dan kun je op elkaar vertrouwen.

De komende weken zal er dus niet veel veranderen. De twee kaarsen blijven nog even ‘met elkaar dansen, oud en nieuw, wat was én wat komt’. Corona is een tijd van rouw en verlies om wat was, maar in het beeld van de dans laten we elkaar niet los. In het verdriet en gemis is er ook wat blijft, wat moed geeft en kracht. Herinnering en verlangen. We voelen de leegte én we houden vol. Gemeente zijn we samen, zoekend naar nieuwe momenten, niet alleen de zondagse vieringen.

Je kunt iemand uitnodigen in jouw tuin op een veilige vriendelijke afstand. Een wandeling maken. Iemand een gedicht opsturen. Naast de zondagse viering kan er op veel andere plekken gedanst worden en kunnen we vreugde & verdriet delen. We zullen aanvullende (nieuwe) activiteiten, vormen en momenten gaan bedenken om samen te leven en te geloven. Heb het leven lief.

# ‘OUT OF THE BOAT’ DENKEN

Nog een paar (binnengekomen) persoonlijke reacties bij de overweging over Mattheus 14: 19-33. Dat schip is het beeld voor de kerk zeiden de oude kerkvaders. Soms moet je een stap buiten de boot zetten. Dat gaat over ‘comfortzone & out of the box denken’ zeggen we vandaag in modern Nederlands . . . .

“Wat gebeurt er als je uit de boot stapt?
Wat als out of de boot wel heel erg out of de boot is?
Wat als je uitstapt en de boot slaat stuk? Laten we maar niet de rotsen noemen.
Je hoopt dat de boot heelhuids het strand bereikt.
Verstand boven de woelige wateren.
Wateren die samen met de wind huizenhoog kunnen rijzen
en zelfs algen als slagroom zo dik kunnen opkloppen waarin mensen stikken.
Maar wat als er geen boot meer is om naar terug te keren?

—

Je kan pas luisteren wanneer je uit je hoofd in je hart bent is mijn ervaring.
Om God te horen zoals Petrus, Jona of Esther moet je stil zijn –
in het oog van de storm is het stil.
Ga je mee in de storm dan word je een speelbal van de wind.
Zolang je de wind niet beheerst kan je maar beter in het oog blijven”

Verlangen
“Als je een schip wilt bouwen
roep dan geen mensen bij elkaar
om hout te verzamelen
het werk te verdelen
en orders te geven

Maar roep eerst in mensen
het verlangen wakker
naar de uitgestrekte, eindeloze zee”
Antoine de Saint Exupéry

 “Wie niet uit de boot stapt zal nooit over water lopen”
                     - Huissens spreekwoord -

12. Nieuwsbericht (G)Een blad voor de mond

14 mei 2020

# TAFELVOETBAL EN ZONDER ZINGEN DE KERK UIT?

De voetballers in verschillende Europese landen blijken zeer verdeeld. De een wil liever gisteren dan vandaag dat de competitie uitgespeeld wordt , terwijl andere voetballers het commercieel onverantwoord gekkenwerk noemen. Gelukkig biedt bovenstaand cartoon een alternatief om via een potje tafelvoetbal met vaste veilige afstand de wedstrijden uit te spelen! Heeft FC Groningen misschien tóch nog een kansje om Europees te gaan en blijkt Ronaldo te kloppen!

Zouden we zo ook in de kerk op veilige gepaste afstand tóch met elkaar verbonden kunnen worden? Misschien zonder te zingen de kerk uit? “Misschien moeten we dit jaar maar 2^e pinksterdag vieren, want vanaf 1 juni mogen er toch weer 30 mensen de kerk bezoeken? Ik ben benieuwd,” schreef een enthousiast kerklid. “Voor ons hoeft het nog niet. Wij zullen voorlopig dus niet komen – we vinden het risico te groot – het virus houdt van zingen!! – we willen drukte en groepen voorlopig vermijden – houden dus nog even afstand. We zouden bijna zeggen: “Leid ons niet in verzoeking….!!” Nogmaals: we missen de kerk, maar we luisteren en leven mee!” is weer een andere stem die klinkt.

De komende weken gaan we als samenleving bekijken wat er wel/niet weer mogelijk is. Een intellectuele lockdown vraagt om een verstandig en voorzichtig openen van het slot. En daarover heeft iedereen zo zijn & haar eigen opvattingen. De sportscholen zijn boos, de horeca klaagt dat ’het glas half leeg is’, en kerkmensen protesteren want er is toch vrijheid van godsdienst in dit land en ‘wij bepalen zelf wel hoeveel er naar binnen mogen’.

Als Protestantse Gemeente in Huissen gaan we ook onze plannen maken. Wat zeker niet gaat gebeuren is dat we zo snel als mogelijk proberen dat ‘alles weer wordt zoals het was’. Volgende week komt de kleine kerkenraad bij elkaar om een draaiboek te maken voor de maand juni. Dat wordt een proefmaand om te bezien wat er op zondagmorgen mogelijk is (en daarmee verbonden is óók de vraag hoe het kerkgebouw op andere momenten mogelijk weer open kan gaan). Vrijdag 22 mei willen we onze plannen en vertrekpunten in een volgend nummer van “(G) een blad voor de mond” met elkaar delen.

# GOD EN GELOVEN ZIJN VERHUISD

Voordat we over de praktische oplossingen gaan spreken wil ik in dit nummer terug naar wat één van de hoofdvragen voor een kerkelijke gemeente zou kunnen zijn. Hebben we ons gerealiseerd en meegevoeld wat het betekent als je zondag niet (meer) naar de kerk gaat? Door het Corona-virus hebben nu al weken lang het zondagse ritme gedeeld van de meeste Nederlanders. De meerderheid van de Nederlanders gaat niet naar de kerk op zondag. Soms omdat er echt afscheid is genomen, of omdat de wielerclub op zondagmorgen zijn tochten organiseert, of omdat het de enige vrije dag van de week is. Misschien hebben we deze weken wel een beetje (boel) meegevoeld wat al die mensen vaak zeggen: geloven kan best zonder kerk! Voor veel Nederlanders ligt het niet meer voor de hand om God in de kerk te zoeken.

God is losgeraakt van de klassieke levensbeschouwelijke instituties. Hij/Zij is verhuisd, God woont voor veel mensen eerder buiten dan binnen de kerken. En God is de laatste tijd al vaker verhuisd: van een bovennatuurlijk geloof naar hier beneden op aarde. Van de (kerkelijke) buitenkant (vormen, regels, gewoontes, moraal) naar de binnenkant van een innerlijke gevoel. Verhuisd van de leer, het gebouw, de traditionele godsdienstigheid naar een eigen persoonlijke spiritualiteit. Van een groep naar het individu. Hebben we dat de afgelopen weken ook zo gevoeld? Gaf het ook nieuwe impulsen? Of hebben we vooral gedacht: laten we maar zo gauw mogelijk weer naar de oude kerkvorm terugkeren?

Corona kan ons bewust maken van de vraag: heb ik de kerk nodig om te geloven, en wat zijn dan de dingen die ik nu mis? Waarnaar verlang en zoek ik? Of gaat het eigenlijk prima zo, geloven zonder de kerk. Juist wel fijn om zo persoonlijk uitgedaagd te worden om er nu zelf thuis iets van te maken. En lukt het mij om daar thuis tijd en ruimte voor te maken? Of voelt dat beetje ongemakkelijk met mijn partner een kaars aan te steken en een lied mee te zingen? We willen zó graag God in het gewone leven ervaren – maar is het toch maar het handigst dat daarvoor een kerk is? Het valt niet mee om thuis te geloven . . .

Als we onze plannen voor de komende tijd gaan maken, hoop ik dat we al die ervaringen daarin meenemen. Misschien helpt het ons om als kerk minder kerks te worden. Helpt het ons duidelijker te kunnen aangeven waarom ik een kerk nodig heb. Waarom ik graag naar de kerk ga. En ook: dat ik nu ontdekt hebt dat het ook anders kan! Veel mensen spreken uit dat ze in wonderen geloven, dat ze geloven dat er IETS is , dat religie en spiritualiteit belangrijk voor hen zijn. Alleen: dat is niet langer aan een gebouw gebonden of aan een kerkgenootschap of een andere religieuze, spirituele of levensbeschouwelijke groepering. De groep ‘ongebonden spirituelen’ is ondertussen in Nederland al groter dan die van alle ‘gebonden spirituelen’ bij elkaar. Waarom blijf ik naar de kerk gaan ?

# KORTJAKJE

Het antwoord zouden we aan Kortjakje kunnen vragen, onze zeer trouwe kerkgangster die er altijd is op zondag! Kerkliederen zijn soms moeilijk te begrijpen, maar wat laten we die arme kinderen toch veel ongelooflijke onzinliedjes zingen. Wat helpt het om te weten waar Berend Botje is gebleven of hoe Jan Huigen is gevallen met zijn ton. En wat zingen we eigenlijk met Kortjakje? Was zij een vrome vrouw met een griepje dat maar niet over wilde gaan en die de kerk met stip bovenaan haar levenslijstje had staan, de kerk gaat altijd voor en door ?

Dat zou best kunnen, maar ik kom nog twee andere mogelijkheden tegen. Kortjakje zou een prostituee zijn; haar korte jakje laat heel wat bloot, ze verdient haar geld in bed, en op zondag gaat ze trouw naar de kerk om haar zonden op te biechten en met haar zilverwerk haar slechte daden af te kopen. In de andere versie is Kortjakje altijd ziek omdat ze teveel drinkt (Kortjakje klinkt als Cognacje). ‘Altijd is Kortjakje ziek’ is dus eigenlijk helemaal geen onschuldig kinderliedje.

Ik maak het nu los van de persoon van Kortjakje, maar ik denk dat als je daarover doordenkt dat er veel te noemen is waarom mensen zondag naar de kerk gaan. Het is fijn dat ik even losgemaakt wordt van mijn dagelijkse bezigheden. Het is fijn dat eer een plek is waar ik ruimte ervaar, bemoediging, troost. Het leven lukt soms wel & soms niet. Wat is de zin van mijn gedoetje? In de kerk kom ik in verbinding met een traditie, met liederen, een boek vol verhalen over God en mensen waar ik thuis toch wat minder aan toekom en in verdwaal. Ik ervaar er rust en ruimte in mijn/een overvolle wereld. De ervaring van de accu opladen. Om als mens te leven en te geloven heb ik de ontmoeting met anderen nodig. En dat brandende vlammetje in mijn hart: ‘God, nooit heb ik niets met U’. Dat kan ook thuis. In de natuur. Bij mooie muziek. En ja, ik heb in mijn leven ervaren: dat kan in de kerk. Of juist niet meer in de kerk. Waarom ga jij er wel/niet naartoe ?

# EEN OPEN LEGE RUIMTE

In “Trouw” stond in april een artikel van Tomáš Halík , een Tsjechisch rooms-katholieke priester , filosoof en theoloog. Tsjechie, Oost-Duitsland en Oost-Europa: men kent er de praktijk van geloven zonder volle kerken. Mensen geloven door en in de leegte. Halík noemt Corona wat dat betreft voor de kerken een kansrijk gebeuren dat ons kan dienen om wezenlijk kerk te worden. Niet terugkeren naar wat vroeger was, ‘de volle kerken’ en ‘het fijne wij-gevoel’. Kerk als een lege plek voor God. Pas als ik leeg kan zijn, kan ik mij laten vullen. Leegte is de enige grond voor het bestaan van de kerk. De kerk is een plek om mijzelf leeg, open, ontvangend te maken. Ik ben te vaak te vol, te druk, te bezig. Wij hebben eigenlijk geen ruimte voor God, voor stilte.

Leegmaken – daar zou thuis een prima plek voor kunnen zijn. Middenin mijn dagelijkse leven zoek ik momenten van meditatie, gebed, het geheim van de stilte. Mijzelf losmaken van al die ruis, drukte, gedachtes, regels, gewoontes. In de leegte ontstaat er ruimte voor verlangen. Die leegte en openheid kunnen we niet organiseren of oproepen. We kunnen niet afspreken dat we God op zondagmorgen in de viering van 10 – 11 ontmoeten. Maar zonder kleine afspraken zal het ook niet gaan, want oefening baart kunst. Godsdienstoefening kan ‘God baren’, daarin kan God aanwezig komen. Maar om iets geboren/gebeuren te laten worden, moet er wél ruimte zijn in ons leven. Kerk als een lege plek voor God. Dat kan ik alleen doen, maar ik merk dat het soms beter gaat als ik dat samen met anderen mag doen. Samen oefenen om een ruimte te scheppen waarin God aanwezig kan komen.

Voor de Architectuurbiënnale van 2018 in Venetië gaf het Vaticaan aan tien architecten de opdracht om de kapel van de 21^e eeuw te ontwerpen. Wat maakt een ruimte tot een heilige, sacrale ruimte? De ontwerpen kenmerkten zich eerder door leeg-zijn dan door gevuld-zijn. Kerk als een open structuur die volop ruimte laten voor de ervaring van de bezoekers. Een ruimte om op te ademen. Bij de herinrichting van onze kerkruimte heeft dat aspect nadrukkelijk meegespeeld: komend uit de wereld ga ik de kerkzaal binnen en wordt er een ruimte geopend om op te ademen.

De Braziliaanse architecte Carla Juaçaba ontwierp een kapel van slechts vier stalen staven die samen twee kruizen vormen: een om je naar te richten, de ander om op te mogen zitten en gedragen te worden. Op de schilderijen van kerkinterieurs van de zeventiende-eeuwse schilder Pieter Saenredam word je getroffen door leegte, ruimte en rust. Een paar kerkgangers zijn er te zien, ‘zij verpozen er’. Kerken zijn vooral verblijfsruimtes, speelruimtes voor de Geest. Geen gehoorzalen om naar preken te luisteren, maar een plek die mij helpt om ruimte te ervaren en te scheppen in ons denken, ons doen en ons vieren. Ik merk zelf dat ik die ruimte thuis niet zo gemakkelijk beleef en creëer. Dat een kerkruimte mij daarbij over de drempel kan helpen . . .

# ALS IK ERBIJ GEROEPEN ZOU WORDEN ZOU IK…

Goed om ook dat te blijven benadrukken: nog steeds is het nadenken over een kerk(gebouw) secundair waar het gaat om alle zorg die uitgaat naar de gezondheid van kwetsbare mensen. Dat er zorg is dat het in jouw leven niet te stil of eenzaam wordt. Dat mensen kunnen werken, zonder al die financiële zorgen. Dat we naar school kunnen gaan, genieten van vrije tijd en cultuur. ‘Hou vol en heb het leven lief’ blijven we zeggen. Met een gedicht, een tekst en nog een gedicht om samen te delen.

Mijn brandend kaarsje

is een stukje van mijn tijd,

is een stukje van mijzelf.

Ik laat het branden voor God.

Ik laat het branden voor anderen.

Dit schitterende lichtje

symboliseert mijn gebed

dat doorgaat als ik weer onderweg ben.

(Uit: om geluk te vinden moet je op weg gaan, door Aalt van der Glind)

 “We moeten creatief gebruik maken van de tijd
 en ons voor eeuwig realiseren 
 dat de tijd rijp is om goed te doen”
- Martin Luther King -

‘Water’ van Philip Larkin (1922-1985)

Als ik erbij geroepen werd

om een religie op te zetten

zou ik daar water voor gebruiken.

Om bij de kerk te kunnen komen

zou men door water moeten waden

met droge nieuwe kleren.

Mijn liturgie zou beelden

van onderdompeling bevatten,

een woest en vroom doordrenken,

en ik zou in het oosten

een glas water heffen

waarin al het licht

gebroken wordt
en samen komt
eindeloos.

(vert. Jan Eijkelboom. Amsterdam, 1983)

10. Nieuwsbericht (G)Een blad voor de mond

vrijdag 30 april 2020

# wij zoeken het corona-virus

Het 10e nummer. Weet jij nog waar en wanneer het Corona-tijdperk is begonnen? Hoe het leven er daarvoor uitzag, hoe we in alle vrijheid plannen maakten en afspraakjes? De eerste weken werd er veel teruggekeken hoe het was, wat we moesten missen – nu beginnen we steeds meer de blik naar voren te richten. Hoe gaan we verder? Hoe lang houden we het nog vol?

