– Dietrich Bonhoeffer –
Ik hoor nog heel veel leuke dingen in het Corona-tijdperk: mensen die lekker gaan wandelen, buiten in het zonnetje zitten, kinderen op skates, eindelijk de zolder opruimen. Zo zie je maar: elk nadeel heb z’n voordeel. Tegelijkertijd zijn er zeer indringende verhalen van mensen die aan de beademing liggen op Intensive Care en de grote zorgen en angst van hun geliefden. Liggen er nog steeds geen aardappels en WC-papier in de supermarkt. Is er het beklemmende gevoel dat we er met elkaar een wereld van hebben gemaakt waar dit virus zijn gang kan gaan. Een virus dat geen klein eilandje is, maar het hele landschap van de wereld verandert. Hoe kwetsbaar zijn wij ? Hoe moet het verder ? Duizend en één gedachten die ons volledig kunnen vervullen.
Vanavond zouden we elkaar in de kerk ontmoeten voor de derde gespreksavond over Bonhoeffer.
Dat wordt geen live-gesprek, maar het gesprek kan doorgaan want – voor wie wil- bied ik hierbij mijn voorbereiding aan. Mijn losse papieren, gespreksflarden, losliggende boeken heb ik bij elkaar geharkt. Een heel werkstuk voor opeens een hele grote gespreksgroep – elk nadeel heb z’n voordeel!
Bij Bonhoeffer is er een grote terughoudendheid (uit respect voor GOD én wereld!) te bespeuren om bij wereldse zaken té vroom en té stichtelijk te praten. Té snel vullen wij bij al die gedachten en vragen in tijden van zorg en onzekerheid het woordje God in. Dat is te snelle en goedkope troost. Vertrouw erop en leef daar vanuit: Jezus was -en is!- mens voor anderen. Het gaat erom om samen de leegte en de pijn delen en te blijven geloven dat wat mensen in liefde gedeeld hebben niet verloren raakt. Zeg niet te snel ‘God zal de leegte vullen’ -want geloof me zegt Bonhoeffer – dat doet hij niet, integendeel, hij houdt die leegte leeg.” Zo trof het met mij velen dat onze premier Rutte (altijd de lacht van de optimist als antwoord!) ons niet probeerde gerust te stellen met een bedrieglijke belofte van snelle oplossing, maar de waarheid van een onzekere tijd met ons deelde.
De leegte leeg laten betekent dat er een grote ruimte open blijft voor al onze gedachten. Maar voor Bonhoeffer is God géén lege God. We kunnen deze dagen vol zitten met allemaal gedachten. Zoekend, onzeker, onrustig. Dan klinkt daar het morgengebed van Bonhoeffer, een lied over God die een ruimte is waar wij al onze gedachten vrij mogen geven. Om nieuwe kracht en vertrouwen te vinden. Het werd een lied van Taizé: “Du weisst den Weg für mich” ,
