Een sinaasappel en een kerstboekje: het kinderkerstfeest van de kerk of zondagsschool, vroeger. Zeer diep geraakt was ik door “Voetstapjes in de sneeuw” (W.G. van de Hulst), het verhaal van domme Miep die op oudejaarsavond naar grootva en grootmoe gaat om oliebollen te brengen. Zij neemt de kortste weg door de weilanden, ook al sneeuwt het stevig. In het besneeuwde landschap stoot zij zich aan een boom en valt. Ze kan niet verder lopen en wordt langzaam onder de sneeuw bedekt. Gelukkig vindt het slimme, dappere hondje Bello het spoor van haar voetstapjes…
Voetstapjes in de sneeuw. Dat beeld van zo’n sneeuwlandschap blijft mij raken. Zo’n wit sprookjeslandschap creëert een dubbel-beeld: mooi én onheilspellend. Een zachte witte deken die alle sporen uitwist. Een nieuw landschap, wit, onaangeroerd. Sneeuw op oujaarsavond: ja, nu wordt alles nieuw. Nieuwe kansen, een nieuw leven. Maar ook heel vervreemdend: waar je altijd de weg kende, raak je opeens de oriëntatie kwijt. De overbekende eigen omgeving van vertrouwde wegen en paden, vervaagt en verdwijnt. Kleine details sneeuwen onder. Je weet niet waar je het zoeken moet.
Vlak na Kerst heeft het in Nederland weer even gesneeuwd. In “Trouw” deed iemand verslag van een familiebezoek en hoe de sneeuw alles opeens veranderde. Kinderen lieten hun tablets en Xboxen achter de bank liggen en gingen futuristische sneeuwpoppen bouwen. Buren hielpen elkaar een auto uit de sneeuw te bevrijden. Maar de meeste mensen lieten de auto staan en gingen lopen – en bijna iedereen groette elkaar, met een twinkeling in de ogen. In deze licht ontregelde wereld was iedereen een beetje vriendelijker, vrolijker.” De sneeuw dwong tot een lager tempo en daar knapten de mensen en de wereld merkbaar van op”
Ligt dat allemaal verborgen onder dat romantische verlangen naar een witte kerst? Dat ons leven anders kan, nieuw kan worden? Zoals sneeuw ons ritme verandert, ons elkaar weer doet zien, de heilzame vertraging waardoor je opeens heel andere, nieuwe dingen van elkaar hoort en ziet. Het geloof in nieuwe wegen: je kunt van oude patronen bevrijd worden. Sneeuw, een witte wereld: laat elke dag in mij het kind nieuw geboren worden.
In de kribbe ligt een kind. Weerloos. “Welkom in het leven, lieve kleine” staat er op het geboortekaartje. Kleine mensen worden groot, ze trekken de wereld in. En het Kind vroeg de mensen de weg: de weg naar de stad, de weg naar de vrede, liefde, naar elkaar. Hoe verder het Kind ging, hoe moeilijker de mensen de weg wisten te wijzen. Dat was omdat zij zelf nooit zo ver waren gegaan. Omdat ze gestopt waren met zoeken en geloven, ach, alles is wat het is. Tóch wilde het Kind verder, het liep nu helemaal alleen. “Wees niet bang” hoorde het Kind. De moed en de kracht en de vreugde gingen het Kind vooruit. Drie nieuwe vrienden, engelen van God. Of was het God zelf? Zij spraken met het kind honderduit. En menigten van mensen zochten het spoor dat de drie engelen getrokken hadden met het Kind.
Wij zoeken dat spoor: van het Kind, de drie engelen, van God . En niemand gaat daarbij dezelfde weg. Er zijn de oude beelden en woorden die ons de weg wijzen. Er zijn de nieuwe woorden en beelden. Wie nieuwe wegen zoekt moet niet (alle) oude sporen uitwissen. Je moet willen weten waar je vandaan komt om ergens naar toe te gaan. Maar soms brengen oude wegen niet verder, worden het cirkelwegen die zichzelf herhalen en kopiëren.
God zelf . . . verdwijnt niet in (onder een laag sneeuw), ik denk dat we beter kunnen zeggen dat een bepaalde manier van denken en spreken over God verdwijnt . Niet meer een God die als een persoonachtig wezen van boven/buiten deze wereld ons leven stuurt en op enigerlei wijze invloed uitoefent op de gang van zaken in deze wereld,maar een geestelijke werkelijkheid die ons leven vult en draagt . . . als wij die binnenlaten.
In de Adventstijd en met Kerst heeft het stevig gesneeuwd in onze vieringen. Inspirerend, zoekend, verrassend, heftig. Een pizzakoerier op een brommer, als een herder inde nacht. Straattaal. Heaven is calling. Een levend kerstspel. Een viering vanuit een BAG-groep over hun ervaringen met de nieuwe geloofswegen die in een tv-interview met Carel ter Linden werden uitgesproken en gedeeld.
Ik vind het wel een mooi beeld voor de kerk: een plek waar het af en toe stevig sneeuwt. Oude dingen verdwijnen, we zien steeds weer een nieuw landschap. Het maakt mensen vrolijker & vriendelijker. We bewegen ons wat trager en langzamer door het leven en de levensvragen heen: daar maken we tijd voor. Oude en nieuwe wegen worden begaan. Wat door de tijden heen gelukkig ‘hetzelfde’ blijft: sneeuw blijft vallen, van boven.
Sneeuw vertraagt, voorzichtig aan…het leven is kwetsbaar en breekbaar. Soms loopt een levensweg opeens heel anders, valt een oud patroon weg. Joke van de Belt herstelt goed, wat een zegen en dankbaarheid ! Als ziekte de toekomst onzeker maakt, is het zoeken naar de weg die je wilt gaan. Ingrid Bosman gaat haar weg met de engelen van de hoop, volharding en levenskracht. Er is bij mensne de zorg om ouders, er is de zorg van het zelf ouder worden en hoe wegen dan onder kunnen sneeuwen. Soms is een sneeuwlandschap stil en eenzaam. Dat er steeds vrienden mogen zijn die meegaan, mensen en engelen , het Kind en God.
En als het eens een keertje niet sneeuwt en je bent toe aan iets nieuws? Ga dan gauw eens kijken in de totaal vernieuwde jeugdzolder/kelder!! Geweldig hoe het daar nieuw gesneeuwd heeft. Een mooie tekst heet je welkom “Enjoy all the little things in life”. Moeder Teresa heeft eens gezegd: “God vraagt niet dat we grootse dingen doen, alleen kleine dingen met heel veel liefde”
Dat we zo onze weg mogen vinden in het nieuwe jaar!
Matthijs Glastra – predikant PKN Huissen