Toen de crisis net uitbrak stuurde Leen en Marijke deze kaart naar familie en enkele vrienden ter bemoediging. Het is een soort kaart die Leen en Marijke meestal alleen verstuurden om ons bij een nieuw jaar alle geluk toe te wensen. Hadden ze ergens voorvoeld dat er niet een nieuw jaar, maar een hele nieuwe tijd aan zou breken??

Op de drempel van de anderhalvemetersamenleving en intellectuele lockdown stuurden zij bovenstaande kaart. Ik ken niet het verhaal van het originele plaatje, maar wat houdt die vrouw toch achter haar rug verborgen? Een gouden graal met een wonderdrank ?

Wij moeten ons deze weken ‘thuis verborgen houden’. Mooi dat Leen en Marijke hun kaart ook aan ons toestuurden. Mooi dat in dit 10e nummer vele kleine bijdragen zijn waarin we niet verborgen houden hoe het met ons gaat, hoe we zoeken naar wat ons op de been houdt en hoop geeft. Elfjes, kleine berichten, een gedicht, muziek, een kaart – we nemen elkaar op in onze verhalen.
Er is geen wondermiddel, we zullen het samen met elkaar moeten doen. Met veel geduld, vertrouwen en voorzichtigheid. Leen en Marijke adviseerden ons lang geleden en het is nog steeds actueel: Lieve familie en vrienden, keep it COOL!!

# HOU VOL – HEB HET LEVEN EN ELKAAR LIEF!

“Keep it COOL!” . De voedselbanken in Nederland hebben het moeilijk en velen moeten hun deuren sluiten (wat ook te maken heeft met het gegeven dat veel vrijwilligers tot de senioren horen en die kwetsbare groep moet nu tijdelijk thuis blijven).

In “Meedeler”, het landelijke tijdschrift van de voedselbanken om met elkaar verbonden te blijven, las ik een verrassend fris berichtje! De koelkastenfabrikant Liebherr heeft 24 huishoudelijke koel-vriescombinatie ’s geschonken aan de voedselbank. Ze zijn nieuw, maar hebben wel een paar kleine cosmetische oneffenheden. Er wordt daarom geen garantie gegeven op deze apparaten. Voedselbanken kunnen deze combinaties voor eigen gebruik gebruiken en dat is zeer welkom als je even iets wat langer moet bewaren. COOL!

Naast het klooster in Huissen staat de Herberg: een pracht locatie voor conferenties en bijeenkomsten. Maar ja, als dat niet meer kan in deze tijden is er opeens weer die diepe betekenis van HERBERG : vier weken lang noodopvang voor daklozen uit Arnhem. De week na Pasen bleek de opvang niet meer nodig, omdat er in Arnhem meer capaciteit is gekomen en ook omdat de daklozen vanwege corona toch er voor kiezen om op straat te zijn. Het klooster heeft van vele kanten steun ontvangen en dat wordt erg gewaardeerd!

# WIE BETAALT DE CORONA-REKENING?

De maatregelen van het Rijk om de verspreiding van het Corona-virus te beteugelen heeft ertoe geleid dat heel veel winkels en bedrijven gesloten moesten worden en dat veel zelfstandige ondernemers, waaronder zzp-ers, noodgedwongen hun inkomsten moeten missen. Het kabinet wil al deze (zelfstandige) ondernemers ondersteunen, zodat zij straks hun bedrijf tóch kunnen voortzetten. Wie in financiële problemen komt kan daarom nu een beroep doen op tijdelijke overbruggingsmaatregelen.
We proberen als kerkelijke gemeente in het pastoraat present te zijn in tijden van ziekte en zorgen, maar willen ook graag laten weten : als er financiële problemen zijn willen we daarin met u meedenken en kijken wat er vanuit de kerkelijke gemeente wellicht mogelijk is aan ondersteuning. Contactpersoon hiervoor is Ada van Arkel, adavanarkel@gmail.com , 06 4472 0555

# KLOKKEN VAN HOOP EN TROOST

“Allereerst willen we allen die deelnemen of hebben deelgenomen aan ‘klokken van hoop’ hartelijk danken voor het enthousiasme en de betrokkenheid. De vele reacties zijn hartverwarmend. Van Groningen tot Middelburg en van de Waddeneilanden tot in het puntje van Limburg zijn de klokken geluid. We zijn erg dankbaar dat we met elkaar zo’n verbondenheid gestalte konden geven.
Na de laatste berichten van de regering zijn de eerste stappen van een nieuwe fase gezet. De fase waarin alles ‘normaal’ is zal misschien nog een tijd op zich laten wachten, maar de fase die nodig is om daar te komen gaat nu beginnen. Dat zijn hoopvolle tekens! Met de klokken van hoop hebben we niet anders gewild dan dat mensen de hoop op zulke momenten niet zouden verliezen. We hebben daarom besloten dat het goed is om ‘klokken van hoop’ voor nu te beëindigen.
Deze week was het voor de laatste keer dat de klokken van hoop op woensdagavond hebben geluid. Op dodenherdenking zal onze klok in Huissen ook luiden van 19.45 – 19.55 uur. De slotluiding is op Bevrijdingsdag 5 mei, de dag waarop het 75 jaar geleden is dat Nederland is bevrijd. Voor de laatste keer luiden we dan van 12.00 – 12.15 uur als teken van hoop en troost voor ons land. Nogmaals, alle klokkenluiders in Nederland -en in het bijzonder koster Huub in Huissen- hartelijk bedankt,
De klokkenluiders van de Paradijskerk in Rotterdam (waar deze actie begonnen is)”

# BERICHTEN VAN HOOP EN TROOST

Deze dagen meer tijd om met Luna, de hond van mijn zoon Mark, te lopen. De natuur is zo mooi op het moment. Deze boom kwam ik tegen en gelijk dacht ik aan een woord: HOOP.
Deze boom straalt zoveel hoop uit. Op de oude stam volop nieuw leven. Voor gemeenteleden, die veel aan huis gebonden zijn: een teken van hoop om samen te delen!
Mariette

Wat een geluk in deze bijzondere tijd dat we mooi weer hebben en alles tot bloei komt met die blauwe lucht erbij.
En dan afgelopen week: de geboorte van een nieuw mensje met de naam Mette Rosa, ons kleinkind. Wij zijn dankbaar.
Henk en Joke

Vanuit het Binnenhues heeft Liesbeth allemaal kaarten gemaakt voor gemeenteleden die wel een kaartje zouden kunnen gebruiken. Met dank aan Mariette van Herwijnen! Bij haar kun je adressen krijgen om een kaart te sturen. En ook Netty heeft er heel wat verstuurd.

# EEN GEDICHT

Jaren geleden heb ik een speech gehouden en daarin dichtregels van Paul van Vliet verwerkt. Afgelopen week schoot me dat ineens te binnen. Die dichtregels zijn ook nu heel toepasselijk en ik wil die met de Protestantse Gemeente Huissen delen.
Emmy

Laten we tijdig voorzichtig zijn
En waakzaam zolang het nog kan
Dingen, die groeien, zachtjes omarmen
Op laten bloeien, beschermen, verwarmen
Laten we tijdig voorzichtig zijn
Met die vrouw, met dat kind, met die man
Zolang het nog goed lijkt te gaan 

We kijken geschrokken
Naar de breuk en de brokken
Geven alles en iedereen de schuld
Van plannen en dromen
Die niet uit zijn gekomen
Van beloftes die niet zijn vervuld
Hadden we dat nou maar eerder geweten
Dan hadden we 't anders gedaan
Maar we moeten zo nodig
We hebben geen tijd
Geen tijd voor elkaar of voor waakzaamheid 

Laten we tijdig voorzichtig zijn
Voor het uur van de waarheid begint
Voorzichtig zijn met geloof en vertrouwen
Laten we tijdig voorzichtig zijn
(Paul van Vliet)

# MIJN BIJBELVERHAAL

Want als jij blijft zwijgen en zwijgen
in dit tijdsgewricht,
staat er voor de Judeeërs
verademing en redding gereed
vanuit een andere plaats,
maar jij en je vaders huis
zullen verloren gaan! - 
wie weet 
of jij niet voor een tijd als deze
het ko ingschap bereikt hebt

Ester 4:14 is een prachtige tekst, voor mij!

# ELFJES

Elfjes 

Ze dansen 

In het maanlicht 

Het duister raakt hen 

Niet

Anderhalvemetersamenleving

Op afstand

Met Simon Jonasz

Reflecterend de dagen door

Nabijheid

Thuis

Werk digitaal

Contact met collega's

Via beeldscherm te weinig

Treurig.

Liefde 

Zal angst 

Overvloeien als watervloed 

Rozen laten bloeien zonder 

Doorns

Sluit 

Je ogen 

Ik kus weg 

Je angst pijn en  

Verdriet

Thuis

Kerk online

Contact met kerkgangers

Via laptop te weinig

Treurig.

Kom 

Ik hou 

Je stevig vast 

Samen, samen kom we 

Gaan

Thuis

Contact kinderen

Sporadisch op bezoek

Beeldbellen maakt ze zichtbaar

Treurig.

Een 

Belofte gedaan 

De zon zal 

Schijnen in harten van 

Mensen

Stormen 

Als tornados 

In het oog 

Heerst een oorverdovende stilte 

Sssshhtt

# MIJN FAVORIETE MUZIEK

“Ik zal er zijn” van Sela
“Amazing grace” van Il Divo
“Dernière danse” van Indila, https://youtu.be/K5KAc5CoCuk
Een nummer waar ik veel naar luister en wat wel past in deze tijd denk ik 😉 “Anthem” van Leonard Cohen.
Prachtig en toepasselijk: ’there ‘s a crack in everything that’s where the light gets in’.
“You say” van Lauren Daigle – You Say, https://www.youtube.com/watch?v=N8WK9HmF53w&feature=share
“Lopen op het water” met Elise Mannah.

# BUITENBLIJVEN & BINNENSPELEN ?

# OP BERENJACHT MET NETTY

Ik ben o.a. op berenjacht geweest in deze Coronatijd. Als teken van saamhorigheid hebben mensen beertjes voor hun ramen gezet. Daar heb ik foto’s van gemaakt. Ook heb ik mijn balkon opgeleukt met bloembakken vol met geraniums. Ik zou vandaag (donderdag 23 april) mijn nieuwe tuinmeubelen binnen krijgen. Helaas wegens drukte lukt dat niet. Tsja, ik ben niet de enige die online besteld!

En dan schrijf ik een aantal kaartjes namens onze kerk om mensen sterkte te wensen in deze bizarre tijd. Degenen die in Huissen wonen, breng ik zelf weg met mijn scoobiedoo (electrische driewielerfiets). Heerlijk!
Hartelijke groeten van Netty.

# VIERINGEN VIA KERKOMROEP

“Dank je wel voor alle inspanningen, het is niet niks zo’n hele Paascyclus. Soms was er geen verbinding en dan denk je al gauw dat het aan jezelf ligt. Maar dan opeens was het weer in orde.
Zaterdag avond ervoer ik toch een gemis, dan zijn er rituelen, die je thuis niet mee kunt beleven. Zoals het licht binnen brengen, vind ik altijd zo’n mooi moment. Ik had vorig jaar mijn kaars meegenomen en in mijn bureau gelegd, dus die heeft nu wel gebrand.
Hartelijk dank aan iedereen die dit mogelijk gemaakt heeft.
Vriendelijke groet, Christien

Op weg naar Pasen.
Het gebeurt echt!
Verrassende acties.
Zomaar een telefoontje, kaartje, app,
paaseitjes, bloemen, een groet op afstand.
Een ‘Open deur’ in de bus met meer Bonhoeffer. Het gebeurt op weg naar Pasen 2020. Hier en nu. In Huissen. In Coronatijd. In huisarrest. Maar vooral in verbinding! Inspirerend allemaal.

Dankbaar voor dit alles sluiten we met een citaat uit de ‘Open Deur’: ‘Laten we dus niet meteen alles met God willen oplossen, maar openstaan voor verrassende (re)acties en zelf ook zo handelen, dan kunnen we ineens ontdekken: Hier gebeurt God’. We blijven onderweg, ook ná Pasen!
Hilde en Mart

Gisteren mijn 79ste verjaardag gevierd. Nou ja gevierd, het was wel een hele andere verjaardag dan vorig jaar. Weinig bezoek, ondanks dat toch veel telefoontjes en veel kaarten van lieve mensen, die aan mij gedacht hebben.
‘s Morgens naar de viering geluisterd. Er waren weer veel raakvlakken. Dezelfde lezing uit Genesis over de ark van Noach als 5 oktober bij de dankdienst van Henk. Paaszaterdag was zijn verjaardag.

Verder ”Verhalen van liefde en alles wat schuurt en duurt”. Toeval of heeft het zo moeten zijn?! Het glas met zakdoek wordt allebei gebruikt. Mooie herinneringen aan een lied dat we samen lang geleden vaak gezongen hebben met vrienden in jeugddiensten:

Dank u voor elke nieuwe morgen
dank u voor elke nieuwe dag
dank u dat ik met al mijn zorgen bij U komen mag.
Dank u voor alle goede vrienden 
Gerda

Fabian heeft een nieuwe bril én heeft K/Woningsdag gevierd

Een prachtige kaart! Thuis intens meevierend ben ik dankbaar voor het voortijdig licht waarin wij mogen staan. Zo zijn wij in zijn Naam met elkaar verbonden in verleden, heden en toekomst. Deel van het AL.
Marijke

# CONTACT – REAGEREN – IETS OPSTUREN??

predikant@pknhuissen.nl of administrateur@pknhuissen.nl of in de brievenbus van de Protestantse Kerk, Raadhuisplein 35, 6851 BW Huissen

# CONTACT MET PREDIKANT

Als er contact met de predikant gewenst is, kunt u een afspraak maken. Dat zal deze weken iets vaker per telefoon, mail of langs digitale hulpwegen gebeuren. In de kerk blijft er ruimte om elkaar -met in acht neming van de maatregelen wat betreft sociale interactie (zoals de onderlinge afstand , geen hand geven) – te ontmoeten. Ik ben telefonisch bereikbaar via 06 2129 4143, Matthijs Glastra

10. Nieuwsbericht (G)Een blad voor de mond

vrijdag 17 april 2020

# MET MIJ GAAT HET GOED . . . .

“Lieve opa en oma, hoe gaat het met u? Met mij gaat alles goed”

Dit is de standaard-tekst waarmee ik de brieven en kaartjes aan mijn opa en oma begon. Bij toerbeurt schreven we als kinderen in ons gezin (verplicht) op vrijdagmiddag voor de laatste postbestelling een briefje. Er was geen internet of whattsapp en de telefoon ‘was daar niet voor’.

‘Wat moet ik dan schrijven?’ ‘Gewoon, laat ze even voelen en merken dat wij ze niet vergeten’ legde mijn moeder geduldig voor de zoveelste keer uit (ze was een goede schooljuf geweest en gebleven).

Nu moeten opa en oma’s video-bellen en achter ramen zwaaien naar hun kinderen die ze amper verstaan. Nog steeds zijn ze daarom blij met een kaartje en zijn het niet alleen de (klein)kinderen die aan ze denken. Mooi is dat!

En nog steeds moeten vaders en moeders deze weken heel geduldig voor de zoveelste keer uitleggen dat het geen vakantie is, maar dat er thuis stevig geleerd moet worden. En ja, speelkwartier doe je maar met je broertje! Ik hoor de buurkinderen opeens hele aardige dingen over hun juf of meester vertellen, waar ze een paar maand geleden mopperend van school thuiskwamen. Het zijn maar kleine dingetjes, maar we merken aan alles hoe ons leven ingrijpend veranderd is. En dan is het fijn om elkaar te laten merken en voelen dat we elkaar niet vergeten.

Dit 9^e nummer van “(G) EEN BLAD VOOR DE MOND” is daarom een uitnodiging om iets van je te laten horen. Stuur iets op!! Een cartoon, een elfje, een zelfgemaakt mondkapje, jouw favoriete muziek, een puzzeltje, een grappige foto of tekening, een kort verhaaltje hoe het met je gaat in deze weken. Of gewoon iets wat jij zelf leuk vindt om op te sturen.

In de laatste Zondagsmail werd de oproep gedaan om elkaar te laten weten hoe we deze weken onze dagen doorkomen. De redactie van “ (G) EEN BLAD VOOR DE MOND” ondersteunt dit initiatief van harte en hoopt van jou te horen. Veel plezier nu alvast bij de impressie van Flore die vertelt hoe het met haar gaat (eigenlijk moet ik zeggen ‘ging’, want ze heeft het al weer even geleden ingestuurd). Super bedankt Flore , wie volgt? Je kunt dezelfde vragen daarvoor gebruiken.

# MET MIJ GAAT HET . . . HET VERHAAL VAN FLORE, 12 JAAR

1. Wat vind je van corona?

Het is heel erg ingrijpend, de scholen zijn dicht en je kan eigenlijk bijna nergens heen. ik vind het ook heel erg heftig, ook in andere landen als China, Italië en Spanje. Daar zijn zo veel doden dat het niet meer te houden is voor de ziekenhuizen. Ik vind het ook heel naar voor de mensen van mensen die gestorven zijn aan het Coronavirus, wat dat zijn er nogal veel.

2. Hoe is het dat je niet naar school hoeft?

Ik vind dat niet heel fijn, je moet zelf aan het werk gaan. En je ziet vriendinnen en klasgenoten niet meer en de uitleg is ook minder. Ik zit in de brugklas en dan is het nog allemaal een beetje wennen met het huiswerk en nieuwe vakken.

3. Hoe ziet jouw ‘school’dag er nu uit?

Mijn dag ziet eruit als: opstaan, huiswerk (school dus), lunch, weer huiswerk en dan iets leuks, meestal ben ik al best snel afgeleid vooral omdat het niet zoveel afwisseling is zoals als je gewoon naar school gaat, dan ga je van het ene lokaal naar het andere.

4. Wat vind je vervelend, naar?

Ik vind het vooral vervelend dat ik niet naar school kan en ook dat je dan niet kan afspreken en ergens naar toe kan. Ik krijg heel veel schoolwerk om me ‘bezig’ te houden wat ook best vervelend is, maar dat snap het ook wel.

5. Wat is leuk(er) ?

Ik lunch uitgebreider en lekkerder, ik kan iets meer Netflix kijken.

6. Wat zijn jouw tips voor andere kinderen?

Wissel af met leer- en maak werk, heb genoeg pauze en neem iets te eten en/of te drinken mee naar je werkplek. Blijf aan beweging doen, ik heb bijvoorbeeld een soort fitness app (bodyweight) voor thuis waar je allemaal workouts kan kiezen van bijvoorbeeld 7 minuten.

# MAAK JOUW EIGEN CARTOONA – en stuur die op

De crisis is te heftig om er grappig over te doen. Maar een glimlach kan soms net een andere blik geven en tot andere gedachten leiden dan alleen maar de feiten , interpretaties en al die praatprogramma’s. Een grap draait mij een kwartslag om, en in die omkering kan er soms nieuwe licht vallen . Een geintje is genade zeggen de Joden. Een duister moment breekt onverwacht open door een bevrijdende moment van humor.

Op Paasmorgen vertelde de pastoor vroeger altijd een grap: omdat het leven de dood heeft overwonnen hoort de lach bij het leven. Maak jouw eigen cartoona en stuur die op!

# MAAK EEN PAAS-ELFJE – en stuur die op

Een elfje is een wondermiddel dat van iedereen een grootse dichter(es) maakt. Je hebt alleen maar een papiertje nodig en een pen. Een elfje of elf is een gedicht van 11 woorden, verdeeld over 5 regels.

De eerste regel heeft 1 woord, de tweede regel heeft 2 woorden, enz. De vijfde regel heeft weer 1 woord en bevat vaak een samenvatting van het geheel.

krokus
kom op
wees niet bang
kom maar te voorschijn
lentebode

sneeuw
wit tapijt
op donkere aarde
nog even niet betreden
ongereptheid

lijnen
gaat met
up’s en downs
ik laat het lekker
golven

pasen
lekkere eieren
in de tuin
ze hebben mooie kleuren
mmm

Probeer het eens met een elfje waarin je vertelt: wat betekent Pasen voor jou? Of : hoe waren voor jou de paasdagen 2020 ? Niet vergeten op te sturen hè 😊

# HOERA, WEER NAAR SCHOOL OF WERK?? MAAK JOUW EIGEN MONDKAPJE – en stuur die op

Als we straks allemaal hetzelfde mondkapje ophebben en allemaal precies op 1,5 meter langs elkaar heen bewegen…zijn we dan allemaal hetzelfde, allemaal gelijk, weet ik dan nog wel wie jij bent? En wie ben ik zelf?

Een jongen in Amerika gaat met zijn moeder naar het stemlokaal. Stemmen doe je met jouw stem (!) en een kruisje zetten met een potlood in jouw handen (!)?? In “De Gelderlander” lieten jongeren hun eigen kapsel/kapjesstijl zien. In een dorp in Spanje spraken ze af: vandaag dragen we ons eigen zelfgemaakte mondkapje. En mensen herkenden elkaar die dag veel beter

Voor een dagboek heb je een wit vel papier nodig en je begint te schrijven. Voor een mondkapje is een velletje van 10 x 10 cm voldoende om jouw eigen mondkapje te maken. Al die vierkantjes naast elkaar vormen straks een prachtige collage wie wij samen zijn. En dan maar raden . . .of zou je direct zien wie jij/ik ben?!! Stuur jouw mondkapje op én maak er nog eentje voor het échte buitenleven!

# QUIZZEN OMDAT WE ELKAAR MIZZEN _ stuur de antwoorden op EN/OF een nieuw puzzeltje!

Van al dat binnen-zitten ga je je vervelen. Via de Zondagsmail is er nu de Puzzelhoek waar je legpuzzels kunt lenen en ruilen.

Maar als je niet van legpuzzels houdt? Voor die kleine verveelmomentje zijn hier een paar puzzeltjes.

Voor de leukste antwoorden zijn er natuurlijk prijsjes te winnen : een klassieke rol pepermunt óf een flitsend doosje met frisse chewy mints.

1. Mini-rebus: een plaatsnaam (hier ging ik met mijn opa en oma naar het strand)

2. Zet één streepje zodat de som klopt:

3. Wat zijn de zes standaardkleuren van M&M‘s?

4. Het Corona-virus kreeg in februari zijn echte naam, COVID-19. Het virus stond tot dusver bekend als 2019-nCoV, en werd soms ook het Wuhan-virus genoemd. De CO in de nieuwe naam staat voor corona, de VI voor virus en de D voor disease, het Engelse woord voor ziekte. En 19 verwijst naar het jaar waarin het virus is uitgebroken.

De namen van veel sportclubs bestaan ook uit prachtige samengestelde afkortingen. NOAD = Nooit Ophouden Altijd Doorgaan. Weet jij wat deze afkorting voor staat:

VOGEL (gymnastiekclub)
HEBBES (korfbal)
DVS en/of DWS
SAMOS

5. Kruiswoordpuzzel:

# TIJD VOOR NIEUWE MUZIEK – stuur jouw favoriete song/lied op

Opeens was daar een heel gek woord COVID 19 , nooit van gehoord. Een woord dat bijna heel het leven veranderd heeft en óók onze taal besmet. Al 329 nieuwe corona woorden zoals ‘besmettingscurve’ , ‘wuhanshake’ en ‘coronababy’. Ik luister de laatste weken vaker naar muziek. En hoor (en lees) opeens over een jonge Amerikaanse vrouw van 28 jaar die ongedacht hoog binnenkwam in de Top 2000 met een prachtig gelovig lied, “You say”.

Ze klinkt als Adele, ze kan geweldig zingen en ze heet Lauren Daigle.

                “Jij zegt dat ik sterk ben, ook als ik denk dat ik zwak ben.

                Jij zegt dat je me vasthoudt, als ik tekort schiet.

                Als ik nergens bij hoor, zeg Jij dat ik er bij hoor

                en ik geloof wat Jij over me zegt”

In de tijd naar Pasen toe hebben er steeds teksten van Dietrich Bonhoeffer geklonken. Terugkerend thema daarbij was het zoeken van “Wie ben ik”, hoe maak ik keuzes, hoe blijf ik staan en vlucht niet weg. Jona en Jezus bepaalden ons ook bij die vragen. Bij al die woorden klinkt er gelukkig ook muziek!

Elkaars (favoriete) muziek horen is leuk en inspirerend. Stuur jouw favoriete luistertips op -en dat mogen liederen zijn van zowel binnen als buiten het liedboek!- dan maken we daar onze TOP 19 van als tegengif (antistof!) tegen dat 19-virus.

# IK ZIE IK ZIE WAT JIJ NIET ZIET

stuur elkaar een kaart, want we blijven wél omzien naar elkaar!

Ik zag een foto van een bakker die zijn chocolade-haasjes ging versieren met mondkapjes.

Ik zag een foto van een standbeeld in Den Haag waar grappenmakers bij alle standbeelden mondkapjes om zijn gaan doen.

Ik zag mensen mooie kaarten maken en die naar elkaar opsturen.

Ik hoor heel vaak dat ‘het heel lastig is om elkaar niet te zien’ – maar dat we juist in het missen ervaren dat we er voor elkaar willen zijn.

We wensen elkaar daarom gezondheid, geduld en goede moed voor de komende tijd en zien jullie reacties vol verwachting tegemoet. “ Hou afstand , hou vol – heb het leven lief !”

Matthijs Glastra

9. Nieuwsbericht (G)Een blad voor de mond

Fotoimpressie Stille Week

De tijdelijke Paaskaars wordt binnengebracht door de diaken Ada van Arkel

Het licht wordt verspreid in een lege kerk

Het liturgisch boeket met op de achtergrond de oude Paaskaars met tijdelijke nieuwe Paaskaars

8 april 2020

STILLE WEEK 2020

De Vlaamse dichter Herman de Coninck heeft veel gedichten ‘over taal’ gemaakt. Opeens (of na heel lang schrijven en schrappen) ontstaat er een nieuw groepje woorden dat tegen elkaar zegt ‘laat ons nou maar altijd bij elkaar , er hoeft geen meer bij te komen’. Er (ont)staat een zin, een gedicht, een verhaal – en het klopt! De worsteling van een dichter, zoekend naar taal die alles zegt. Vaak lukt het niet om ‘alles te zeggen’ en blijft het gedicht of een zin leeg. Taal zonder mij.

De komende dagen vieren we het hartsgeheim van ons geloof. Dood en leven – de kerk heeft door de eeuwen een prachtige liturgie opgebouwd met een rijke taal die ‘alles zegt’. Om ‘alles’ van Pasen te kunnen zeggen zijn woorden alleen ontoereikend; kijk en voel en beleef: we breken het brood en laten de beker rondgaan. We staan in een kring. Het wordt leeg in de kerk. Een bijbel en een paaskaars, een houten kruis met een paar rode rozen. De paaskaars wordt gedoofd, donker en stil verlaten we de kerk en komen er weer terug. Opeens een golf van nieuw leven, licht dat zich verspreidt en uitdeelt. Cantorij en Promises zingen, een kruisje bij het doopvont. Een nieuwe morgen breekt aan, vrolijk paasfeest.

We moeten daarvan dit jaar veel missen. Zonder elkaar. Zonder die mooie volle liturgische taal. Misschien een beetje gaan proberen? Thuis een stukje brood en een kaarsje? Wat je thuis wilt doen, altijd doen! Want alles wat we aan ‘eigen liturgie creëren’ is wezenlijk. De kleine kerkenraad heeft besloten om in de kerkdiensten de soberheid van de afgelopen vieringen voort te zetten, ook voor de vieringen in de Stille week. Brood en beker en de nieuwe paaskaars bewaren we totdat we weer als gemeente samenkomen. Deze week (nog) niet. En we doen dat in het geloof en vertrouwen dat het dan geen ‘lege Pasen’ wordt. Maar door te delen wat er nu mogelijk en aanwezig is, vieren wij volop Pasen. Iemand schreef me deze week: ‘Vrienden en geliefden op anderhalf meter afstand houden? Sommigen waren nog nooit zo dichtbij, zo na aan het hart.’

Via kerkomroep zijn de vieringen rechtstreeks te beluisteren. De ervaring heeft geleerd dat het gewenst is om niet een paar minuten voordat het begint, in te loggen, maar eerder. Dan kan het soms wat onrustig maken als je dan niets hoort: de vieringen beginnen toch in stilte? Voor deze ene keer (hopen we!) maken we een uitzondering. De drie dagen van de Stille Week is er een kwartier van te voren muziek te beluisteren van de CD “Als de graankorrel sterft”, een oratorium voor de Veertigdagentijd en Pasen. En ook goed om te vermelden: alle uitzendingen kun je ook op een later tijdstip terug luisteren!

Witte Donderdag

Sterfdag van Dietrich Bonhoeffer
In de Domkerk in Utrecht wordt de gedachtenis van honderd geloofsgetuigen levend gehouden: de ‘heiligen ons voorgegaan’. In de gedachteniskapel achter het hoogkoor, ligt er een tekst over hun leven met een gebed dat in ieder geval in het avondgebed wordt gebeden.
Vanavond herdenken wij Dietrich Bonhoeffer (1906 – 1945), predikant en martelaar, die op 9 april 1945 werd opgehangen. Een gedreven christen, die de navolging van Jezus volstrekt serieus neemt: hij wordt pacifist, verzet zich tegen het nazisme en neemt het op voor de joden. In 1939 onderbreekt hij zijn verblijf in Amerika en keert naar Duitsland terug: daar ligt zijn taak. Hij gaat in het verzet, wordt opgepakt en vlak voor de capitulatie gedood. Zowel zijn verzet tegen het kwaad als zijn overgave aan de Eeuwige vormen een blijvende inspiratiebron.

The Passion op tv – ‘Geef mij nu je angst‘

Het wordt vanavond een Passion in een aangepaste versie, zonder live band en zonder publiek. Maar zoals de makers zeer herkenbaar aangeven: het gaat niet om de aantallen bezoekers, de grootte van de show of de perfecte vorm – het verhaal zelf is leidend! Het verhaal wil verteld worden. Het verlichte kruis vormt het decor en kijkers worden verbonden door berichten online te delen. Geef aan ons door: wat is jouw angst? Onze wereld wordt getekend door gevoelens van angst en verdriet, maar niet minder zullen we geloof, hoop en liefde hard nodig hebben nu velen zich alleen en verloren voelen. Thema van de Passion is ‘Geef mij nu je angst’, een hit van André Hazes, maar nog groter geworden als lied toen Guus Meeuwis het zong bij zijn afscheidsplechtigheid.

'Geef mij nu je angst, 
ik geef je er hoop voor terug.
Geef mij nu de nacht, 
ik geef je de morgen terug.  
Zolang ik je niet verlies 
vind ik heus wel een weg met jou'

Witte Donderdag 9 april 2020

Avondviering 19.30 uur via kerkomroep

Liturgie voor de Stille Week

Geen avondmaal, maar wel die andere klassieke Witte Donderdag lezing van de voetwassing uit Johannes 13. Wat dan opvalt: Johannes lijkt het helemaal niet zo nodig te vinden iets over de instelling van het avondmaal te vertellen. Na de voetwassing krijgen we een tafelspeech van Jezus van ruim vier hoofdstukken lang, maar geen inzettingswoorden, geen brood en beker. Alleen een klein tafelgesprekje tussen Jezus en Judas.
Maar we voelen in deze voetwassing dezelfde verwondering en liefde als bij het delen van brood en beker. Niet de scheiding van mijn leven of jouw leven, jouw brood of mijn beker, heer of knecht, vriend of vreemde, man of vrouw, wereld of uitverkoren volk (Jona). Wij worden elkaar gegeven om brood en beker voor de ander te zijn en elkaar de voeten te wassen. Petrus aarzelt: dat kan toch niet Heer. Jona zegt: dan liever overboord. En Jezus hoopt maar dat wij begrijpen wat Hij voor ons heeft gedaan.

Goede Vrijdag 10 april 2020

Avondviering 19.30 uur via kerkomroep

Liturgie voor de Stille Week

Als we op Witte Donderdag uit het Johannesevangelie lezen, dan gaan we daar mee door (Johannes is trouwens de enige evangelist die over de voetwassing vertelt). We lezen in deze viering hoofdstuk 19, de omliggende gedeelten kunnen we – voor wie wil – thuis lezen. De kerk is helemaal leeg: geen tafelkleed, kaarsen of bloemen op tafel. Wat er is, is en blijft in het hart van Christus’ gemeente en bij wat er in ons leven gebeurt: de Bijbel en de Paaskaars, woorden en licht voor onderweg.

Jona in de buik van de vis en Jezus op weg naar Golgotha – er komen fragmenten van Psalmen in hun hart tot spreken. Jij God, jij verlaat mij toch niet?! Laat mij door jou gevonden worden! Woorden uit Psalm 73:
Jij God, hou me vast.
Ik weet niet waarheen,
ik wil geen hemel, ik wil de aarde.
Ik wil dat mijn hart het houdt
en dat jij mijn rots bent voor eeuwig.
Ver weg van jou is het geen leven.
Dicht bij je komt het wel goed.

Stille Zaterdag 11 april 2020

Avondviering 22.00 uur via kerkomroep

Liturgie voor de Stille Week

De oude paaskaars is een jaar met ons meegegaan. Hij merkte hoe ons kerkje veranderde: mooi die gedachtenisplek met nog meer kaarsjes! Hij zag ons, hoorde onze gebeden, onze liederen en muziek, onze woorden en onze stilte. Onze geliefde overledenen. Bij alles wat er in ons leven gebeurde gaf hij licht en warmte. Dank je wel licht van God.

Welkom jij, nieuw licht. Welkom jij Jona, je mag weer aan land komen. Welkom jij Jezus , jij blijft in mensen leven! Jij blijft in ons midden leven als wij gelovig jouw weg willen gaan. Wij blijven geloven dat doodlopend en vastzittend leven tot leven gewekt kan worden, dat God ons daarin steeds weer nabij wil komen met licht en liefde en kracht.

Die verhalen vol licht en vertrouwen vertellen en zingen we deze nacht.
En van Ninevé, de stad die zich omkeert en de doodlopende weg verlaat.
En we horen een lied van Stef Bos over de lente van 2020 – zouden wij onze wereld en onszelf nieuw onder ogen willen zien? Ga met ons mee Licht van God.

De nieuwe paaskaars staat al weken klaar om in ons midden te branden. Maar jij bent van ons allemaal…. We wachten totdat we weer allemaal samen mogen komen. Gelukkig is een klein tussenkaarsje als een lichtende vonk en teken van belofte jou al vooruitgesneld.

Paaszondag 12 april 2020

Morgenviering 10.00 uur via kerkomroep

Maria ziet een tuinman. Maar écht vaste grond heeft ze nog niet onder haar geloofsvoeten. Bij Jona schieten de bloemen ook al de grond uit, er groeit zelfs een wonderboom. Maar het voelt als een donkere schaduwwolk in plaats van een warm zonnetje. Op Paasmorgen keren we terug naar het begin, de tuin vol van leven. God is gul en royaal, met licht en leven en mensen. En door haar tranen heen verstaat Maria in haar hart dat leven steeds weer opnieuw mag groeien en beginnen. Dat God daarin met mensen meegaat, zonder dat je dat altijd kunt zien en begrijpen of ‘vast kunt pakken – laat los Maria.’ Jona blijft ondertussen maar mopperen en vastzitten en vasthouden aan zijn oude denkwereldje over God en wereld. Waar Nineve zich vernieuwt, blijft Jona in het oude vastzitten. Voordat het Pasen is duurt soms langer dan drie dagen… blijf erin geloven, heb het leven lief!

Wie was Jona eigenlijk?

En zo verdwijnt Jona na vier hoofdstukjes alweer van het toneel. Wie was hij? Zoals Jezus probeert zijn boodschap met gelijkenissen te vertellen, zo is Jona een verhaal verteld door een groep profeten en rabbi’s, een midrasj, een gelijkenis. In elke gelijkenis ‘(ver)stopt’ Jezus iets van zichzelf en iets van de luisteraars. Waar lijkt God op, waar lijk jij mens op? Een verhaal is een spiegel om jezelf onder ogen te komen, niks verzonnen maar écht waar. Jona is een verhaal en hij bestaat nog steeds. Hij houdt van een beetje rust in de tent, is nog steeds op weg naar Ninevé en vraagt zich nog steeds af ‘zal ik wel óf toch maar niet…’

In het verhaal van Jona speelt een spannende discussie: als God iets zegt (of als mensen zeggen dat zij in Gods Naam iets zeggen) dit is vaak al een probleem op zich!) staat het dan voor altijd vast, of kan God zelf veranderen? De vroege profeten waren voor de harde lijn. Als God iets zegt door de profeet moet en zal dat onvoorwaardelijk zó gebeuren. In latere tijden zien we een verschuiving: als de profeet iets zegt en men luistert en neemt het ter harte, dan hoeft en zal het oordeel niet voltrokken worden. Profetie niet als een gesloten toekomstvoorspelling van wat gebeuren gaat, maar een kritische oproep van wat gebeuren moet. Jona is het verhaal over die twee opvattingen en vertelt ons van een God die met veel liefde liever buiten de lijntjes kleurt. God kan veranderen in zijn liefde. En jij Jona, lukt dat jou ook (een beetje)?!

Het dagboek van Simon Jonasz

Het is goed om af en toe een velletje wit papier te pakken. Een schriftje. Schrijven. Waar zit ik in dat verhaal van Jona verstopt? Ik schreef zondag op mijn eerste velletje (het zijn er al veel meer): waarom vind ik het vervelend om mijzelf terug te horen? Bang dat het te veel in de woorden is blijven hangen, té veel een verhaal(tje) is geworden? Best grappig dat een profeet (of dominee!) soms met opluchting zegt: nou even niet, ik wil nu even weg van jou God.

Ik hoor van meer mensen dat ze deze Stille Week af en toe wat schrijven. Dat er veel loskomt. Over Jona. Over Bonhoeffer, leven tussen verzet en overgave. Over het volgen van Jezus, hoe hij er wil zijn-voor-anderen. Over Corona, neemt het te veel of te weinig levensruimte in. En in een dagboek ontmoet ik MIJZELF en dat is goed. En wat zo mooi is: je hoeft niet alleen met woorden te schrijven. Iemand stuurde mij deze foto met een prachtige Paasbelofte:

Maar het gaat voorbij 
en we gaan hier in zekere zin ook sterker uitkomen. 
Wakker worden uit een boze slaap,
opstaan en werken aan een droom. 
Verlangen van al zo lang aan het licht laten komen.
Licht dat voor het oprapen ligt. 
We dragen het met ons mee, in ons…
en in het donker priemt het door een kiertje,
wordt het zichtbaar in wat je doet.

Vrienden en geliefden op anderhalf meter afstand houden?
Sommigen waren nog nooit zo dichtbij, zo na aan het hart.
We wensen elkaar gezegende Paasdagen !

8. Nieuwsbericht (G)Een blad voor de mond

1 april 2020

# Op weg naar Pasen

Het blijft gevaarlijk om in deze corona-tijden iets in het voren te schrijven. Elke (halve) dag verandert de werkelijkheid. Dus als ik nu iets ga schrijven over wat ‘pas’ komende week gebeuren gaat – gevaarlijk! Maar ik durf het erop te wagen, want ook al verandert er ongelooflijk veel: we gaan de Stille week in, we mogen Pasen vieren.

Het zal alleen wel heel anders zijn dan we een paar weken geleden gedacht, bedacht en geschreven hebben. Geen gezamenlijke vieringen. Geen cantorij en Promises. Geen avondmaal in de kring. En die nieuwe paaskaars , hoe moet dat nou? Het zullen ook niet de woorden van Exodus, de schilderijen van Marc Chagall en de liederen van Dietrich Bonhoeffer zijn die Jezus begeleiden op zijn weg van kruis en opstanding. Het wordt het boekje Jona, een profeet in quarantaine, opgesloten in een vis. In het boek Jona wordt Israel/ons een spiegel voorgehouden over ons omgaan met de wereld en het al dan niet navolgen van Gods richtingwijzers. Hoe kun je rustig liggen slapen terwijl boot én stad vergaan? In het boek Jona wordt ons verteld dat er een tweede kans is, je mag na de diepe crisis opnieuw beginnen. STA OP !

# Jona , Corona-virus en Jezus Christus – van doodlopende wegen & nieuw leven

In het verhaal van Jezus komen veel elementen uit het Jonaverhaal terug. De zee, de dood, na drie dagen terugkeren in het leven, Gods liefde die verder gaat en sterker is dan waar wij zijn gestopt. Jona vindt zichzelf terug in het water, zijn hoofd met wier omwonden. Het roept Exodus op, door de Rietzee, van dood naar leven, Pascha- de dood gaat ons voorbij!

Water is kopje onder gaan en weer boven komen. Nieuw geboren worden. In klassieke woorden: de oude mens (Adam) moet sterven opdat de nieuwe mens geboren kan worden. Er bestaan heel wat Jona-en-de-vis-afbeeldingen. Jona die keurig in het pak de vis ingaat en er als herboren jongeman in Adamskostuum weer uitkomt. In het boek “Spiegel der menselijke zaligheid” uit 1450 staat bovenstaande afbeelding. Ik zie geen frisse jongeman die een flitsende herstart maakt. Zijn oude leven is hem nog aan te zien, rimpels, wat houterig en onbeholpen zet hij een eerste stap – het lijkt wel in het luchtledige ? Zou het hem lukken aan land te komen ?

Toen ik bovenstaande afbeelding zag, zag ik onze tijd. Hoe stappen wij straks uit deze crisis, hoe gaan wij dan verder ? De vraag van het boek Jona is zowel of de profeet zich wil omkeren als ook of de stad Nineve zich wil omkeren. Is er een omkeer mogelijk? Waar Nineve als nieuw en anders uit de crisis komt, lijkt voor Jona het oude leven zich te gaan herhalen. Lukt het om na de crisis niet terug te keren naar oud leven , maar een nieuwe manier van leven, een nieuwe balans te vinden?

Het kruis van Jezus vertelt over Gods aanwezigheid in onze wereld. Niet in sterkte, macht en overmacht, maar een mens-zijn waarin ik er wil zijn voor de ander. Dat brengt je op kwetsbare plekken, maar juist daar zal liefde zijn en licht, worden er nieuwe krachten geboren.

Verrassend en creatief ervaren we dat in deze weken. Nieuw leven vraagt om gedragsverandering en nieuwe keuzes. De wereld op zijn kop. Toen en nu. De koning op een ezel. Heden hosanna, morgen kruisigt hem. Vieze voeten die worden gewassen. De Gekruisigde is de Opgestane. Stilte bij een graf. Muziek en zonlicht dat ons leven wordt binnengedragen. Het onderste komt boven – zo mag Pasen dit jaar voor ons zijn.

# Dubbele ICHTUS

Lied 352

Uit het dagboek van Simon Jonasz

Jona: zijn naam betekent DUIF, sla je vleugels uit Jona , want het gaat niet goed met deze wereld. Maar Jona is een aparte vogel, hij heeft geen zin. Een eigenzinnig mannetje die op het beslissende moment vlucht. Een dienstweigeraar die zich toch Hebreeër blijft noemen. Een naam die herinnert aan een God die zorg draagt dat mensen aan de overkant van het water kunnen komen. Dat het leven goed is als niet de kraaien en graaiers het voor het zeggen hebben, maar de duif een rustplaats kan vinden.

In het Oude Testament komt de naam Jona buiten zijn eigen boekje nog maar één keer voor. In het Nieuwe Testament gebeurt dat vaker. En zo ontmoette ik daar Simon bar Jona, zoon van Jona, later bekend geworden als de rots der kerk. Petrus is mijn naam. Ook ik doe niet altijd zoals ik heet. Ook ik ben op het beslissende moment gevlucht. Géén vis, maar wel een haan die er toen naar kraaide. Jezus was mijn BFF, mijn Best Fischermans Friend. Zoon van een timmerman, Mac Carpenter zouden ze in Schotland zeggen. Ik ben zoon van Jona. Niet dat mijn vader zo heette, maar ik ben er een van ‘dat soort’.

Elke viering wil ik uit zijn dagboek iets delen. Misschien legt hij ons elke keer wel een vraag voor. En als jij dan thuis een wit A-4je klaar hebt liggen en elke keer iets opschrijft of tekent, dan groeit ook jouw Paasdagboekje. Als we elkaar dan weer ontmoeten(“volgend jaar In Jeruzalem” zeggen de Joden, stad van vrede) bij brood en beker, de nieuwe paaskaars, het licht aan elkaar doorgevend – als we dan eens wat stukjes aan elkaar voorlezen?! Je weet wel, Pasen 2020 – niet samen, thuis, corona, ontroerend. Sterk spul hoor die Mac Carpenter !

# Liever dood dan leven!

‘Jona is boos. Verongelijkt. God is veel te goed. Niet streng genoeg. Geloven hoeft helemaal niet zo moeilijk te zijn hoor God: je trekt wat rechte lijntjes en dan weten we precies wie er wel bij hoort en niet. Wat mag en niet mag. Goed en kwaad. Maar steeds weer kleurt God buiten de lijntjes. Jona is daar heel erg boos over: “Het is voor mij beter te sterven dan te leven”

De God die duiven vliegen laat begint bij de overmacht van het mededogen, van geduld. Dat doorkruist voor heel veel mensen de mogelijkheid om een redelijke samenhang te ontdekken in Gods wegen met de wereld. Het zou makkelijker zijn en begrijpelijker als Gods toorn automatisch effect zou sorteren. Maar achter de gerechtigheid en de toorn ligt het mysterie van het mededogen,“Zijn toorn gaat voorbij, zijn liefde duurt eeuwig”

De Duitse kunstenares Christina Simon maakte een Jona-cyclus. Ik zie de stad vol rood warm licht, het geel van de zon. Maar de profeet wil het niet zien. Hij is een beetje erg moe van die God die maar doorgaat. Ik doe even niet meer mee. Hij houdt stil aan de rand van de stad, genoeg, verder hoeft toch niet? Er liep net iemand langs hem heen, Josua, Jezus. “Ga je mee?”. Hij bleef hier liever liggen en zag dat Jezus die stad in liep, tot op de bodem ging, drie dagen ver en de dood van het leven aan den lijve ervaren heeft. Elke dag opnieuw er zijn voor de ander. Opnieuw beginnen ? Jona moet er niet aan denken.

7. Nieuwsbericht (G)Een blad voor de mond

2 april 2020

- In isolatie zijn wij paradoxaal het meest verbonden -

Nederland (de wereld) probeert ondanks de lock-downs, isolatie en minimale afstand van 1,5 meter met elkaar verbonden te blijven. Hoe doen we dat ? Internet en allerlei nieuwe digitale media helpen daarbij, maar ook hele klassieke instrumenten als een kaartje sturen of even op het raam bij de buren kloppen houden ons bijeen. Ieder land voor zich en toch een ‘global village’. En het verdriet, de angst, de onzekerheid en het grote aantal slachtoffers maakt vele levens tot één gedeelde mensenwereld.

Wij worden op onszelf teruggeworpen in deze crisis. Daarbij zien we dat er allerlei nieuwe krachten naar boven komen van samenwerking en solidariteit. De afgelopen week vielen er in mijn mailbox vele kleine berichtjes, ideetjes, een lied, een gedicht die tekens waren van die solidariteit. Zó mooi! Het meest populaire was het filmpje van het Rotterdams Philharmonisch Orkest waarin de leden gedwongen door corona, van huis uit Beethovens “Ode an die Freude” speelden. Ieder voor zich én toch samen.

De antropoloog André Droogers raakte daardoor ook hevig ontroerd en vroeg zich af: wat gebeurt hier nou? Hij verbindt dat met ‘de tussentijd’ waarin wij nu leven. In het leven van mensen keert die fase een aantal keren terug: tussentijden en tussenposities. Als er een baby geboren wordt, ben je niet ‘zo maar’ ouders. Een reorganisatie in een bedrijf, van oud naar nieuw. Afscheid nemen van een baan of een relatie. Het overlijden van een geliefde. Een zieke partner verandert ook jouw leven en jullie relatie. Allemaal levensfasen waarin een mens zichzelf opnieuw moet uitvinden. En daar staat geen vaste klok-tijd voor. Soms word je daarvoor tijd gegeven, soms verwachten mensen dat je er na een paar weken wel overheen bent gestapt. “Zit je nu nog steeds te huilen!”

Er zijn ook andere (maatschappelijke) tussengebieden. Carnaval. Koningsdag. Een pelgrimstocht. Sociale verschillen vallen dan even weg. Mensen gaan horizontaler met elkaar om, tegen de gewoonte in. En ook calamiteiten en rampen zijn daar voorbeelden van. Kijk maar wat gebeurt in een NS-trein die twee uur stil staat in de polder. De corona-crisis is nu opeens een heel intens tussengebied. De gebruikelijke manier van samenleven is helemaal verdwenen. We moeten van alles nieuw ervaren en bedenken. Grootse creatieve ideeën worden geboren en hartverwarmende nabijheid , maar we zien ook mensen hamsteren en zich nergens door laten aanspreken ‘ik doe wat ik wil’. De crisis raakt ons allen, iedereen kan door het virus getroffen worden.

André Droogers ziet door de eeuwen heen daarin een relatie met religie en godsdienst: in tussenfasen worden mensen bepaald bij wat de waarde en zin van ons leven is, de zin van alles wat er nu gebeurt. In zo’n fase zijn we ook vaker geraakt, ontroerd, bewogen.

Ik ervaar de afgelopen weken ook sterk als een tussentijd, overgangsgebied. Als kerkelijke gemeenschap zijn we aan het zoeken naar wie en wat we in deze weken (kunnen en willen) zijn. Moeten we vasthouden aan een kerkdienst op zondag, avondmaal op Witte Donderdag, de nieuwe paaskaars in de paasnacht? Gaan we wel of niet bij elkaar op bezoek of stellen we de kerk open ? Of zijn we juist een solidaire gemeenschap door afstand te bewaren?

We hebben de zondagsmail uitgebreid met “(G)een blad voor de mond”. Voor degenen zonder email of digitale middelen worden die nu ook thuis bezorgd. Vieringen gaan we niet met beelden uitzenden, maar via de kerkomroep. Is dat voldoende? Wat we ons opeens heel sterk bewust worden is dat een viering naast mooie liturgie óók heel erg sterk pastorale aspecten in zich bergt. Een viering via de kerkomroep is niet alleen fijn door de mooie woorden van de dominee (dank!) , maar in die woorden kunnen wij elkaar horen , verstaan en ons verbonden voelen.

“Ik zat zondagmorgen 22 maart alleen thuis naar de viering te luisteren. Toch voelde ik me niet eenzaam, maar verbonden met de gemeente. De hele dienst heeft me erg geraakt. Het loslaten en verlaten, ik heb dat zelf recent meegemaakt. En weet dat anderen nu moeten doormaken. Wat is het dan goed om te weten dat je het niet alleen hoeft te doen.

Dat er zoveel mensen zijn die met je meeleven, waarmee je je verdriet kunt delen. En te weten dat God er altijd is en met ons zal zijn. Ik wil iedereen die meewerkt aan deze vieringen hartelijk bedanken. Ga zo door! Of is dat te egoïstisch?”

“Toen ik vanmorgen (29 maart) de klokken hoorde luiden, raakte ik al ontroerd en eigenlijk vind ik het niet eens zo’n mooie klank. Kerkgang is soms gewoonte en traditie, maar ik ben toch blij dat dit erg vertrouwd is. Want bij het luisteren is zoveel herkenning en dat geeft mij troost. Corona versus zegen zal ik niet gauw vergeten, beiden kun je verspreiden.

Ik vraag me wel af of we voldoende steun kunnen bieden aan onze ouderen. Misschien zullen ze niet zo snel het nummer van de dominee bellen voor een praatje of wat hulp. Misschien moet er een centraal nummer komen, soms wil je ineens even met iemand erover kunnen praten”

Matthijs Glastra

# Hoe kunnen we zorg dragen voor elkaar

In de werkgroep Pastoraat heeft ieder een eigen wijkje met 80-plussers. Deze weken letten we extra goed op elkaar! We hebben gekeken naar mensen die in een verpleeghuis of zorginstelling verblijven en zij die wat extra aandacht op prijs stellen. Het gaat daarbij om ca. 15-20 mensen. Ons voorstel is om deze mensen van tijd tot tijd een kaartje te sturen met een kleine groet.

Elke week zullen we via de zondagsmail vragen

Wilt u iemand een kaartje sturen?
Als u aangeeft hoeveel kaartjes u wilt versturen, krijgt u van ons de adressen. Graag een reactie naar Mariette van Herwijnen

Als er contact met de predikant gewenst is, dan kunnen we -ook bij u thuis- een afspraak maken. Dat zal deze weken iets vaker per telefoon , mail of langs digitale hulpwegen gebeuren. In de kerk blijft er ruimte om elkaar -met in acht neming van de maatregelen wat betreft sociale interactie (zoals de onderlinge afstand , geen hand geven) – te ontmoeten.

Hebt u ondersteuning met boodschappen, hulp van iemand nodig , even een gesprekje, of wat u echt even wilt delen? Laat het ons dan weten!

Mariette van Herwijnen    026 325 4612        mariettevanherwijnen@gmail.com
Wijchert de Wit                    026-325 2959  wy.dewit@hccnet.nl
Matthijs Glastra                    06 2129 4143  predikant@pknhuissen.nl

# Berichten van en naar Rodolfo in Cuba

Vanuit Bridging Gaps is lang geleden een contact met Dominee Rodolfo op Cuba ontstaan. Jan Rietveld ontving een bericht van Rodolfo waarin hij onder meer informeert naar onze gezondheid en de situatie in dit land in corona-tijd.

“I am worried about you with the covid-19 disease. Is everything all right with you? Cuba has 370 people isolated in hospitals and 21000 suspects and 5 people in bad condition. My family is fine but we need your prayers. The Cuban government doesn’t close the borders and the tourists continue arriving. We live close to the Varadero resort, the big one in Cuba. Piet and Jose know about that. So, we are expecting and afraid and taking natural medicines. Pray for us.

Your Cuban brother and friend, Rodolfo”

Zondag 29 maart hebben we Rodolfo, zijn familie en Cuba in de voorbeden opgenomen. En heeft Jan naar Rodolfo toe een goed beeld geschetst van onze situatie hier (en ik hoop maar dat Kruyf een typefoutje is geweest Jan!):

Helping the older ones asks for a lot of improvisation! However, it creates a feeling of togetherness no one dreamt of before in our congregation! It can be compared with a recent performance of the Rotterdam Philarmonic Orchestra, where the members played part of the 9th symphony of Beethoven with the texture: ‘Alle Menschen werden Brüder’ (all people become brothers). The musicians played this each of them from their own lodgings, connected by view and sound via internet! It is also shown on ‘you-tube’ I believe.

Not very long ago we had in this country a famous football-player (Kruyf) who spoke the legendary words: every disadvantage has its benefit. The borders of this country are not formally closed yet, but travelling across the border is prohibited unless you have a very good reason. So no one can leave this country just for fun, or enter it vice-versa without the Dutch nationality. I sincerely hope for you that these tourists entering Cuba (apparently not being burdened by too much imagination) will remain in their resort.

Beste groet en blijf gezond ! Jan

# Twee gedichten

Engel

‘k Heb een engel die mij leidt

En die altijd naast mij staat

Waar ik stilletjes mee keuvel

Waar ik zachtjes wat mee praat

‘k Heb een engel die mij leidt

Heeft geen hoofd en heeft geen naam

Maar hij is zo hulpbereid

Bovenmenselijk bekwaam

In de kou is hij mijn vuur

In mijn dorst is hij de bron

Hij zit naast mij aan het stuur

In de mist is hij mijn zon.

‘t Is niet nodig dat ik weet

In mijn vreugde of verdriet

Waar hij woont of hoe hij heet

Nee, dat zeggen engelen niet

Ik was door al die jaren heen

In de diepste droevenis

Nog nooit een moment alleen

Omdat mijn engel: liefde is.

Toon Hermans

Verwondering

Mensen

die mens zijn voor elkaar,

mensen elkaar tooiend

in verwondering,

mensen elkaar zegenend

met vrijheid,

mensen

die mens zijn voor elkaar,

een kwestie van vriendschap,

genegenheid, liefde.

Hans Bouma

# Varia – hoe blijven wij het virus de baas

* een oproep voor mondkapjes : https://bit.ly/33KCayU
* een kleurrijk lied “Der Herr segne dich, der Herr behüte dich”
* een tip: “Stabat Mater” van Pergulesi in de uitvoering met Andreas Scholl
* andere tip: “Ken je mij” van Trijntje Oosterhuis
* vaak getipt: Rotterdams Philharmonisch Orkest

https://www.youtube.com/watch?v=3eXT60rbBVk

# Voor de (t)huisblijvers

Twee gedichten uit “Ik wou dat ik een vogel was”

Twee kleine slakjes

hielden van elkaar

ze gingen samen trouwen

toen werden ze een paar

ze hebben snel hun huisjes

op elkaar gezet

nu wonen ze gezellig

samen in een flat

Naar huis

dacht slak

en hij vergat

dat hij het

bij zich had

6. Nieuwsbrief (G)Een blad voor de mond

24 maart 2020

Bijna overal in Nederland werden afgelopen zondag de kerkvieringen on-line uitgezonden. Ook in Huissen. Bij een ‘gewone dienst’ sta ik na de viering bij de uitgang, we geven elkaar een hand en wensen elkaar een goede week. Die hand kunnen we niet geven, maar wel per mail delen met elkaar wat we aan de online-viering beleefd hebben. Al jullie reacties voelen als vele bemoedigende en troostende handen om elkaar te dragen. Maar eerst, om te beginnen een kinderverhaal voor zondag 22 maart jl, gevonden op de website van de Oranjekerk in Amsterdam.

Mama, waar is iedereen? Is iedereen verstopt of zo?

– Nee, liefje, de mensen zijn allemaal thuisgebleven, vanwege het coronavirus, weet je nog?

Oh, maar mama, is de kerk dan nu voorbij?

– Nee de kerkdienst is niet voorbij, daar gaan we nu toch mee beginnen, maar dan zo dat iedereen thuis meeluistert via het internet.

Waarom?

– Nou, dan is het tóch een zondag met een kerkdienst in de Oranjekerk.

Echt? Maar niemand kan jou zien!

– Nee, en ik kan óók niemand zien.

O… Dus dat is eigenlijk net als met God?

– Hoe bedoel je?

Nou die kan je toch ook niet zien?

– Ah, zo bedoel je, ja dat zeg je goed. We zijn vandaag samen kerk, maar we kunnen elkaar niet zien. Weet je dat dat eigenlijk ook altijd is op alle andere dagen van de week? Dan zijn we ook kerk. En er zijn ook mensen die al heel lang of heel vaak niet naar de kerk kunnen komen. Die horen ook bij de kerk. Kerk is eigenlijk heel vaak wat je niet kunt zien. Kerk dat is ook dat je weet waar je bij hoort of wilt horen, dat je dingen doet, anderen opzoekt, dingen wil weten en er tijd voor wilt nemen…

– Maar voor God hoef je dus eigenlijk helemaal niet naar de kerk te gaan?

Nee, het hóéft niet. Maar vaak is het wel makkelijker als je wel naar de kerk kunt gaan als je iets wil weten over God of God wil danken.

– Ik vind het wel gek zo. Wanneer begint het nou?

Het is al begonnen.

# Online kerkdienst 22 maart in Huissen️

Herman en Sipkje hebben de muziek en zang verzorgd, Huub was er voor de geluidsinstallatie en kerkomroep. Drie kerkenraadsleden en de dominee. Een gesloten kerk, sociale distantie en toch liefdevol met elkaar verbonden. Wat fijn dat wij ons niet verlaten voelen nadat we de dienst via de media toch mochten mee beleven. Een fijne manier om met elkaar verbonden te zijn en elkaar niet loslaten.

Wat ik wel ervaar is hoe onze natuur (klimaat) veel schoner is met minder verkeer. De natuur regelt het zelf wel, gestuurd door onze God. Diezelfde God verlaat ons niet wanneer we ons op Hem vertrouwen. Ik vond het een mooie dienst en voelde toch verbondenheid met onze andere gemeenteleden, zag dat mensen ook in onze facebook pagina hebben gereageerd. Zo doorgaan denk ik zolang de Corona nog rondwaard.

Gaan in de binnenkamer, zo zijn de overwogen woorden, met herkenning bij mij overgekomen. Leven vanuit vreugde met diepgang horend en vertolkend wat is. Zoveel malen dichterbij dan een overheid die direct weer als een terrorist een corona- noodbericht op mijn telefoon doet landen.

Het is goed te zingen bij jouw stem Matthijs

Het was heel mooi Matthijs. Heel bijzonder dat je je toch zo verbonden kunt voelen/ kunt zijn ook al zit je achter een laptop. Je hebt het prachtig gedaan. Dank!

Hoi Matthijs. Wij hebben geluisterd…dank voor de mooie ‘dienst’. Het is goed om op deze manier toch met elkaar verbonden te blijven. Blijf gezond

Ik heb nagedacht over de dienst van heden morgen. Als het aan mij ligt moet je de opzet niet veranderen ik vond het mooi.

Vanmorgen geluisterd. Om in jouw woorden te spreken: ik ben blij dat we verbonden waren! Dank je voor de mooie dienst.

Hiemee willen wij je laten weten dat wij de on line dienst van zondag j.l. als ” een schot in de roos ” hebben ervaren. Wij stellen het zeer op- prijs bemoedegende woorden en orgelspel vanuit onze eigen Huissense kerk te mogen beluisteren in deze voor velen zo rumoerige en onzekere tijd. Ook kunnen wij ons voorstellen dat het voor de predikant als organist lastig is om voor lege stoelen te preken en te spelen dan voor een volle kerkzaal.Daar om waarderen wij deze manier van kerk zijn zeer.

Wat een troost in deze bizarre tijd: ik mag mij verlaten……. Heel de wereld zou jouw woorden van afgelopen zondag moeten horen! Graag zo doorgaan op de zondagen. Ik kan er de week mee door en ik denk velen met mij. Taize liederen leken wel speciaal voor mij uitgezocht. En het laatste lied van Bonhoeffer (die mij nog steeds niet verveelt): prachtig. Blijf gezond!

Met de huispaaskaars naast de computer naar de dienst geluisterd. Heel weldadig, je voelt je toch verbonden met je gemeente. Vooral je overdenking maakte indruk; om nog eens te luisteren de komende week. Met dank voor dit alles en groet

Op afstand en toch dichtbij ! Mooie oplossing , vooral doorgaan. Ook bij ons na de dienst koffie. Sterkte iedereen en veel wijsheid komende tijd !

Ik was blij dat ik de kerkdienst kon volgen via de computer. De link uit de mail lukte niet, maar via een andere weg kon ik toch meeluisteren. Een vertrouwde stem en ook de rituelen van bidden en danken. En het wel en wee van gemeenteleden. We horen de hele dag alles over het virus, maar vanuit een psalm of gebed is het toch een ander perspectief. Ik las op de NOS dat er vanmorgen door heel veel mensen gebruik van gemaakt was. Mooi dat dit kan. Ik zou het fijn vinden om op deze manier toch verbonden te zijn. Misschien ook iets voor de “goede week” al hoop ik wel dat het dan allemaal voorbij is.

Dank voor de bemoedigende woorden. Ik verbaasde mezelf, toen ik vanmiddag luisterde, dat ik het fijn vond om op deze manier mij te verbinden. Ik voelde het zoeken naar een vorm. Het zingen was klein en voelde toch of ik daar was. Het tweede muzikale lied raakte me ( voordat je wat ging zeggen). Ik herkende het maar ik vond de woorden niet. Ik heb nagedacht over Bonhoeffer daar in zijn cel. Ik besefte dat wij hebben wat hij niet had: onze dierbaren dichtbij. Dierbaren die we kunnen zien, horen en aanraken. Lastiger wordt het al met bijvoorbeeld mijn ouders. Daar gaan we niet heen. Beeldbellen is een uitkomst. Vrienden whatsapp ik en of ik spreek een bericht in en iedereen vindt dit fijn: zo hoor je elkaar, je voelt hoe iemand zich echt voelt, bij het schrijven mis je dat gevoel. Ik vind het een bizarre tijd. Persoonlijk voel ik geen angst alleen toen ik in de winkel kwam en alle schappen leeg aantrof. Ik schrok toen van mijn medemens. Ik besefte hoe kwetsbaar het leven kan zijn, van overvloed naar niets. Ik heb de laatste tijd vaak aan 1 Korintiërs 13 gedacht, over de liefde. Hoe angst liefde en humaniteit verdringt. Wat offeren we op voor de liefde wat eigenlijk angst is. Rare tijden

Thuisdienst zondagmorgen 22 maart 2020: stil worden, luisteren, meedoen. Ontroerend, dichtbij. Zeker goed om zó verbonden te zijn. Goed om zó door te gaan. Bedankt. Ook thuis is er koffie na de dienst!

De dienst van deze morgen geeft mij een groot gevoel van verbondenheid met onze gemeente, zoals ik dat trouwens elke zondag als gedwongen ’thuisblijver’ ervaar (wat het gemis des te groter maakt wanneer een uitzending wegvalt zoals vorige week toen de dienst niet doorging).De situatie van deze dagen maakte het extra voelbaar.

Deze dienst via de radio gaf mij qua inhoud en vormgeving een ervaring van saamhorigheid, samen op weg in de ongekende strijd tegen dit virus, onder de bezieling van Bonhoeffer en Roeka, en verwoord door Matthijs.

Mooi dat we op deze manier toch nog een soort van viering hebben. We kunnen ons zo oefenen om toch de verbinding te voelen zonder dat we in dezelfde geografische ruimte zitten. Leren dat we elkaar op en ander niveau kunnen ontmoeten. Mooi ook en toepasselijk op onze situatie, oude woorden van een psalm en de woorden van Bonhoeffer. Oefenen onze zorgen nu en dan even ver van ons te laten en te leven in een moment zoals het hier werd aangereikt op deze zondagmorgen. Bedankt hiervoor en o ja…we zaten al als vanzelf klaar met onze collectebonnen, maar er kwam niemand collecteren.

Ik wil even reageren op de genomen acties van de kerkenraad om met behulp van digitale middelen het cement te zijn, waardoor we ons als gemeenteleden in ieder geval nog verbonden weten (voelen) met elkaar in deze tijd van afstand houden van je medemens. Zondagmorgen hebben we de dienst beluisterd en we waren geëmotioneerd en gesterkt in ons gevoel dat we er niet alleen voorstaan. De zorgen die we hebben betreffen vooral onze kinderen en kleinkinderen. Gelukkig gaat alles tot nu toe goed met hen. Ook “(Geen) blad voor de mond) voldoet volgens ons aan een behoefte. Goede initiatieven.

Lieve mensen,

Ik hoor het van artsen en zorgverleners. Een online-contact is vaak niet minder persoonlijk dan een live-ontmoeting. Er worden deze dagen dingen gezegd die in een gewoon gesprek nooit aan de orde waren gekomen. Mensen die al veel langer gedwongen tuis zijn, voelen zich minder aan de rand.Wat wordt er veel onder woorden gebracht in al jullie reacties. Wat terugkeert is de herkenbaarheid eigen gebouw, een eigen geluid, een vertrouwde predikant en jullie als vertrouwde gemeenteleden die tussen de regels kunnen door luisteren: dit is ónze gemeente. Vrijdag komt het moderamen -plus bij elkaar. Te midden van een wereld waarin alles verandert, is het fijn dat er een paar vaste ankerpunten zijn en blijven. Er klinkt een duidelijke lijn in jullie reacties door: doorgaan. Het was afgelopen zondag om 10 uur topdrukte in Nederland met al die online-uitzendingen; de uitzending kwam met vertraging op gang. Wellicht kunnen we een volgende keer wat eerder of later beginnen?

Matthijs

# Zingen in de storm & luistertroost

“Gezegend zij die zingen in de storm !” Op de site van onze kerk staan sinds vorige week 3 liederen die Herman en Sipkje Schimmel in onze kerk hebben opgenomen. Soms helpt een lied meer dan 1000 woorden. Dank voor deze bijzondere en inspirerende bijdrage.

Uit Amersfoort hebben twee (stads)predikanten een dagelijkse de podcast “Luistertroost” gemaakt

Elke dag een korte meditatie rondom een kerklied. De melodie daarvan wordt gespeeld door wisselende musici op verschillende instrumenten. De predikanten schrijven per 2 à 3 dagen de teksten en zorgen er voor dat er elke dag omstreeks 16.00 uur een nieuwe aflevering op de website staat. “We kozen bewust voor ‘klein’ want dat is langer vol te houden. Bedenk dat dit geen sprint wordt, maar een marathon. Alle goeds voor iedereen!” https://kerkliedwiki.nl/Kerkliedwiki:Luistertroost.

# Kaart voor oud-minister Bruno Bruins

De kaart voor ex-minister Bruno Bruins is gepost. Deze is namens de Protestantse Gemeente Huissen verstuurd. Wie eventueel op persoonlijke titel alsnog een kaart sturen: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Parnassusplein 5, 2511 VX Den Haag

# Gegrond bestaan – grond onder de voeten

Gedicht van dominee Frank Leever, zondag 15 maart 2020

Gegrond bestaan

Er is uiteindelijk

een bodem onder het leven:

de trouw van God, de liefde van Christus.

Daar stá ik op.

Verwonderd geloof ik.

Niet dat alles steeds zo gaat

als ik het wel zou wensen.

Een mens wil veel…

Maar gebeurt het,

dat mij iets overkomt,

dat ik struikel of val,

dan ga ik niet door de grond.

Zo kan ik gelovend verdergaan

met wie mij lief en dierbaar zijn –

met beide benen in de wereld

en grond onder de voeten.

Amen.

5. Nieuwsbrief (G)Een blad voor de mond

23 maart 2020

# Het is lente !

Hoe kun je naar een probleem kijken ? Door er helemaal op te focussen tot in alle kleine details. Je kunt ook naar iets heel anders kijken en dan vandaar uit met een heel ander perspectief het probleem belichten. In dit nummer van “(G)een blad voor de mond” een aantal plaatjes , gedichten, artikelen en verhalen die ik mocht ontvangen. Gisteren was het 21 maart – de lente is begonnen !

Een artikel uit NRC over de Britse kunstenaar David Hockney. Nu de musea gesloten zijn, openen musea online hun collecties. Kunstenaars delen nieuwe werk en boodschappen via Instagram. “Do Remember They Can’t Cancel the Spring ” (onthoud het goed: de lente kunnen ze niet annuleren) is de titel van een troostrijke iPad-tekening van ontluikende narcissen die David Hockney de wereld heeft ingestuurd. De 82-jarige Brit is een van de kunstenaars die op sociale media reageren op het sluiten van musea door berichten van hoop en solidariteit te verspreiden en door nieuwe kunstwerken te delen. Hockney maakte zijn kunstwerk bij zijn huis in Normandië, waar hij in zelfquarantaine is gegaan.

Do Remember They Can’t Cancel the Spring

Een andere kunstenaar, Olafur Eliasson, heeft op sociale media commentaar geleverd op het gebruik van technologie om de intimiteit te behouden tijdens landelijke lockdowns om verspreiding van het virus te voorkomen. Bij een aantal kunstwerken met als thema ‘nabijheid/distantie’ voegt hij de vraag toe “Hoe kunnen we in deze tijd van sociale afstand en isolatie nieuwe manieren vinden om samen te zijn – of, om de woorden van socioloog Sherry Turkle gebruiken, nieuwe manieren om ‘alleen samen’ te zijn?”

# Maar de lente wist het niet….. ❤️

Het was begin 2020…

De mensen hadden een lange donkere winter achter de rug,

Februari was een hele onrustige maand geweest met veel stormen en veel regen,

De natuur was onrustig, alsof ze de mensen iets wilde vertellen, alsof ze de mensen ergens voor wilde waarschuwen…

En toen werd het Maart…

Het was Maart 2020…

De straten waren leeg, de meeste winkels waren gesloten, de meeste auto’s stonden langs de kant van de weg,

de mensen kwamen bijna niet meer buiten, de mensen konden niet geloven dat dit gebeurde…

Maar de lente wist het niet

En de bloemen bleven bloeien

En de zon scheen…De eerste mooie lentedag sinds lange tijd brak aan

En de zwaluwen kwamen terug

En de lucht werd roze en blauw

Het werd later donker en ’s ochtends kwam het licht vroeg door de ramen

Het was Maart 2020…

De jongeren studeerden online, vanuit huis

Kinderen speelden onvermijdelijk vooral in huis

Pubers verveelden zich, ouders wisten niet wat te doen

Mensen kwamen alleen even buiten om boodschappen te doen of om de hond uit te laten

Bijna alles was gesloten …Zelfs de kantoren, hotels, restaurants en bars

Het leger begon uitgangen en grenzen te bewaken

Mensen moesten vanuit huis gaan werken

Ondernemers kwamen in de problemen

De meeste kinderen konden niet meer naar school

Er was ineens niet genoeg ruimte voor iedereen in ziekenhuizen…

Maar de lente wist het niet en het ontsproot

Ze draaide onverstoorbaar haar jaarlijkse programma af

Het was Maart 2020

Iedereen zat thuis in quarantaine om gezondheidsredenen of preventief

Sommige mensen mochten niet meer naar hun werk, anderen móesten

Elkaar omhelzen, kussen of een hand geven was ineens een bedreiging

Iedereen moest flinke afstand tot elkaar bewaren, dat was afschuwelijk

In de supermarkt waren allerlei schappen leeg

Allerlei leuke dingen gingen niet meer door , daar werd een streep door gezet

Mensen werden beperkt in hun vrijheid terwijl er vrede was

Over de hele wereld werden veel mensen ziek en het was besmettelijk…

Er was isolatie, ziekte en paniek….Toen werd de angst pas echt!!

En de dagen zagen er allemaal hetzelfde uit…

En de weken duurden ineens veel langer…

De mensen zaten vast in een film en hoopten dagelijks op dé held…

De wereld was vertraagd, niemand had dit verwacht…

Maar de lente wist het niet en de rozen bleven bloeien, de Magnolia stond in de knoop

En toen…

Het plezier van koken en samen eten werd herontdekt

Iedereen gaf elkaar tips over leuke dingen die je met je kinderen kon doen

Er was weer tijd om te schrijven en te lezen, mensen lieten hun fantasie de vrije loop en verveling ontsproot in creativiteit

Sommigen leerden een nieuwe taal

Sommigen ontdekten kunst

Sommigen ontdekten dat ze niet écht leefden en vonden de weg naar zichzelf terug

Anderen stopten met onwetend onderhandelen

Iedereen had van de één op de andere dag veel meer tijd voor het gezin

Eentje sloot het kantoor en opende een herberg met slechts vier mensen

Anderen verlieten hun vastgeroeste relatie om de liefde van hun leven te vinden

Anderen boden aan om voor kwetsbare mensen boodschappen te doen of te koken

Iedereen wist ineens wat een ‘vitaal beroep’ was, deze mensen werden helden, ze werden meer gewaardeerd dan ooit

Anderen gingen op afstand muziek met elkaar maken en zingen om op deze manier samen te zijn.

Sommigen maakten vliegers van papier met hun telefoonnummer erop zodat eenzame mensen ze konden bellen

Om 20:00 uur s ‘avonds gingen mensen uit allerlei landen klappen voor alle artsen, verpleegkundigen en zorgpersoneel die keihard aan het werk waren om in de zorg alles draaiende te houden

Het was het jaar waarin men het belang erkende van gezondheid en verbinding, van sociale contacten en misschien ook van zijn roeping…

En de economie ging bijna kopje onder, maar stopte niet, het vond zichzelf opnieuw uit.

Het was het jaar waarin de wereld leek te stoppen, het jaar waarin we met elkaar in de geschiedenisboeken zouden komen…

En de lente wist het niet,

en de bloemen bloeiden en de bomen liepen uit en het werd steeds warmer

en er waren veel meer vogels

En toen kwam de dag van bevrijding…

De mensen keken tv en de premier vertelde iedereen dat de noodsituatie voorbij was

En dat het virus had verloren!

Dat iedereen samen had gewonnen!!!

En toen gingen iedereen de straat op…

Met tranen in de ogen…

Zonder maskers en handschoenen…

De buurman werd geknuffeld, alsof hij een broer was

En de wereld was mooier en liefdevoller geworden

En de mensen waren humaner geworden

En ze hadden weer waarden en normen

Doordat alles stil had gestaan kon de aarde weer ademen, ook zij was genezen van wat de mensen háár veel eerder hadden aangedaan

En toen kwam de zomer….

Omdat de lente het niet wist

En hij was er nog steeds

Ondanks alles

Ondanks het virus

Ondanks de angst

Ondanks de dood

Omdat de lente het niet wist,

leerde iedereen

de kracht van het leven…

Susan Blanco

# Via WHATTSAPP EN FACEBOOK

# Twee teksten van Toon Hermans

Licht

Heer,

zoals het licht

doorbreekt uit de nacht,

zich verspreidt

en alle dingen aanraakt,

zo breekt uw liefde voor mij

door uit de donkerste dagen.

Geef mij de kracht

het warme licht van uw liefde

op te vangen,

en de dag zal gezegend zijn.

Ik weet niet hoeveel mensen mij hebben geschreven (toen het slecht met me ging): ‘We zullen een kaarsje opsteken’. Mensen uit alle lagen van de bevolking, onder wie ook gelouterde mensen die zelf ooit hard hadden moeten knokken. Op die momenten voel je, dat zo’n kaarsvlammetje niet zomaar een sentimenteel lichtje is. Als iemand een kaars pakt, en een lucifer, en die kaars voor iemand anders aansteekt, dan is er toch sprake van warmte van de ene mens voor de andere mens. Duizenden en duizenden mensen steken op een dag een kaarsje aan. Dat is iets heel anders, dan wanneer duizenden mensen geen kaars aansteken. Bidden betekent niet alleen ‘vragen voor jezelf’, maar het is ook vragen voor de ander. Zoals je een kaarsje voor een ander opsteekt. Zo vindt door het gebed een verbinding tussen mensen plaats en dat is een grote kracht in de samenleving

# Het coronavirus maakt onze wereld (te) klein ?

De uitbraak van het corona-virus houdt de hele Nederlandse samenleving in zijn greep. De eerste prioriteit op dit moment is vanzelfsprekend de strijd tegen dit virus en daar gaat alle aandacht naar uit. Maar wat betekent dat voor al die andere zaken die zich momenteel ook in deze wereld afspelen ? Hoe verhouden we ons in deze tijden tot het leed elders in de wereld ?

In Trouw van donderdag 19 maart stond een pagina-groot artikel met bovenstaand thema – kan dit meegenomen worden in dit blad vroeg iemand ? Ja natuurlijk,

ALEXANDRA VAN DITMARS , Trouw , 19 maart 2020

Onze aandacht wordt momenteel beheerst door corona. En dan met name door de situatie in Nederland. Is deze focus op eigen land volledig terecht, met oog op onze gezondheid? Of moeten we deze tijd ook gebruiken om in te zien hoe kwetsbaar we zijn en hoe moeilijk anderen, in buitenlandse gebieden, het hebben? Kunnen we in deze virustijd nog verder kijken dan onze eigen nood?

“Ervoor zorgen dat ziekenhuizen en medisch personeel niet overbelast worden, is een thema dat nu bovenaan staat”, zegt filosoof en schrijver Désanne van Brederode. “Wat mij betreft is dit dan ook een uitgelezen moment om in te zien hoe vreselijk het is dat in Syrië al ruim een jaar doelbewust ziekenhuizen worden gebombardeerd, in een gebied waar ontzettend veel mensen klachten hebben door oorlog, honger en gebrek aan medicatie. Maar daar hoor ik niks over. Ik snap heus dat de voorpagina’s nu vol staan over corona. Ik ontken de ernst van het virus ook niet, noch vind ik de maatregelen overdreven. Maar het valt mij op dat deze collectieve bezorgdheid zo zelden andere menselijke drama’s betrof.”

Artsen Zonder Grenzen meldde dat het coronavirus Lesbos heeft bereikt, waar in vluchtelingenkamp Moria soms maar één kraan zonder zeep beschikbaar is voor 1300 mensen. De organisatie vraagt autoriteiten om het kamp zo snel mogelijk te evacueren, zegt Van Brederode.

“Maar daar verschijnt weinig over in de media. Net zoals over de situatie in Idlib. Terwijl er wel tien artikelen verschijnen over hamsteren in Nederlandse supermarkten.”

Bas Haring, bijzonder hoogleraar publiek begrip van de wetenschap aan de Universiteit Leiden, vindt het logisch dat mensen zich eerst richten op hun eigen omgeving. “Maar dat iets logisch is, betekent nog niet dat het rechtvaardig is.”

De filosoof spreekt in het Filosofisch Elftal voor het eerst over een onderwerp dat hij waarschijnlijk letterlijk aan den lijve ondervindt. Hij is al tweeënhalve week flink ziek thuis met coronasymptomen; zijn dokter denkt dat hij het virus heeft. Hij blijft er nuchter onder, maar merkt ook dat ziek zijn ten tijde van een pandemie anders voelt dan ‘gewoon’ ziek zijn.

“Ik maak me meer zorgen om mijn omgeving dan normaal. En dat zie je nu ook in de rest Nederland. Wij zitten als het ware als apen op een rots, vormen samen een club en zorgen voor elkaar. Andere groepen vinden we minder belangrijk, en die willen we niet op onze rots. Biologisch valt dat te verklaren. Maar rechtvaardig is het niet. Er zijn zat mensen buiten ons land die ook hulp nodig hebben en waar niemand naar omkijkt, terwijl we best iets kunnen doen.

“Nu kun je zeggen: je moet eerst voor jezelf zorgen, daarna kun je pas anderen helpen. Net zoals je in het vliegtuig eerst je eigen zuurstofmasker moet opzetten. Maar ik heb niet het idee dat mensen die bezig zijn om hun eigen hachje te redden, bijvoorbeeld door paracetamol te hamsteren, dat vooral doen zodat ze daarna anderen kunnen helpen.”

Van Brederode: “Er zijn ook mooie ontwikkelingen: mensen doen boodschappen voor ouderen, letten op hun buren, zetten vrijwilligersnetwerken op. Opeens zijn links, rechts, jong en oud allemaal gelijkgeschakeld en zit iedereen in hetzelfde schuitje.

“Maar dat gaat gepaard met een nationalisme – ‘wij als Nederlanders komen hier samen doorheen!’ – dat me zorgen baart. Dit oranjegevoel kan ervoor zorgen dat we weliswaar meer solidair tegenover elkaar worden, maar vanuit die nationale trots kunnen we ook juist harder worden tegen andere landen.

“Daarnaast is het ook weer niet zo bijzonder wat we nu doen. Je kunt je ook verbazen over de afwezigheid van zorgzaamheid in de voorgaande jaren. Zo zijn we eerder keihard geweest in de bejaardenzorg.”

Haring vindt de naastenzorg hoopvol, maar kijkt er met niet een al te roze bril naar. “We kopen nog steeds de supermarkten leeg, waardoor ons zorgpersoneel ’s avonds niet normaal boodschappen kan doen.”

Meer nationalistische gevoelens in deze tijd vindt hij niet per se zorgwekkend. “Het is ook simpelweg een gevolg van hoe we Europa hebben georganiseerd: elk land regelt dit nationaal. Dan is het ook logisch dat de nationale instanties meer herkend worden.”

Van Brederode: “Ik denk dat het eerder te maken heeft met het feit dat deze virustijd een helder en concreet doel heeft: we kunnen als natie één vuist maken en elkaar helpen. Normaal varen we in engagement allemaal onze eigen weg. Ik richt me op Syrië, een ander weet alles over het klimaat, weer een ander houdt zich bezig met de problemen van fast fashion. Nu komen we allemaal samen. Dat vervult een behoefte aan zingeving en richting die al langer leefde.

“Dat is mooi, maar laten we het alsjeblieft niet tot onze landsgrenzen beperken. En als we daar wel overheen kijken, laten we dan niet de houding van de Chinese bevolking romantiseren. Ja, ze houden zich strikt aan de adviezen van de overheid en plaatsen collectief boven individu. Inderdaad, het zou goed zijn als we dat in Nederland nu ook meer zouden doen. Maar vergeet niet dat de bevolking in China zich zo gedraagt, omdat je daar zo zonder proces in de gevangenis zit als je een centimetertje afwijkt van wat het beleid voorschrijft.”

Haring: “Daarnaast mogen we ook vaker de vraag stellen: wat is in deze crisissituatie werkelijk nodig? We zijn geneigd te kijken in hoeverre we kunnen blijven doen wat we al deden. Maar misschien moeten we juist iets anders gaan doen. Wellicht is onderwijs voor studenten online aanbieden nu bijvoorbeeld niet het belangrijkst, en kunnen studenten beter boodschappen gaan doen voor kwetsbare ouderen. Die gedachteswitch zie ik nog weinig.”

# Kaarsje aansteken in de kerk ?

Moderamen en kerkenraad bewegen mee met alles wat er gebeurt – en daarmee veranderen soms eerder gedane berichten. Dachten we vrijdag nog dat het goed was om twee lijnen open te houden: de kerk komt naar mensen toe (online viering ) én mensen kunnen naar de kerk blijven komen (kaarsje opsteken bij het klokluiden op woensdagavond of tijden mijn aanwezigheid in de kerk). Dat heeft tot nieuwe stevige én goede gesprekken gevoerd in hoeverre wij als kerkelijke gemeente de grootst mogelijke terughoudendheid in sociale interactie moeten (waar)borgen als een bijdrage aan onze maatschappelijke verantwoordelijkheid en solidariteit.

Het moderamen heeft daarom besloten niet te uitnodigend te zijn om naar de kerk te komen en het risico te lopen dat daarbij het virus zich zou kunnen verspreiden. Dus geen kaarsje branden op woensdagavond en geen inloop van de predikant op dinsdag en vrijdag. U kunt wel met mij een afspraak maken . Vandaag hebben er in de kerk ook een paar kaarsjes gebrand. Twee daarvan kwamen van mensen die mij daarom gevraagd hadden. Als je wilt dat er op woensdagavond of zondagmorgen een kaarsje brandt kun je dat doorgeven.

PS Gisteren is er een brief verstuurd naar minister Bruins als een teken van diep respect en verbondenheid voor zijn grote inzet in deze -zeker ook persoonlijk – moeilijke en zware tijden.

# Kerkdienst online – ja of nee ?

Vanmorgen hebben we in Huissen de kerkdienst online met elkaar gedeeld. In het volgende nummer van “(G) een blad voor de mond” zullen de reacties te lezen zijn. Misschien wil je nog reageren , graag !! Er zijn gemeentes die geen eigen online kerkdienst aanbieden en door verwijzen naar het landelijke aanbod. Er is het onbehagen dat we door deze vieringen als kerk toch een paar mensen bij elkaar laten komen in het kerkgebouw – is dit echt noodzakelijk? Botst dat niet met de landelijke richtlijn om optimale terughoudendheid te betrachten ? Of vinden we het – met alle voorzorgsmaatregelen , het respecteren van de regels én het in acht nemen van onze persoonlijke verantwoordelijkheid – op dit moment een goede manier om als geloofsgemeenschap aanwezig te zijn bij alles wat mensen bezighoudt en overkomt ??

Een collega schreef : “De afgelopen week heb ik over zo veel dingen weer opnieuw moeten nadenken. Wat gaat wel door, wat niet en vooral ook waarom. Het is een crisis om te doordenken. Waarom willen wij bijvoorbeeld de eredienst in de eigen plaats door laten gaan? Wat is het verschil om het Woord via een andere kerkdienst te horen, of vanuit de eigen gemeente? Maar ook welke woorden zoek je in deze tijd, hoe bemoedig je elkaar? Wat verlangen we vandaag van God?”

4. Nieuwsbrief (G)Een blad voor de mond

18 maart 2020

#  Bericht van het Dominicanenklooster in Huissen

Beste Kapelgangers,

Wij, de Communiteit, nemen het besluit van de bisschoppen inzake het Coronavirus ter harte. De vieringen op zondagmorgen vervallen in ieder geval tot 31 maart. De overige vieringen, de lauden om 8 uur en de vespervieringen om 18.30 uur gaan gewoon door.

Paul Minke OP , Prior Dominicanen klooster

Over de twee gebedstijden in het klooster:
Elke morgen en avond komen we voor een half uur bijeen om samen te bidden. Om 8.00 uur is er de morgenviering (Lauden) , om 18.30 uur de Avondviering (Vespers, op dinsdag en vrijdag met eucharistie). Twee getijden zoals eb en vloed. Iedereen die wil kan meedoen. De gasten van de communiteit, van het centrum, jongeren en mensen van buiten zijn van harte welkom. We zingen een lied en twee psalmen uit de Bijbel. Vervolgens is er een korte lezing uit de Bijbel, gevolgd door een stilte. We sluiten ’s morgens af met het lied van Zacharias en ’s avonds met dat van Maria, beide keren gevolgd door gebeden voor kerk en wereld, voor de gasten van ons huis, voor onszelf.
Deze twee momenten van gebed zijn als de peilers van een brug die een rivier overspant. Zij dragen ons de dag door. Twee momenten om heel uitdrukkelijk je te verbinden met God die ons leven draagt. Je begeeft je in de wereld van de psalmen. Deze liederen zijn rijk aan emoties: vreugde, woede, falen, vergeving, wanhoop, hoop, schaamte, liefde. Een wereld die groter is dan jezelf en waarin je je eigen emoties en verlangens een plaats kunt geven. Het gebed kan je gevoeliger maken voor de emoties, verlangens en toekomstdromen van de mensen veraf en dichtbij.

Meditatie is voor ons verbonden met het gezamenlijk gebed. Nu eens blijft dit woord van de Schrift bij je haken, dan weer een ander woord. Je laat het door je heen gaan. Je wordt stil en ontvankelijk. In het koorgebed zijn er steeds weer stiltes: tussen de psalmen, na de lezing, na de voorbeden. De verzen van de psalmen bestaan meestal uit twee gedeelten: je ademt in, zingt, je ademt uit, dan weer in, je zingt en ademt uit. Zo ook adem je in de stiltes in en uit. Op het ritme van je adem kan een woord ontstaan dat je herhaalt of is er alleen een moment van aandacht en concentratie. Al het belangrijke in het leven wordt je gegeven.
                       – tekst van Paul Minke OP-

#   Bericht van SWL en gemeente Lingewaard

Coronahulp Lingewaard
Door de maatregelen van overheid, gemeenten en organisaties is het sociale leven van veel mensen tijdelijk stil gelegd. Dit heeft grote gevolgen , voor iedereen.
In de Lingewaard bieden organisaties als Stichting Welzijn Lingewaard en het Rode Kruis hulp. Voor inwoners die op dit moment hulp nodig hebben en die niemand in de omgeving hebben om te helpen. Bijvoorbeeld bij het doen van boodschappen. Maar ook om gewoon een praatje te maken of wanneer inwoners vragen hebben. SWL en Rode Kruis werken met zo min mogelijk fysiek contact. Boodschappen plaatsen zij voor de deur en alle contacten zijn telefonisch.

#coronahulplingewaard #wedoenhetsamen #oogvoorelkaar

Stichting Welzijn Lingewaard Meldpunt
Telefoonnummer: 088-25 52 555 of via de mail: vraag@swlingewaard.nl

Rode Kruis hulplijnHet Rode Kruis heeft een speciale hulplijn voor mensen die in quarantaine of thuisisolatie zitten geopend. Telefoonnummer: 070-44

#   Bericht Raad van Kerken Nederland – 18 maart: Dag van Nationaal Gebed
Op woensdag 18 maart organiseren Missie Nederland, de Raad van Kerken in Nederland, de Evangelische Omroep, Groot Nieuws Radio en de ChristenUnie een Dag van Nationaal Gebed. Dit in verband met de wereldwijde uitbraak van het coronavirus. Met deze dag willen de organisaties mensen de kans geven om in gebed hun zorgen en ongerustheid neer te leggen bij God en zegen te vragen voor het werk van ieder die in deze onzekere tijden zorgdraagt voor anderen. De Dag van Nationaal Gebed zal vanaf 9.00 uur te volgen zijn via een livestream op de website nationaalgebed.nl

Beste gemeenteleden,

Onderstaand bericht kregen we vanochtend van ds Frank Leever.
Het is goed dat we niet samenkomen vanmorgen. Ik voel het als een opluchting. Beter te voorzichtig zijn dan achteraf spijt hebben. De dienst zoals ik die voorbereid heb is echter geheel op de situatie geschreven. In deze vorm zal ik hem in een andere gemeente en op een ander moment niet gebruiken. Ik stuur hem aan jullie toe. Misschien kunnen jullie er nog iets mee? Online zetten of in Sjaloom plaatsen? Misschien heeft deze of gene in de gemeente er iets aan en is mijn bidden, denken en formuleren niet helemaal voor niets geweest. Gods zegen gewenst! Wellicht zien we elkaar later nog eens!

Hartelijke groet,

Frank Leever

3e zondag van de veertigdagentijd 15 maart 2020 10 u Huissen
Deze dienst heeft niet plaatsgevonden i.v.m. het coronavirus
Voorganger ds. F.P. Leever, tel. 06 – 2278 3903 Â frank.leever@gmail.comÂ
V O O R B E R E I D I N G

Woord van welkom

Gebed

God
Jij die het donker en de macht
van de nacht wilt breken

Jij die het licht hebt geschapen
en de morgen geroepen

Zegen ons met uw licht

dat wij uw licht en liefde ervaren
dat wij de weg van uw Zoon mogen volgen
dat wij blijven geloven in het leven
Amen

De drie kaarsen worden aangestoken

Drempellied: Lied 542, 1 en 3

(gemeente gaat staan)
Bemoediging en groet

v:   Onze hulp is in de Naam van de Heer
a:     SCHEPPER EN BEHOEDER VAN ALLE LEVEN
v:     God, als het duister ons verwart en benauwt
a:     BLIJF ONS NABIJ
        ALS LIEFDE ZONDER EINDE
v:    Wij groeten elkaar
a:    IN DE NAAM VAN DE VADER, DE ZOON
       EN DE HEILIGE GEEST. AMEN

Zingen: Psalm van de zondag     25a

                                          (gemeente gaat zitten)

Kyriegebed:
Laten we de Heer aanroepen om ontferming over de nood in de wereld
We doen dat in het vertrouwen dat zijn barmhartigheid geen einde kent

Heer onze God,
In onze wereld zijn er zoveel conflicten
waardoor mensen op drift raken en elders een veilig heenkomen zoeken
Onderweg worden zij slachtoffer van de loze beloften van anderen:
Van mensensmokkelaars die hen voor hun eigen gewin misbruiken,
Van machthebbers die hen als politiek drukmiddel inzetten,
Van politici die geen ruimte hebben om goede bedoelingen waar te maken.
Van mensen die hen beschuldigen van economische motieven en opportunisme.
Voor alle vluchtelingen en kwetsbare mensen bidden wij samen tot U:            KYRIE

Onze wereld is in de greep van het coronavirus:
Mensen raken erdoor besmet, sommige worden ernstig ziek en sterven,
Ingrijpende maatregelen om de verspreiding tegen te gaan hebben soms verstrekkende gevolgen,
Er verandert in korte tijd zoveel en ook de economie heeft het zwaar te verduren.
Voor alle zieken, voor hun naasten en voor de medici en verpleegkundigen die hen hulp bieden;
En in het bijzonder voor alle ouderen en voor mensen met een verminderde weerstand
bidden wij samen tot u:      KYRIE

Ook voor alle artsen en politici die in deze crisis leiding moeten geven,
Die beslissingen moeten nemen waar veel van afhangt.
Voor alle mensen die leiding geven aan bedrijven die getroffen worden,
Die verantwoordelijk zijn voor hun werknemers en hun bedrijf.
Voor de mensen en de kinderen in het onderwijs,
die dagelijks met velen samenkomen in een beperkte ruimte.
Voor hen allen bidden wij samen tot u:       KYRIE

H E T   W O O R D

Gebed om Gods Geest:

            Barmhartige God,
            U wilt U nabij tonen aan allen die uw hulp inroepen.
            Wij vragen U: open de ogen van ons hart
            en spreek hier het Woord dat ons richting geeft.
            Schenk ons uw Geest als een bron van kracht,
            zolang wij onderweg zijn naar U,
            in deze veertig dagen en heel ons leven.
            Amen.

Lezing      Exodus 6 : 2 – 9 en 6 : 28 – 7 : 7

Lied      313, 1

Lezing     Johannes 4 : 5 – 26

Acclamatie: Lied 331
dat wij uw licht en liefde ervaren
dat wij de weg van uw Zoon mogen volgen
dat wij blijven geloven in het leven
Amen

Drempellied: Lied 542, 1 en 3

(gemeente gaat staan)
Bemoediging en groet

              v:   Onze hulp is in de Naam van de Heer
              a:     SCHEPPER EN BEHOEDER VAN ALLE LEVEN
            v:         God, als het duister ons verwart en benauwt
a:         BLIJF ONS NABIJ
            ALS LIEFDE ZONDER EINDE
            v:         Wij groeten elkaar
a:         IN DE NAAM VAN DE VADER, DE ZOON
                        EN DE HEILIGE GEEST. AMEN

Zingen: Psalm van de zondag     25a

Overweging over Johannes 4 : 14
“Wie het water drinkt dat ik hem geef, zal nooit meer dorst krijgen.”

Gemeente van Christus, lieve mensen,

Als emeritus-predikant heb ik geen eigen gemeente. Overal waar ik voorga kom ik als gast in een mij onbekende gemeente. En tot nu toe hoopte ik altijd, dat de kerkdienst goed bezocht zou zijn. Onbekend maakt onbemind, zeggen ze. Maar als gevolg van de snelle verspreiding van het coronavirus staat de wereld op zijn kop. En de afgelopen week heb ik voor het eerst gehoopt dat er vanmorgen weinig mensen naar de kerk zouden gaan. Dat mensen afstand zouden houden van elkaar om het proces van besmetting te vertragen, zodat de ziekenhuizen niet overbelast zullen raken. Het RIVM en de regering benadrukken dat de medewerking van ieder van ons noodzakelijk is. Dus ja: daar zitten we dan vanmorgen. Hebben we er goed aan gedaan om hier vanmorgen samen te komen? Niemand die daar met zekerheid een antwoord op kan geven. Moge de Heer ons zegenen en behoeden.

Wat weten we eigenlijk weinig, gemeente. En dan zijn we ook nog onbekend met elkaar. Net als de twee hoofdrolspelers in het Evangelie-gedeelte van vanmorgen. Over Jezus gaat het en over een Samaritaanse vrouw. Ze kennen elkaar niet. Ze ontmoeten elkaar voor het eerst. Net als u en ik vanmorgen. Jezus had enige tijd in Jeruzalem en omgeving doorgebracht. Hij had daar nogal opzien gebaard. Met geweld had hij de geldwisselaars de tempel uitgejaagd, vertelt Johannes. Hij had
Nikodemus, een van de leiders van de Farizeeërs, in een nachtelijk gesprek flink aan het twijfelen gebracht en bijna overtuigd. Steeds meer mensen geloofden dat Jezus door God gezonden was.
Ze lieten zich door hem en door zijn leerlingen dopen. Er was zelfs sprake van dat Jezus meer volgelingen maakte dan Johannes de Doper. De beweging werd groot en viel te veel op! Daarom besloot Jezus uit Judea weg te gaan, terug naar het verre noorden, naar Galilea.

En zo kwam hij door de landstreek Samaria. In de buurt van Sichar rust hij uit van het reizen, bij de bron op het stuk grond dat Jakob ooit gekocht en later aan zijn zoon Jozef gegeven had. Terwijl Jezus daar uitrust komt een vrouw water putten. Ze is een Samaritaanse. En Joden hebben normaal gesproken een afkeer van Samaritanen. Dat zijn halfgebakken gelovigen die God op een verkeerde manier en op een verkeerde plaats vereren. De Samaritanen brengen God offers op de berg Gerizim, en niet in de tempel te Jeruzalem. De ruzie is al eeuwen oud. Ze zullen het nooit met elkaar eens worden. Dus mijden ze elkaar als de pest. Des te opvallender is het dat Jezus die vrouw aanspreekt en haar vraagt hem wat water te drinken te geven. Hij doorbreekt daarmee een taboe! De vrouw reageert geschrokken en verbaasd. Dit was wel het laatste dat ze verwacht had.
Hoe kunt u, als Jood, mij om drinken vragen? Ik ben immers een Samaritaanse? (Joh. 4:9)

En dan ontstaat er een gesprek tussen Jezus en deze vrouw. Een gesprek over wat God wil geven. Een gesprek dat uitloopt op de vraag wie Jezus is. Jezus zegt:
Als u wist wat God wil geven, en wie het is die u om water vraagt, zou u hèm erom vragen en dan zou hij u levend water geven.
De vrouw ziet alleen de praktische bezwaren:
Maar heer, u hebt geen emmer, en de put is diep – waar wilt u dan levend water vandaan halen? U kunt toch niet meer dan Jakob, onze voorvader?
Jezus brengt daartegenin:
Iedereen die dit water drinkt zal weer dorst krijgen, maar wie het water drinkt dat ik hem geef, zal nooit meer dorst krijgen. Het water dat ik geef, zal in hem een bron worden waaruit water opwelt dat eeuwig leven geeft.

Dat zegt hij aan die vrouw, die elke dag daar naar die diepe put komt om water omhoog te halen. Zwaar werk. Geen wonder dat ze antwoordt:
Geef mij dat water, heer, dan zal ik geen dorst meer hebben, en hoef ik ook niet meer hierheen te komen om water te putten.
De vrouw weet niet wie Jezus is. Ze heeft geen idee wie ze voor zich heeft. Maar ze vertrouwt hem op zijn woord. Dat gebeurt lang niet altijd tussen mensen die onbekend voor elkaar zijn. Als het gebeurt is dat eigenlijk een klein wonder. Mensen die elkaar zomaar durven vertrouwen. En die elkaar daardoor leren kennen.

Wat wij nu ervaren in deze coronacrisis staat daar haaks op. Mensen worden voorzichtig. Ze houden afstand van anderen. Ze mijden plaatsen met veel mensen. Er wordt geen contact meer gemaakt. Men trekt zich terug in een veilige geachte kleine binnenwereld. Het is begrijpelijk en tijdelijk ook hard nodig. Het is goed om ons verstand te gebruiken. God heeft het ons niet voor niets gegeven. De ander liefhebben betekent op dit moment: afstand houden en maximale hygiëne in acht nemen om het virus geen kans te geven. Je wilt zelf niet besmet raken. Maar je weet soms ook niet of je misschien drager bent, en je wilt zeker niet een ander besmetten. Pas als we samen uit deze coronacrisis gekomen zijn kan het onderlinge menselijke contact zijn oude en vertrouwde vorm weer aannemen.

In het vervolg van het gesprek tussen Jezus en de Samaritaanse wordt duidelijk wat Jezus bedoelt met dat levende water. Het gaat om het kennen van God en om de omgang met God. Niet Jeruzalem of de berg Gerizim zijn daarvoor van belang. Nee, om het aanbidden in Geest en in waarheid. Daar gaat het om. Jezus zegt:
De Vader zoekt mensen die hem zo aanbidden, want God is Geest, dus wie hem aanbidt, moet dat doen in Geest en in waarheid.

Eerst meende de vrouw dat Jezus een profeet was. Hij bleek haar immers te doorzien en te kennen. Maar nu denkt ze aan de Messias die komen zal. En dan zegt Jezus haar:
Dat ben ik die met u spreekt.
En opnieuw gelooft de vrouw Jezus op zijn woord. Weer voltrekt zich het wonder dat de ene mens de ander volkomen vertrouwt. De vrouw is er vol van. Ze gaat terug naar de stad, want dit nieuws moet iedereen horen. De Messias is gekomen! En hij is bij hen, tastbaar en concreet is de Gezalfde van God in hun midden! En hij zegt hen hoe God aanbeden wil worden: in Geest en in waarheid. Het nieuws verspreidt zich als een lopend vuur. De mensen komen toegestroomd en velen komen tot geloof.

Het levende water waarover Jezus spreekt is de heilige Geest. Het is de ware kennis van God en van Jezus. Dat is Gods gave aan deze vrouw. En in haar aan ons allen. Die gave ons gegeven blijft in ons als levend water. Als een bron waardoor wij geen dorst meer zullen hebben. Want God onze Vader te kennen, de bevrijdende en reddende liefde van Jezus te kennen, en de kracht van de Geest te kennen, dat is als een bron die in ons blijft stromen. Een voortdurende bron van leven en van liefde. Anders dan bronwater hoeft dit levende water niet dagelijks opnieuw met emmers en met zware inspanning te worden geput. Het stroomt in ons. Iedere dag opnieuw stroomt de liefde van God door ons. God woont niet in een stenen tempel te Jeruzalem, hij woont niet op de berg Gerizim. God is Geest en Hij wil in ons wonen, met hart en ziel aan ons getrouwd.

In alles wat wij in ons leven meemaken – ook aan onzekerheid en angst – staat één ding als een paal boven water: Gods liefde voor de mens, ook voor u en voor mij. Als er één ding duidelijk geworden is door het leven van Jezus is het dat. Door zijn gang naar Jeruzalem, door zijn kruisdood op Golgotha en door zijn opstanding op de Paasmorgen, kan daar geen twijfel meer over bestaan. Hij is voor ons het gezicht van God. Het bewijs van Gods liefde – boven alle twijfel verheven.

Het leven valt niet altijd mee. Van tijd tot tijd is er een crisis. Alles lijkt ondersteboven te gaan. Alles lijkt op zijn kop te staan. Dan verkeren we in grote onzekerheid. Juist dan is het belangrijk te weten wat ons in het leven houvast geeft.

In een moeilijke periode in mijn eigen leven – een tijd van onvoorziene en grote veranderingen – heb ik geprobeerd om mijn houvast in een gedicht onder woorden te brengen. Daarmee wil ik vanmorgen graag eindigen. Het heet: “Gegrond bestaan”.
En het gaat als volgt:

Gegrond bestaan

Er is uiteindelijk
een bodem onder het leven:
de trouw van God, de liefde van Christus.
Daar stá ik op.

Verwonderd geloof ik.
Niet dat alles steeds zo gaat
als ik het wel zou wensen.
Een mens wil veel…

Maar gebeurt het,
dat mij iets overkomt,
dat ik struikel of val,
dan ga ik niet door de grond.

Zo kan ik gelovend verdergaan
met wie mij lief en dierbaar zijn –
met beide benen in de wereld
en grond onder de voeten.

Amen.

Stilte

Lied     653, 1, 3 en 7

T O E W IJ D I N G

Dankgebed – voorbeden – stil gebed – Onze Vader

            Heer onze God, hemelse Vader,
            U kent de verlangens van ons hart en
            U weet wat wij nodig hebben
            om als mensen te kunnen bestaan.
            Daarvoor danken wij U.

            Verhoor onze gebeden om
            gezondheid, geluk en welzijn
            en sterk in ons het vertrouwen, dat U altijd bij ons bent.
            Schenk ons uw Geest als een levend water in ons binnenste,
            als een bron van kracht, van leven en liefde!
            Geef dat Uw Geest ons voeren zal naar uw land, uw vrede.
            Zo bidden wij samen:

Wij bidden U voor allen die ziek zijn
om herstel waar dat mogelijk is
om kracht als zij met beperkingen moeten leven
om geloof als er menselijkerwijs niets meer voor hen gedaan kan worden.
Schenk hen hoop en vertrouwen op U,
wees het licht in hun duisternis. Zo bidden wij samen:

            In stilte leggen we nu aan U voor wat ons persoonlijk bezighoudt:

                        Onze Vader die in de hemel zijt,
                        Uw naam worde geheiligd, Uw koninkrijk kome,
                        Uw wil geschiede, op aarde zoals in de hemel.
                        Geef ons heden ons dagelijks brood.
                        En vergeef ons onze schulden
                        zoals ook wij onze schuldenaars vergeven.
                        En leid ons niet in verzoeking,
                        maar verlos ons van de boze.
                      Want van U is het koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid
                        in eeuwigheid,    Amen
Collecte:       Stoelenproject de Duif
                        Pastoraat en Eredienst
                        Mensenkinderen Oost Europa

Z E N D I N G E N Z E G E N

Vredesgroet

Slotlied 723

Zending en zegen door allen uitgesproken

Dat de liefde van God
onze dagen vult

dat het leven van Jezus
vrede legt in ons hart en onze handen

dat de Geest van God
ons blijft bewegen en blijft dragen

zo zegene ons
de Vader, de Zoon en de Heilige Geest

AMEN (gezongen)

Bericht van het moderamen (2)

15 maart 2020

Beste gemeenteleden,

Gistermiddag hebben we er in het moderamen lang en diep over gesproken en ons besluit genomen om de viering van 15 maart door te laten gaan.

Daar zijn reacties op gekomen en in toenemende mate wordt daarbij aangehaakt bij het appèl van het RIVM aan alle 17 miljoen Nederlanders om de Corona-uitbraak onder de allesbepalende grens te houden, zodat de zorg beheersbaar blijft. Ze vraagt alles te doen om verspreiding te voorkomen en sociale contacten tot een minimum te beperken.

Het heeft ons doen besluiten om aan dit klemmende solidariteits-appèl gehoor te geven en de vieringen van zondag 15, 22 en 29 maart NIET door te laten gaan.
Ook de andere bijeenkomsten in ons kerkgebouw zullen geen doorgang vinden, tenzij daar dringende afspraken tussen betreffende personen over gemaakt worden.

Hopelijk bereikt dit bericht je nog op tijd. Anders zul je morgen bij de kerk vriendelijk ontvangen worden. Het verspreiden van dit bericht naar anderen wordt aangemoedigd !

We vinden het heel erg jammer om onze kerkdeuren te moeten sluiten.

Tegelijkertijd is daarbij de hoop dat deze maatregel een bijdrage mag leveren om de verdere voortgang van de verspreiding van het Corona-virus te vertragen en dit virus verder buiten de deur te houden.

Mocht je willen reageren, hieronder staan de gegevens van het moderamen. En als als je hulp nodig hebt en/of de deur niet uit kunt, laat het ons weten.

Ynke Faber-Nauta, voorzitter (06 55 49 09 73)
Matthijs Glastra, predikant (06 21 29 41 43)
Marja Huson-ter Avest, scriba (06 20 53 59 46)

moderamen@pknhuissen.nl

Bericht van het moderamen (1)

13 maart 2020

Beste gemeenteleden,
De hele situatie rondom het coronavirus is zeer ingrijpend. Als moderamen hebben we vanmiddag uitvoerig gesproken over de situatie rondom het coronavirus.

Aan de ene kant hebben we te maken met een gezamenlijke verantwoordelijkheid als Nederlanders om de voortgaande verspreiding van het coronavirus af te remmen. Daarvoor moeten sociale ontmoetingen zo veel mogelijk worden teruggebracht.
Aan de andere kant zijn de richtlijnen helder vanuit de RIVM, Rijksoverheid en PKN (zie onder).

Op basis van zorgvuldige afwegingen en daarin meegenomen de adviezen en richtlijnen vanuit de RIVM, Rijksoverheid en de PKN hebben we gezamenlijk besloten om de viering de komende zondag toch door te laten gaan. Daarbij nemen we de zorg voor ouderen en kwetsbare mensen serieus. Ook de bijeenkomsten in het kerkgebouw zullen de komende week doorgang kunnen vinden. We gaan er uiteraard vanuit dat iedereen zijn eigen verantwoordelijkheid neemt c.q. zelf beslist om te komen of niet.
In deze fase willen we ontmoeting en vieren mogelijk maken. Van week tot week zullen we de actuele situatie bekijken en de besluitvorming daarop aanpassen. Mochten de ontwikkelingen of richtlijnen veranderen dan komen we als moderamen opnieuw bij elkaar om ons op de situatie te beraden.
In de viering van volgende week zondag 22 maart a.s. zouden we (bij doorgaan uiteraard) ‘de ruimte vieren’. Dat stellen we tot nader order uit. Als gemeente willen we dit gezamenlijk vieren en we merken dat er nu al mensen zijn die de vieringen vanwege het coronavirus niet bijwonen.
We kunnen ons voorstellen dat je vragen of opmerkingen hebt. Je kunt ons hier gerust op aanspreken. Ook zijn we telefonisch of per mail (moderamen@pknhuissen.nl) te bereiken. Ook als je hulp nodig hebt en/of de deur niet uit kunt, laat het ons weten.

Ynke Faber-Nauta, voorzitter (06 55 49 09 73)
Matthijs Glastra, predikant (06 21 29 41 43)
Marja Huson-ter Avest, scriba (06 20 53 59 46)

We sluiten aan bij de richtlijnen van RIVM, Rijksoverheid en PKN. Die maatregelen zijn:

Iedereen in Nederland: blijf thuis bij klachten neusverkoudheid, hoesten, keelpijn of koorts. Mijd sociaal contact. Bel pas met huisarts als klachten verergeren.
Bijeenkomsten met meer dan 100 personen worden in heel Nederland afgelast. Dat geldt ook voor publieke locaties zoals musea, concertzalen, theaters, sportclubs en sportwedstrijden.
Mensen in heel Nederland wordt opgeroepen zoveel mogelijk thuis te werken of de werktijden te spreiden.
Voor kwetsbare personen geldt: (ouderen en personen met verminderde weerstand) vermijd grote gezelschappen en openbaar vervoer. In het algemeen wordt mensen dringend verzocht om bezoek aan kwetsbare personen te beperken.

Vanuit de PKN

Het RIVM adviseert geen handen te schudden.
De gebruikelijke liturgische handdruk tussen predikant en ouderling van dienst kan vervangen worden door een knik met het hoofd of een hand op het hart.
Het is verstandig om ook het doorgeven van collectezakken te vermijden. U kunt bijvoorbeeld met de collectezakken bij de deur gaan staan.